«применение современных информационно коммуникационных технологий в проведении реформ в новом узбекистане»

Tashkiliy-faoliyatli komponent.
O‘qitishning maqsad va vazifalarini amalga 
oshirish maʼlum usullar, metodlar, texnologiyalar, tashkiliy shakllar yordamida 
amalga oshiriladi. TАTMT jarayonini qurish talabalardan tegishli tashkiliy va 
faoliyat ko‘nikmalariga ega bo‘lishni talab qiladi. Ularning shakllanishi talaba 
shaxsining turiga, yaʼni mustaqil faoliyatga tayyorligiga bogʼliq. Shuning uchun 
shaxsiy-tabaqalashtirilgan yondashuvni amalga oshirib, o‘qituvchi o‘quv jarayonini 
talabaning subʼektiv tajribasi, tayyorgarlik darajasi va qiziqishlarini aniqlash yo‘li 
bilan boshlaydi, yaʼni talaba xususiyatlarini psixologik-pedagogik tashxisini 
o‘tkazadi. Shundan so‘ng TАTMT tashkil etishga tabaqalashtirilgan yondashuv 
qo‘llaniladi. 
Bilim mustaqilligi darajasi past bo‘lgan talabalar uchun reproduktiv 
xarakterdagi maqsadga muvofiq vazifalar rejalashtirilishi lozim: u yoki bu savol 

---

«Yangi O‘zbekistonda islohotlarni amalga oshirishda zamonaviy axborot-kommunikatsiya 
texnologiyalaridan foydalanish» mavzusida Xalqaro ilmiy-amaliy konferentsiya 
Andijon 
 
27-29 oktabr 2021 yil 
139 
yoki mavzuni mustaqil o‘rganish; berilgan algoritm bo‘yicha hisob-kitob qilish; bu 
topshiriqlarni berilgan namuna bo‘yicha bajarish. 
O‘rtacha rivojlanish darajasida bo‘lgan talabalarga reproduktiv-ijodiy 
xarakterdagi vazifalar beriladi: bibliografik manbalarni ko‘rib chiqish, hisobot, 
referatlar, sharhlarini tayyorlash.
Bilish faoliyati rivojlanishining yuqori darajasini namoyon qiluvchi talabalar 
uchun ijodiy vazifalar berilishi kerak: murakkablik darajasining oshishi va 
vazifalarni bajarish; ijodiy ishlar va loyihalarni tayyorlash.
Bunday tabaqalashtirilgan yondashuv talabalarning shaxsiy o‘sishiga va 
ularning bilish faoliyati va mustaqilligining o‘sish pillapoyalaridan yuqoriga 
ko‘tarilishiga yordam beradi. Taʼlim jarayonida bilish qiziqishlarini ragʼbatlantirish 
uchun mustaqil taʼlim uchun vazifa va vazifalar kasbiy yo‘naltirilgan bo‘lishi 
lozimligini ham hisobga olish zarur. 
Nazorat-tartibga solish komponenti talabalarning darsdan tashqari mustaqil 
ishlarini tashkil etish jarayonining ajralmas qismi hisoblanadi. TАTMT natijalarini 
nazorat qilish uning samaradorligini aniqlash va tuzatishlar kiritish, yaʼni boshqa 
barcha komponentlariga o‘zgartirishlar kiritish imkonini beradi. Nazoratning asosiy 
turlari sifatida kollokviumlar, individual suhbatlar, nazorat ishlari, seminar va 
amaliy mashgʼulotlardan foydalaniladi. Mustaqil o‘rganish uchun berilgan savollar 
va bo‘limlarning o‘zlashtirilishini nazorat qilish yakuniy semestr imtihoni shaklida 
amalga oshiriladi. 
Bu komponentning asosiy vazifasi o‘qituvchining mustaqil taʼlim uchun 
topshiriqlarning borishi ustidan nazorati talabaningning o‘z-o‘zini nazorat qilishi 
bilan qo‘shilib ketishini taʼminlashdan iborat. Bunga nazorat savollari, vazifalar, 
topshiriqlar, turli muammoli vaziyatlarni o‘z ichiga olgan holda mustaqil ishlash 
uchun tegishli uslubiy qo‘llanmalar yordam beradi. 
Natija-baholash komponenti. TАTMT jarayonining to‘liqligi va 
samaradorligi butun o‘quv jarayonining maqsadlarini amalga oshirish va tegishli 
natijalarga erishish bilan bogʼliq. Natijalarni jamlash faqat natijalarni baholash 
uchun emas, balki talabada ham, o‘qituvchida ham aks refleksiyani rivojlantirish, 
o‘z-o‘zini takomillashtirish, oldinga harakat qilish zaruriyatini shakllantirish uchun 
ham zarurdir. 
TАTMT tashkil etish jarayonida diagnostika qilish - uning samaradorligini va 
keyingi korrektsiyasini aniqlash maqsadida talabalar faoliyati natijalarini o‘rganish, 
tahlil qilish va baholashni o‘z ichiga oladi. TАTMT samaradorligini aniqlash 
mezonlari bashorat qilingan o‘quv maqsadlari bilan bogʼliq bo‘lishi kerak, yaʼni ular 
nafaqat pedagogik, balki psixologik mezonlarni ham o‘z ichiga olishi kerak. 
Аuditoriyadan tashqari mustaqil taʼlimni tashkil etish samarali va natijador 
bo‘lishi uchun modelda quyidagi komponentni ajratish uchun asos bo‘lgan muayyan 
shart-sharoitlar zarur. 
"Tashkil etish shart-sharoitlari" komponenti talabalarning TАTMTni amalga 
oshirishning psixologik, pedagogik va tashkiliy shart-sharoitlariga asoslanadi. 
Psixologik-pedagogik shart-sharoitlarga o‘qituvchining kasbiy-pedagogik faoliyati 

---