Psixika taraqqiyoti

Hozirgi tirik organizmning ehtimoldan uzoq bo’lmagan prototiplari-koatservatlarda bo’lgani kabi har qanday jonli materiyada in’ikos jonsiz tabiatdagi in’ikosga qaraganda sifat jihatidan yangi shakl kasb etadi. U faqat tashqi taa’surotning kuchi va xarakteriga emas, balki organizmning ichki holatiga ham bog’liq bo’ladi. Har qanday jonli organizm barcha tashqi qo’zg’atuvchilarga nisbatan tanlangan holda «Faol» munosabatda bo’ladi va bu bilan jonli materiyaning sifat jihatidan yangi xususiyatini - o’z-o’zini tartibga solish xususiyatini namoyon qiladi.

Psixikaning muhitga va a’zolarning tuzilishiga bog’liqligi.
Uzoq vaqt davom etgan evolyutsiya natijasida hozirgi organizmlarda in’ikosning qo’zg’aluvchanlikdan tortib, to uning ancha yuksak darajadagi shaqllari - psixik hayotning ifodalanishi shaqllari bo’lmish sezgilar, idrok, xotira, tafakkurga qadar turli xildagi shaqllari
Ta’sirlanish - qo’zg’aluvchanlik. Tropizm.
Hatti-harakatlarning instinktiv shaqllari
Hayvonlar muloqoti va «tili».
Psixika va nerv tizimining evolyutsiyasi.