Primatlarning asosiy evolyutsion bosqichlari

Ibtidoiy to‘daning taraqqiy etishida ovchilikning roli Ovchilikning qaysi turi avval boshlanganligini hozircha aytish mumkin. Bizningcha, terim-termachilik va mayda jonivorlarga ovchilik bir davrning o‘zida boshlangan bo‘lishi mumkin. Bizningcha, ovchilik terimchilikka qaraganda progressivroq bo‘lgan. Ovchilik birinchi navbatda ibtidoiy kollektivni jipslashtirishga yordam bergan, go‘shtlik ovqat esa odamzodning rivojlanishiga salmoqli ta’sir ko‘rsatgan. Xususan, tropik mintaqalarda gippopatam, antilopalar, yovvoyi buqa kabi yirik hayvonlar yashagan. Ayrim vaqtlarda shel va ashell mintaqalaridan yirik hayvonlardan fil suyaklari topilgan. Shimoliy o‘lkalarda odamzod guruhlari ot, bug‘u, to‘ng‘iz, zubr, ayiq, qoplon kabi jonivorlarga ovchilik qilgan. Bunday yirik hayvonlarga ov qilish, ayrim holatlarda ulardan o‘zlarini himoya qilish maqsadida birlashib, to‘da, guruh bo‘lib hayot kechirishini taqozo etgan. Tog‘ massivlarining baland qismida yashagan to‘dalar ko‘pincha tog‘ takasi, tog‘ qo‘yi kabi jonivorlarga ov qilishgan. Masalan, Omonquton, Teshiktosh g‘or makonlaridan ana shu kabi hayvonot dunyosi qoldiqlari topilgan. Ovchilik mahsuloti hajmi haqida makonlardan topilgan hayvon suyak qoldiqlarini hisoblash asosida fikr bildirish mumkin. Masalan, Ispaniyadagi Observatoriya g‘oridan 30 ta fil suyaklari qoldig‘i topilgan.