Reja: I. Kirish. II. Asosiy qism: - Sohil bo’yi hududlarining transformatsiyasi - Sohil bo’yi hududlaridan noto’g’ri foydalaish - Sohil bo’yi hududlarining ekspluatatsiyasi III. Xulosa.
Kirish
Shahar atrof-muhitini yaxshilash va zamonaviy shahar landshaftining barqarorligini saqlash bo'yicha ko'plab zaxiralar orasida qirg'oqbo'yi hududlaridan foydalanishni yaxshilash alohida ahamiyatga ega. Daryo yoki dengiz bo'yidagi suv jabhasi tizimida joylashgan ko'pgina shaharlarning tarixiy rivojlanishi jarayonida rivojlanishning maksimal dinamikasi va eng sezilarli degradatsiyasiga ega bo'lgan qirg'oq hududlari.
Sohil bo’yi hududlarining transformatsiyasi
Katta tabiiy salohiyatga ega qirg’oqbo’yi hududlari holatiga ko’ra, shahar atrof-muhitining insonparvarlik darajasi, uning aholining asosiy ehtiyojlariga muvofiqligini baholash mumkin.
XX asrning 70-90-yillarida jahon amaliyotida amalga oshirilgan keng koʻlamli shaharsozlik dasturlari orasida qirgʻoqboʻyi hududlarini sifat jihatidan oʻzgartirish shahar landshaftini oʻzgartirishning eng xarakterli yoʻnalishlaridan biriga aylangani bejiz emas. Sankt-Peterburg uchun bu davr allyuvial hududlarda binolarning shakllanishi va shaharning dengiz jabhasini yaratish bilan ajralib turdi.
Buyuk Britaniya, Germaniya, Frantsiya, Gollandiya, AQSh va boshqa bir qator mamlakatlarda qirg'oqbo'yi hududlaridan samarali foydalanish maqsadlari yirik suv havzalari yaqinidagi qulay hududlarni egallagan sanoat va port hududlarini tiklash rejalarini amalga oshiridi.
Sohil bo’yi hududlardan noto’g’ri foydalaish
Qimmatbaho shahar ichidagi qirg’oqbo’yi hududlarini uzoq vaqt davomida e’tiborsiz qoldirish ko’p hollarda odamlar ushbu hududlardan suv havzalari yaqinida dam olish uchun foydalanish imkoniyatini asta-sekin yo’qotishiga olib keldi.
Shahar atrof-muhitining holati ko’p jihatdan sanoat yoki port foydalanish uzoq vaqt hukmronlik qilgan shahar qismlariga tabiatning qaytishi uchun shart-sharoitlarni yaratishga bog’liq bo’la boshladi.
Ko’pgina port hududlarining buzilgan ekologiyasi rivojlanishning past samaradorligi bilan birgalikda ularning shahar rivojlanishi kontseptsiyasidagi rolini qayta ko’rib chiqishning asosiy sabablariga aylandi.
Chet el shaharlari – Manchester, Liverpul, Baltimor, Amsterdam va boshqa shaharlardagi docklar hududlarini tiklash amaliyoti ko’p funktsiyali muhitni yaratishga imkon berdi, bu aniq qulaylikdan tashqari, sun’iy to’siqlarning qiziqarli integratsiyasi tufayli ma’lum bir o’ziga xoslikka ega. Va landshaftning tabiiy komponentlari.
Sohil bo’yi hududlarning ekspluatatsiyasi
Hududdan foydalanish mazmunini o'zgartirish transport aloqalari tizimini qayta tashkil etish va birinchi navbatda piyodalar uchun joylarni shakllantirish bo'yicha qarorlar qabul qilishni talab qildi. Transport va piyodalar joylarini chegaralashning asosiy komponentlari sifatida landshaft va geoplastika elementlari keng qo'llanildi, ularning xarakterli shakllari yangilangan shahar atrofi ko'rinishiga rang-baranglik va ekspressivlikni kiritish imkonini berdi.
Manchesterdagi Salford Quaysni konvertatsiya qilish tajribasi shuni ko’rsatdiki, rekonstruksiya ishlari natijasida ko’p sonli iskala, iskala va kanallarga ega bo’lgan eng iflos suv hududlaridan biri suv yetakchi kompozitsion rol o’ynaydigan yaxshi ta’mirlangan shahar makoniga aylantirildi.
Suv kommunikatsiyalari tizimining konfiguratsiyasiga muvofiq, turar-joy va jamoat binolarining rivojlanishi sobiq port hududlarini to'ldirdi va bir vaqtlar tashlab ketilgan qirg'oqbo'yi hududlarini shahar muhitining qulay landshaft qismlariga aylantirish imkonini berdi. Mohiyatan, o‘z ahamiyatini yo‘qotgan port hududlarini bunday o‘zgartirish ularni insonga yangi ekologik sifatda qaytarishni anglatardi.
Xulosa
Bunday o'tishni amalga oshirish zamonaviy shahar atrof-muhitini insonparvarlashtirishning haqiqiy mazmuniga mos keladi va tsivilizatsiyalashgan jamiyatning aniq afzalliklaridan biridir.