Psixologik treninglarda geshtalt yo`nalish. Guruhlarda transakt tahlil. Reja: Geshtalt yo‘nalish

Psixologik treninglarda geshtalt yo`nalish. Guruhlarda transakt tahlil.

Reja:

1. 
   Geshtalt yo‘nalish.
   
2. 
   Guruhiy tahlil yo‘nalishi.
   
3. 
   Guruhda transakt tahlil. Psixodramatik yo‘nalish.
   

Geshtaltpsixologiya (nem. Gestalt — shakl, obraz, qiyofa, tashqi koʻrinish va psixologiya) — psixologiyadagi oqimlardan biri. 20 – asrning 20 — 30 – y.larida Germaniyada yuzaga kelgan. G. fon Erenfelsning yaxlitlik idrokning asosiy sifati deb hisoblaydigan taʼlimotiga asoslanadi. Assotsiativ psixologiyaga (qarang Assotsiatsiya) zid ravishda G. psixikaning birlamchi va asosiy elementi sifatida sezgilarni emas, balki yaxlit obrazlar — geshtaltlarni tan oladi. G. tarafdorlari (M. Vertxeymer, V. Kyoler, K. Koffka, K. Levin va b.) psixika mohiyatini idrokning oʻziga xosligi, yaxlitlik bilan izoxlaydilar. G. namoyandalari asarlarida idrokning shakllanishida tajribaning oʻrni oʻrganilmagan va bunga eʼtibor ham berilmagan. Ular nuqtai nazariga koʻra, geshtaltlar (obrazlar) goʻyo odam miyasidagi elektrik jarayonlar tufayli yuzaga keladi. 20-asrning 40-y.larida V. Kyoler miyadagi elektr maydonlari oʻzaro munosabatlari xususidagi fikrni miya qismlari elektr zaryadlari bilan toʻyinishi haqidagi gʻoyalar bilan toʻldirdi. Bu elektr zaryadlar miyaning u yoki bu qismida uzoq vaqtli qoʻzgʻalishlarni yuzaga keltiradi. Ularning miya bir qismidan kamroq toʻldirilgan boshqa qismiga oʻtishi ayrim illyuziyalarni va idrok xususiyatlarini paydo qiladi.

Geshtaltpsixologlarning eksperimental metodikasi va ular orqali olingan maʼlumotlar idrok va tafakkur psixologiyasini maʼlum darajada boyitdi.

Psixologik treninglarda geshtalt yo`nalish. (Guruhiy shakldagi geshtalt yo’nalish)

Geshtalt terapiyada qator prinsiplar mavjudki, ular guruh va treninglar uchun juda ahamiyatli hisoblanadi. Mn: geshtalt “qanday” savoliga javob beradi, individ va muhit chegarasida ishlaydi hamda “shu yerda va hozir” printsipida ish ko’radi. Ushbu “yutuq” guruhiy formatda guruhning har bir ishtirokchisi muhit bilan shu yerda va hozir qanday ta’sirda ekanligini ko’rish imkoniyatini beradi.

Geshtalt trening haqida

Trening atamasini ko’pchilik trener tomonidan o’zini tutish ko’nikmalarini o’rgatuvchi, nazariy bilimlarni amalda qo’llashni taklif etadigan, kerakli malakalarni orttiruvchi tadbir deb tusunishadi.

Shunday treninglar mavjudki, ular notiqlik san’atini, savdo yoki qarama-qarshi jins vakillari haqidagi tasavvurlarni shakllantirishfa yo’naltirilgan. Geshtaltdagi trening bu – o’z-o’ziga javob topish treningidir. Bu o’zining xususiyatlarini o’rganuvchi va u bilan ishlash imkonini beruvchi metodlarni qo’llash imkoniyatini beradi. Mn: o’rgatuvchi treningda sizga nima qilish kerakligini aytishsa, geshtalt treningda esa, sizda nimadir amalga oshmasa yoki nimanidir amalga oshirmoqchi bo’lsangiz, buning uchun aynan siz nima qilishingiz kerakligini o’rganishingizga yordam beradi. Natijada siz ichki jarayonlaringizni tushunasiz va o’zingizda aynan nimani o’zgartirishingiz kerakligini anglaysiz. Misol tariqasida