Psixiatriya ruhiy kasalliklarning kelib chiqishi, patogenezi, klinik

Uzib tashlangan fikrlash
– bunda bemor jumlalarni tо‗g‗ri quradi, ammo 
mantiqiy bog‗liqlik ular orasida mavjud emas. 
Inkogerent fikrlash
(aloqasiz) – bunday fikrlashda gapdagi alohidagi 
sо‗zlar orasida bog‗liqlik bо‗lmaydi, kо‗pincha bir sо‗zni takrorlash yuzaga keladi 
(perseverasiya ). 
Verbigerasiya
– fikrlashning buzilishi, sо‗zlar orasidagi bog‗lanishgina 
buzilib qolmasdan, balki bо‗g‗inlar orasida ham, Bemor alohida tovush va 
bо‗g‗inlarni stereotip talaffuz etishi mumkin. Fikrlashning uzib tashlanganlikning 
turli darajalari shizofreniya uchun xarakterli. 
Nutq stereotiplari
alohida sо‗zlarning qaytarilishi kо‗rinishida ifodalanishi 
mumkin, shu tariqa ibora yoki gap. Bemorlar bir voqeani, latifalarni bir necha 
marotaba takrorlab, gapirib berishi mumkin. (―gramafon plastinka‖ simptomi). 
Ba‘zida tik turadigan aylanmalar о‗chib qolish bilan kechadi, masalan, Bemor 
quyidagi iborani aytadi: ―Bosh og‗rig‗i ba‘zida meni bezovta qiladi. Bosh og‗rig‗i 
ba‘zida meni... Bosh og‗rig‗i meni... Bosh og‗rig‗i... Bosh…‖. Nutq stereotiplari 
shizofreniya va demensiya uchun xarakterli. 
 
 

---

47 
V BOB. XOTIRA, DIQQAT, INTELLEKT BUZILISHLARI 
Ta‟rifi.
Xotira – informasiyalarni eslab qolish va tо‗plash (fiksasiya), ushlab 
qolish (retensiay) va qayta tiklash jarayoni. Dismneziyalar ajratiladi: gipermneziay, 
gipomneziay, amneziya, siqib chiqarish kо‗rinishi; va paramneziya: 
konfabulyasiyalar, psevdoreminissensiaylar, kriptomneziay lar, exomneziyalar, 
palimpsestlar.
Diqqat – ob‘ektga va faolliyatga yо‗nalganlik va tо‗planganlik darajasi. 
Diqqat patologiya siga turg‗un emasligi, sekinlashgan о‗zgarish, konsentrasiyaning 
etarli emasligi, diqqatning defisiti kiradi.