«психология ва социология» кафедраси

Расм 56. Нопараметрик таҳлил учун тайѐрланган жадвал фрагменти. 
Манна-Уитни 
(U 
мезон)ни 
ҳисоблаш 
учун 
“Анализ→ 
Непараметрические критерии→ Для независимых выборок” буйруғини 
бажарамиз (
Расм 57
).  
Расм 57. Параметрик бўлмаган мезонларни ҳисоблаш. 

---

88 
Натижада қуйидаги созлаш ойнаси очилади. 
Расм 58. Параметрик бўлмаган маълумотларни таҳлил параметрларини созлаш 
ойнаси. 
Унинг ―Поля‖ бўлимига ўтиб таҳлил қилинадиган маълумотларни
созлаймиз ва ―Запуск‖ тумачасини босамиз (Расм 59). 
Расм 59. Параметрик бўлмаган мезонларни ҳисоблаш жараѐнини ишга тушириш. 
SPSS дастури томонидан амалга оширилган амаллар (мезонни ҳисоблаш) 
чиқариш ойнасида (Окно вывода) қуйидаги жадвал кўринишида 
шакллантирилади. 

---

89 
SPSS дастури томонидан чиқарилган хулосага кўра нол гипотеза қабул
қилинади, яъни масаланинг муваффақиятли ечилишига мукофотнинг таъсири 
аниқланмади. 
Агар Манна-Уитни (U мезон)и ҳисоблашда SPSSнинг ишлаш 
принципига тўхталсак, дастур аввал барча маълумотларни ранжирлайда 
(қайси гуруҳга доирлиги аҳамиятга эмас), кейин ҳар бир гуруҳнинг 
маълумотларининг ўртача ранги ҳисобланади. Шу тариқа қайси гуруҳнинг 
ранги катта бўлса унинг ўзлаштириши юқорилиги ҳисобланади. Ўртача 
ранглар аниқлангандан кейин p-даража аниқланади. Хулоса автоматик 
тарзда шакллантирилади. 
Чиқариш ойнаси. 
Биз SPSS дастури билан ишлаш жараѐнида таҳлил натижаларини 
автоматик тарзда шакллантирилиши ва чиқарилиши ҳақида ҳам сўз 
юритдик. SPSS дастурида шакллантирилган натижалар алоҳида ойнага 
чиқарилади. Бу ойна ―Чиқариш ойнаси‖ (―Окно вывода‖) деб аталади. 
Чиқариш ойнасидаги маълумотларни кўриш, ўзгартириш, бошқа дастурларга 
экспорт қилиш мумкин ѐки зарурат бўлмаса ўчириб ташлаш мумкин. Биз 
қисқача чиқариш ойнаси билан ишлаш амалларига тўхталиб ўтамиз. 
Натижалар чиқариш ойнасига (Окно Viewer) чиқарилади. Чиқариш 
ойнасида қуйидагиларни амалга ошириш мумкин: 
- натижаларни кўриш; 
- танланган жадвал ва диаграммаларни кўрсатиш ѐки кўринмайдиган 
қилиш; 
- 
тадқиқот 
натижаларининг 
аралаштириш, 
кетма-кетлигини 
ўзгартириш. 

---

90