Psixologiy asi

Tafakkuming buzilishi nafaqat asab-ruhiy kasalliklarda, balki somatik
kasalliklarda ham uchraydi. Bosh miyadagi integrativ faoliyatni buzuvchi
har qanday kasallik fikrlashning buzilishiga olib keladi. Tafakkur buzilishi
tezligi, izchilligi (sifati), mantiq va samaradorligi bo'yicha 4 turga ajratiladi:
1. Tezligi bo‘yicha:
a) fikrlar tezlashuvi;
b) fikrlar sekinlashuvi;
d) fikrlash jarayonining to'xtab qolishi;
e) mentizm.
2. Izchilligi bo‘yicha:
a) fikrlar tarqoqligi;
b) so'zlarning bog'lanmasligi:
d) bo'g'inlar o'rtasida bog'lanish yo'qligi (inkogerensiya);
e) so'zlarni bir xilda takrorlayverish (verbigerensiya);
f) xulosalarning mantiqqa zid ravishda qurilishi (paralogik tafakkur).
3. Mantiq bo‘yicha:
a) nasihatgo'ylik;
b) mulohazalilik;
d) perseveratsiya;
e) autistik fikrlash.
4. Samaradorligi bo‘yicha:
a) ipoxondrik g'oyalar;
b) o'ta qimmatli g'oyalar;
d) neologizmlar (tushunarsiz so'zlarni gapirish).
Tafakkur buzilishining k linikada k o'p uchraydigan turlari bilan
tanishib chiqamiz.
Oligofreniya 
- tafakkurning tug'ma zaifiigi bo'lib, og'ir-yengilligi
jih a td a n tu rli d arajaga b o 'lin a d i: d eb illik , im b e tsillik , id io tiy a .
Oligofreniyaning yengil darajada rivojlangan turiga 
debillik 
deb ataladi.
Bunda saboq olishga ayrim qobiliyatlar saqlanib qoladi, ular maxsus
maktablarda ta’lim olishadi. Bu bolalarda nutq funksiyasi saqlangan
bo'lib, ba’zi aqliy operatsiyalarni (masalan, hisob-kitob) amalga oshira
o lish a d i, m exanik xotirasi saq lan gan b o 'la d i. U m u m lash tirish va
abstraksiyalash sust rivojlangan, yaratuvchilik qobiliyati ham past bo'ladi,