«Yangi O‘zbekistonda islohotlarni amalga oshirishda zamonaviy axborot-kommunikatsiya
texnologiyalaridan foydalanish» mavzusida Xalqaro ilmiy-amaliy konferentsiya
Andijon
27-29 oktabr 2021 yil
324
recommendations were given for extremely early-maturing varieties of autumn
willow.
Калит сўзлар:
озиқлантириш, суғориш нормаси, кузги буғдой, экиш,
туплаш, бошоқлаш, сизот сувлари, чекланган дала нам сиғими, ўтлоқи бўз
тупроқ, агротехникаси
Ключевые слова:
подкормка, оросительная норма, осенной зерно,
посадка, буксировка, колос, сизотные воды, ограниченная полевая
влагоемкость, Луговая норная почва, агротехника
Key words
: top dressing, irrigation rate, autumn grain, planting, towing, gray
water, limited field moisture capacity, meadow burrow soil, agrotehcnology
Бугунги кунда дунёнинг 132 дан ортиқ давлатларида 220,4 млн. гектар,
шундан 12,3 фоизи суғориладиган ерлардан иборат бўлиб,ўртача дон
ҳосилдорлиги гектарига 31,1 центнерни ташкил қилади,озиқ-овқат
маҳсулотларининг асосий қисми мазкур майдонларда етиштирилади.
Дунёнинг бир қатор, жумладан АҚШ, Австралия, Россия, Хитой, Ҳиндистон,
Покистон, Бангладеш, шимолий Африка, Ўрта Осиё, Жанубий Қозоғистон,
Кавказ орти давлатларининг қурғоқчил худудларида шўрланишнинг олдини
олиш муаммолари агротехник, агрокимёвий ва мелиоратив тадбирларни
қўллаш орқали ўз ечимини топмоқда. Шунинг учун, суғориш ва мавсумий
суғориш меъёри, суғориш муддатлари ҳар бир экинни сув истъмолига асосан,
табиий ва иқлим шароитларига боғланган ҳолда олиб борилади.Шу жиҳатдан
энг аввало, сув тежовчи теҳнологияларни янада такомиллаштириш орқали сув
ва ресурсларни тежайдиган замонавий илмий асосланган суғориш
тартибларини, ерларнинг мелиоратив ҳолатини яхшилаш бўйича изланишлар
олиб бориш долзарб ҳисобланади.
Республикамизнинг турли тупроқ иқлим шароитларидан келиб чиқиб,
такрорий соядан кейин кузги буғдойни суғориш тартиблари ва меъёрларини
ишлаб чиқиш,юқори ва сифатли дон ҳосили олиш орқали озиқ-овқат
хавфсизлигини таъминлашга эришиш мумкин.
Жумладан, Андижон вилоятининг ўтлоқи бўз тупроқлари шароитида
кузги буғдойнинг “Аср” ва “Дурдона” навларини суғоришдан олдиннг
тупроқдаги намлик билан ҳосилдорлик орасидаги боғланиш таҳлили шуни
кўрсатдики,иқлим ва табий шароит билан боғлиқ равишда энг юқори
ҳосилдорлик биринчи навбатда,ҳар бир ривожланиш фазаси бўйича
ўсимликнинг нам билан таъмилаш даражасига боғлиқ. Аниқланишича, тупроқ
намлик тартиби буғдой даласидан сарифланган барча сув миқдорига, сув
баланси таркиби қисимларига таъсир қилади .Ундан ташқари, умумий сув
сарифи етиштириладиган нав,унинг ҳосилдорлиги тажриба йилларидаги
метрологик шароитларга боғлиқ.
Амал
-
ўсув даври охирида сув олди тупроқ намлиги таркибида чекланган
дала нам сиғимига нисбатан 65-65-60 фоиз даражасида суғорилган вариантда
энг кўп нам йўқолганлиги кузатилди. Буғдой даласида сарфланган умумий
Do'stlaringiz bilan baham: |