Protsessor xususiyatlari va registlar bilan ishlash

CISC tipidagi mikroprosessorlar.
13
IBM PC tipidagi ko’pchilik zamonaviy SHKlar CISC tipidagi MPlarni ishlatadi.
Izohlar: 1. MP 80386,80486 mikroprosessorlarida SX, DX, SL va b. harfli
o’zgartirish kiritilganlari bor (80486SX, 80486DX), ular bazaviy modeldan shinalar
razryadliligi, taktli chastota, ishlash ishonchliligi, o’lchamlari, energiya iste’moli, 
kuchlanish amplitudasi va boshqa kattaliklar bilan farq qiladi: — DX bazaviy model 
bilan deyarli mos keladi; — SX va SL, xususan kichikroq shinalar razryadliligiga
ega; — SL va ayniqsa SLE energiyani tejaydigan, ixcham SHKda (Lap Top, 
Notebook) ishlatishga mo’ljallangan. 80486DX — bu MP 80486ning boshlang’ich
versiyasidir. U sozlangan matematik soprotsessor va o’lchami 8 Kbayt bo’lgan
birinchi darajali kesh-xotiraga ega. Uning uchun maksimal chastota — 50 MG; 
chastotani yanada oshirish MP uchun ma’noga ega emas edi, chunki ko’pchilik
tizimli platalar bunday tezliklarda ishlay olmas edilar. 486SX modeli DXga o’xshash, 
lekin unda soprotsessor bloklangan. Bu ishlab chiqaruvchiga soprotsessorni testlash
harajatlaridan xalos bo’lish va shu bilan maxsulot narxini kamaytirishga imkon
bergan. 

---

14

---

RISC tipidagi mikroprosessorlar.
15
RISC tipidagi Mikroprosessorlar oddiy, dasturlarda eng ko’p uchraydigan
buyruqlarni o’z ichiga oladi. Qiyinroq buyruqlarni bajarish kerak bo’lganda
Mikroprosessorda ularni oddiylaridan avtomatik yig’ish amalga oshiriladi. Bu 
MPlarda har bir oddiy buyruqni bajarishga, ularni yozib qo’yilganligi va parallel 
bajarilishi hisobiga 1 mashina takti sarflanadi (CISC tizimidagi hatto eng qisqa
buyruqni bajarishga ham odatda 4 takt sarflanadi).
RISC tipidagi birinchi MPlardan — ARM (uning asosida IBM PC RT SHK 
yaratilgan) 118ta turli xil buyruqlarga ega bo’lgan 32-razryadli MP hisoblanadi. 
Zamonaviy RISC MPlari (80860, 80960, 80870, Power PC) 150 mln. amal/sekund
tezkor, 64-razryadlidir. Power PC mikroprosessorlari (Perfomance Optimized With 
Enhanced RISC PC) juda istiqbollidir va hozirning o’zidayoq mashina-serverlarda va
Makintosh tipidagi SHKlarda keng qo’llanilmoqda. Power PC mikroprosessorlari
300 MG gacha taktli chastotaga ega, Alpha Mikroprosessorlari esa hozirgi vaqtdagi
eng yuqori taktli chastota — 600 MG modeliga ega. 

---

16

---

17