Psixiatriya ruhiy kasalliklarning kelib chiqishi, patogenezi, klinik

Nevrozsimon buzilishlar 

---

139 
Depressiv-distimik nevrozsimon holatlar har bir yoshda yetarlicha bo‗lishini 
V.S.Aleshko ta‘kidlab o‗tgan. Maktab yoshgacha va maktab yoshidan kichik 
bolalarda kayfiyatning pasayishi o‗jarlik, monoton yig‗lashga moyillik hamda 
noma‘lum qo‗rquv bilan birga kechadi. Katta yoshdagi maktab bolalari hamda 
o‗smirlarda ko‗proq depressiv affekt notinchlik, ipoxondrik holatlar, norozilik va 
jizzakilik bilan birga kechadi.
O‗smirlarda ba‘zan o‗zini kamsitish, hayotda befoyda yashayotganligi 
haqidagi o‗tib ketuvchi xayollar ham uchraydi. Biroq, suitsidal holatlar ham 
kuzatiladi. Miya infeksiyalarida, depressiv-distimik holatlarda sensor sintezining 
epizodik buzilishlari uchraydi.
Nevrozsimon qo„rquvlar 
Bolalarda bunday hurujlar davrida qo‗l va oyoqlarining sovuq qotishi, yurak 
to‗xtab qolishi, havo yetishmovchiligi hissi kuzatiladi. Shu bilan birga har xil 
vegetativ buzilishlar (bezgaksimon qaltirash, taxikardiya, qon bosimining oshishi, 
og‗iz qurishi, tish qoplamlarining oqarishi, keyinchalik ko‗zlarning qizarishi bilan 
birga xansirash) bo‗lishi mumkin. Huruj yarim soat davom etib, bemor siyib 
qo‗yishi bilan tug‗aydi. O‗smir qizlarda ko‗pincha, qo‗rquvlar huruji davrida
sensor sintezi buzilishi kuzatiladi (qiz bola qo‗lini «oyogi» deydi). Shu bilan birga
derealizatsiya va depersonalizatsiya («atrof qo‗rqinchli bo‗lib, go‗yo tuman 
qoplagandek», «o‗zini his qilmaslik», «o‗zini
muallaq sezadi», «tanasini paxtadek sezadi ») kuzatiladi.
Nevrozsimon enurez 
Rezidual-organik enurezni ikki turi ajratiladi: dizontogenetik va sistemali 
enurez. Nevrozsimon enurez asosida siydik ajralishini regulyatsiya qilish serebral 
mexanizmi turli bosh miya zararlanishlari ta‘sirida rivojlanmanligi yotadi. 
Nevrozsimon enurez davomiyli kechadi, ko‗pincha ko‗p yillar davom etadi. 
Qo‗zg‗alish davrida kechki payt siyib qo‗yish odatda somatik kasalliklar bilan 

---

140 
bog‗liq bo‗ladi. Bundan tashqari, bu holat jismoniy toliqish natijasida ham bo‗lishi 
mumkin.