Psixika taraqqiyoti

Hayvonlar muloqoti va «tili». Asalari shiraga boy gulni topib kelayotib «raqsga tushadi» va boshqalarni xabardor qiladi. Yuksak taraqqiy qilgan hayvonlar (qushlar, sut emizuvchilar)ning to’dasida o’zaro munosabatlarning muayyan shaqllari mavjuddir. Hayvonlarning har qanday tarzda biron bir to’daga birlashuvi muqarrar ravishda to’dadagilarning bir-biri bilan aloqa qilishlari uchun zarur bo’lgan «til»ning paydo bo’lishiga olib keladi. Har qanday to’dada biologik jihatdan tengsizlik qaror topadi: kuchli hayvonlar kuchsizlarini o’ziga bo’ysundiradi. Kuchsizi bo’ysunganlik alomatini ko’rsatadi. Hayvonlarda qiyofa, suykanish «tili»dan tashqari eshitiladigan signallar «tili» ham bor. Sayroqi qushlarda, delfinlarda, maymunlarda murakkab tovush signali borligi ma’lum. Hayvonlarning «tili»da faqat bitta narsa yetishmaydi-hayvonlarning «tili» odamlarning tilidan farqli o’laroq, tajribani ifoda etish vositasi bo’lib xizmat qila olmaydi.