«применение современных информационно коммуникационных технологий в проведении реформ в новом узбекистане»

«Yangi O‘zbekistonda islohotlarni amalga oshirishda zamonaviy axborot-kommunikatsiya 
texnologiyalaridan foydalanish» mavzusida Xalqaro ilmiy-amaliy konferentsiya 
Andijon 
 
27-29 oktabr 2021 yil 
383 
Ахборотдан фойдаланувчилар кимлар? Бухгалтерия ахборотидан 
фойдаланувчилар - бухгалтерия маълумотларига асосланиб у ёки бу қарорни 
қабулқилувчижисмоний ва ҳуқуқий шахслардир. 
Бухгалтерия ҳисобининг фойдаланувчилари, уларнинг ахборотга бўлган 
эҳтиёжлари бугун тезкорлик ва аниқликни талаб этмоқда. Бундай вазиятда 
бухгалтерия ҳисоби амалиёти унинг методологиясига нисбатан тезроқ 
ривожланмоқдаки, бу, асосан, ахборотни сақлаш ва етказиб беришнинг янги 
рақамли технологияларидан фойдаланиш билан боғлиқ. Рақамлаштириш 
бухгалтерия ахборотининг сифат тавсифларининг ҳамда ундан фойдаланиш 
имкониятларининг янада яхшиланишига сезиларли даражада таъсир 
кўрсатмоқда. 
Иқтисодиётнинг рақамлаштирилиши ёки рақамли иқтисодиётга ўтиш 
жамиятимизнинг барча соҳаларига ўз элементларини олиб кириши табиий, 
албатта. Мантиқан, рақамли иқтисодиётнинг бухгалтерия ҳисоби соҳасига 
жорий этилиши хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини бошқаришнинг 
янги, замонавий бошқарувининг ташкил этилиши, инсон имкониятларига 
нисбатан кўпроқ ахборотни йиғиш ва умумлаштириш, ва, демак, таҳлил 
қилиш ҳамда самарали бошқаришни англатади. Рақамли иқтисодиётнинг 
бухгалтерия ҳисоби фаолиятига жорий эитилиши бухгалтернинг ҳар жабҳада 
малакасини ошириш имкониятини кенгайтириб, хўжалик фаолияти 
самарадорлигини таъминлашни кўзда тутадиган турли тармоқ дастурлари 
ишлаб чиқилиб, фойдаланилмоқда. Шуни алоҳида таъкидлаш лозимки, 
рақамлаштириш бухгалтерия ҳисобининг 2 жиҳатига таъсир кўрсатади: 
-
Зарур ахборотни йиғиш, уни сақлаш ва қиқзиқувчи шахсларга 
етказиб бериш технологиясига; 
-
Ахборотни тизимлаштириш методологиясига, яъни бевосита 
бухгалтерия ҳисобининг моҳияти ва услубиёти ўзгариишига. 
Бухгалтерия ҳисобининг рақамлаштирилиши шунга олиб келадики, 
хўжалик юритувчи субъектда ббўлиб ўтаётган воқеа-ҳодисаларни 
маълумотлар базасига тегишли белгилари ёки реквизитлари ҳамда счётлари, 
улардаги ўзгаришлари билан киритишга олиб келади. Рақамлаштирилган 
ахборот янада аниқлик билан берилишига сабаб счётлар ҳам 
деталлаштирилган ҳолда базада шаклланади ва, натижада, фойдаланувчилар 
учун батафсилроқ маълумотлар берилишига имконият яратилади. Бу 
рақамлаштиришнинг бухгалтерия ҳисоби эгилувчан бўлишига олиб 
келишининг яққол исботидир. Ҳисобнинг эгилувчанлиги ахборотдан 
фойдаланувчилар эҳтиёжидан келиб чиқиб турли тизимлаштирилган ва 
аниқлаштирилган маълумотларни тайёрлаш имкониятини яратади. Натижада 
бухгалтерия ҳисобининг янги объектлари, уларни ҳисобга олишнинг уларга 
мос келадиган янгича тартиби, яъни методикаси ишлаб чиқилади. Масалан, 
ретроспектив маълумотларни йиғувчи счётлар қаторига истиқболни акс 
эттирувчи, назорат мақсадида ишлатилувчи счётлар, активлар, капитал ҳамда 

---