Protoplastlarni olish. Reja: Protoplastlarni olish va kultura holatida o‘stirish

agregatlar xosil bo‘ladi yoki elektrodlar o‘rtasida 5 – 6 ta protoplastdan 
tashkil topgan zanjir xosil bo‘ladi. Qo‘shimcha yakka ko‘rinishdagi doimiy 
tok impulsi kuchli darajada siqilgan membranalarda tirqishlar xosil bo‘lishga 
olib keladi, bunda protoplazmaning oqib chiqishi amalga oshadi, 
shuningdek protoplastlarda tok ma’lum vaqt davomida ushlab turilganda 
protoplastlar agregatlar ko‘rinishida o‘zaro qo‘shiladi. So‘nib boruvchi tok 
qo‘shiluvchi protoplastlarning sfera shakliga kirishiga olib keladi.
Qo‘shilish asosini doimiy va o‘zgaruvchan elektr tokining plazmalemmaga 
turi xil ta’sir qilishi tashkil qiladi. Doimiy elektr maydoni membranani 
siqilgan holatga olib keladi, o‘z navbatida mahalliy sohalarda buzilishlar yuz 
beradi, o‘zgaruvchan tok maydoni esa – membranada joylashgan 
oqsillarning lateral yo‘nalishda diffuziyalanishiga olib keladi va lipidlar 
joylashgan sohalarda glikoproteidlar mavjud bo‘lmagan bo‘sh sohalar 
yuzaga keladi, bu sohalarda o‘zaro qarama – qarshi joylashgan 
membranalar tegish sohalarini yuzaga keltirishi mumkin.

---

O‘simlik protoplastlarining qo‘shilishi natriy nitrat, kalsiy gidroksid va 
PEG kabi bir qator moddalar yordamida amalga oshiriladi. PEG ta’sir 
qildirilishi sharoitida qo‘shilish chastotasi birmuncha yuqori bo‘lishi 
kuzatiladi, biroq muhitda kalsiy mavjud sharoitda olingan gibridlar 
asosida bir butun o‘simlikning regeneratsiyalanishi nisbatan oson 
kechishi qayd qilingan. 
Ko‘pincha holatlarda protoplastlarning qo‘shilishi induksiyasida «PEG – 
ya’ni, muhit 
rN
 qiymatining yuqoriligi – Sa
2+
 konsentratsiyasi