Tushlarning psixodramatik taqdimoti. Bu texnikada tushlar, fantaziyalar, gallyutsinatsiyalar aks ettirilib, insonning ichki realligini anglash sohasi kengaytiriladi.
Bundan tashqari, psixodrammada yana ko‘pgina usullar qollaniladi. Biz yuqorida eng ko‘p foydalaniladigan, amaliyotda ko‘p ishlatiladigan usullarni keltirib o‘tdik.
Nazorat uchun savollar.
1.O’yin usulining funksiyalarini ayting? 2.O’yinning turlarini ayting?
O’yin usuli haqidagi nazariyalarni keltiring va tahlil qiling?
Psixodramma haqida tushuncha bering?
Mavzu: PSIXOLOGIK TRENINGNI EFFEKTIVLILIGINI BAHOLASH
Reja:
Treningda oldindan mo‘ljallangan o‘zgarishlaming effektivliligini baholash.
Effektivlilik me’zonlari va D.Kirkpatrik bo‘yicha guruhiy me’zonlar: reaksiya, o‘rganish, xulq-atvor me’zoni, natijaviylik me’zoni.
Psixologik va predmetli me’zonlar
Psixologik treninglarda ishtirokchilaming oldindan mo‘ljallangan o‘zgarishlarning psixologik fenomeni ehtimoli sifatida: (ruhiy
jarayonlarning o‘ziga xosligi, ko‘nikma va malakalar, ustanovkalar, shaxsning munosabati, shaxsning o‘zi haqidagi tasavvurlari (Men konsepsiya), maqsad va qadriyatlar tizimi, refleksiya darajasi,
kasbiy faoliyat effektivliligi, moddiy farovonlik, salomatlik darajasi, uzoq umr ko‘rish.)
Tayanch tushunchalar: treningni samaradorligi, effektivliligini baholash, effektivlilik me’zonlari, “Men” konsepsiya, refleksiya darajasi
Treningda oldindan mo‘ljallangan o‘zgarishlarning effektivliligini baholash. Trening hozirda turli sohalarda keng qo'llanilib kelinmoqdaki, uning natijasida ishlab chiqarish, ta’lim – tarbiya, shaxslararo munosabatlar, turli psixoemotsional zo’riqishlarni oldini olish va bartaraf etish kabi jarayonlarda samarali ta’sirini ko’rsatmoqda. Faol ijtimoiy-psixologik tayyorgarlik usullari, unda faoliyatning muvaffaqiyati asosan aloqa, hayotiy funktsiyalarni topish qobiliyati bilan belgilanadi. “T-guruhli” guruh usuli odatda aloqa jarayonini rejalashtirishni faollashtirishning har qanday usulini anglatadi
Treningni effektivligini baholash ko’pgina tadqiqotchilar tomonidan tahlil qilingan. U faol o'qitish usuli deb hisoblanadi (Yu.N. Emelyanov, I.V. Vachkov,
S.I. Makshanov, V.A. Pleshakov va boshqalar), shaxsga psixologik ta'sirning ma'lum bir texnologik mashg'uloti sifatida (Yu.V. Makarov, L.A. Petrovskaya), mashg'ulotning o'ziga xos interfaol shaklini tushunadi( E.V Sidorenko).
V.E. Levkinning fikriga ko’ra, psixotrainerning asosiy vazifasi ishtirokchilarga to'g'ri “simulyator”, kerakli vaqtda “mashq” qilish, norasmiy
ravishda zarur kayfiyatni yaratish va uni ushlab turish qobiliyati, zarur psixologik o'zgarish uchun holat ekanligini ta’kidlaydi.14
Trening guruhlarini tashkil etish tamoyillarining kengroq ro'yxati Rossiyadagi o'quv instituti rahbari N.Yu Xryashcheva tomonidan taklif etilgan bolib, aynan keltirilgan tamoillar asosida trening tashkil etilishi treningni samaradorligini oshiradi.15 Bularga: o'zaro ta'sirlanish; ixtiyoriylik; faoliyat; psixologik vaziyat; o'z-o'zini tashxislash; bu erda va hozirda aloqa; hissiyotlarni boshqara bilish; aloqaning maxfiyligi; maxfiylik; tadqiqot ijodiy pozitsiyasi; xatti-harakatlarning ob'ektivligi (xabardorligi); sheriklik (sub’ekt – sub’ekt) aloqasi kabi.
Rus psixologlarining izlanishlarida (E.V. Sidorenko, N.Yu. Xryashcheva va boshqalar.) treningni samarali o'tkazishning eng muhim sharti yuqorida ko'rsatilgan tamoyillarni amalga oshirishni hisobga olish kerak.
Umuman olganda, mashg'ulotda ma'lumot va munozara bo'limlari, juft va guruhlardagi amaliy mashg'ulotlar, individual mashg'ulotlar, biznes va rolli o'yinlar, ishtirokchilarning mustaqil ishi, psixologik ta'sirning maxsus usullari va ularni qo’llash vositalari bo'lishi kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |