Psixologiy asi

VIII. Nutqni tekshirish xulosalari.
B em orning n u tq i to 'g 'ris id a g i m a ’lu m o tlar suhbat ch o g 'id a yoki 
m axsus tek sh irish lar orqali an iq lan ad i. N u tq n i oddiy va m u rak k ab
so'zlarni tak rorlatib turib ham tekshirish mumkin. N utq buzilishlarini 
neyropsixo-logik testlar yordam ida ham aniqlash mumkin. A gar bemorda 
n u tq n in g m u ra k k a b b u zilish lari k u z a tils a , u larn i d a v o la sh uchun 
neyropsixolog yoki logoped yordam i kerak bo'ladi. N utqning quyidagi 
buzilishlari farqlanadi: afaziyalar (afferent m otor, efferent m otor, sensor, 
amnestik, semantik, dinamik), soqovlik, duduqlanish, dizartriya, dislaliya.
373

---

IX. Diqqat va xotirani tekshirish xulosalari.
D iqqatning b a ’zi xususiyatlari suhbat chog‘ida ham aniqlab olinadi. 
D iq q a tn in g sa q la n g a n y oki b u zilgan lig i k o ‘rsa tila d i. A m aliy o td a 
parishonxotir atamasi ko-p ishlatiladi. Shuningdek, diqqatni tekshiruvchi 
testlar (Krepelin, korrektura sinovi va shu kabilar) dan foydalanish mumkin.
Bemorning diqqati tekshirib bo'lingandan so‘ng yoki u bilan parallel 
holda kundalik va bo‘lib o'tgan voqealarga bo'lgan xotirasi ham tekshiriladi. 
Masalan, m a ’nosiz (gul, qarg'a, oyna) so'zlardan iborat qisqa qator, qisqa 
va uzun jum lalar hamda matallami yod olish va qayta esga tushirish kabi. 
Xuddi shu uslubda ko'rish (turli fotosuratlar ko'rsatib, birozdan so'ng qay 
darajada yodida qolgani sinab ko'riladi) va harakat xotirasi tekshiriladi (bemor 
qo‘li bilan turli h arakatlam i amalga oshiradi va ulam i birozdan so'ng 
takrorlash so'raladi), Shu maqsadda Ebbingauz va Luriya tomonidan ishlab 
chiqilgan turli psixologik testlardan ham foydalanish mumkin.
X otiraning boshqa buzilishlari (retrograd, anterograd, anteroretrograd, 
konfabulyatsiya, psevdoreministsensiya) ham tekshiriladi.