Psixologiya kafedrasi umumiy pedagogika nazariyasi va amaliyoti

3. “Sxema” texnologiyasi o’rganilayotgan mavzu, muhokama qilinayotgan masala mohiyatining asosiy xususiyat yoki belgilariga muvofiq sxema, tasvir yoki rasm orqali ifodalashini ta’minlaydi. Ushbu texnologiyani qo’llash talabadan masalaga ijodiy yondashishni taqozo etadi. Topshiriqni bajarish jarayonida talabalar o’rganilayotgan mavzu, muhokama qilinayotgan masala bo’yicha o’zlashtirgan nazariy bilimlarini yodga oladi, eng muhim xususiyat va belgilarni aniqlaydi, ularni umumlashtiradi yoki tarkibiy qismlarga ajratgan holda sxemani yaratadi. Talabalarda fikrlash, ijodkorlik ko’nikmalarini shakllantirish, rivojlantirishga xizmat qiluvchi ushbu metod g’oyaning qisqa, aniq ifodalanishi uchun sharoit yaratadi.
4. “Kichik esse” (fransuzcha “essai” – sinov, sinab ko’rish, ocherk, lotincha “exagium” - o’lchamoq) texnologiyasi kichik hajmli, erkin bayon usuliga ega bo’lib, o’rganilayotgan muammo yoki tahlil qilinayotgan masala yuzasidan shaxsiy taassurot hamda tasavurlarni ifodalashga xizmat qiladi. Mazkur metod talabalar tomonidan o’rganilgan mavzu, muhokama qilinayotgan masala bo’yicha erkin fikr bildirish, mazmun-mohiyatini qayta bayon qilish imkonini beradi. Kichik esseni yaratish jarayonida talabalar mavzu g’oyalarini umumlashtirishlari, tizimlashtirishlari, turkumlashtirishlari hamda xulosalarni bayon etish imkoniga ega bo’ladilar. Mashg’ulotlar chog’ida mazkur metodni qo’llash quyidagi tartibda yo’lga qo’yiladi: 1) o’qituvchi kichik esseni yaratish uchun muammo yoki masalani tanlaydi; 2) tanlangan muammo, masala bilan talabalarni tanishtiradi; 3) talabalar muammo, masalaning umumiy mohiyati yuzasidan fikr yuritadilar; 4) talabalar shaxsiy fikrlarini bayon etish usulini belgilab oladilar; 5) kichik esseni yaratadilar; 6) kichik esse guruh talabalarining e’tiborlariga havola etiladi; 7) guruh a’zolari esse yuzasidan o’z fikrlarini bildiradilar.