Презентация на тему- "Mavzu- xalqaro darajadagi sug`urtaning rivojlanishni ifodalovchi ko`rsatkichlar Toshkent-2021.". Скачать бесплатно и без регистрации

---

Mavzu: Xalqaro darajadagi sug`urtaning
rivojlanishni ifodalovchi ko`rsatkichlar
Toshkent-2021.
Презентация
:
Advertisements
Похожие
презентации
Транксрипт
:
Mavzu: Xalqaro darajadagi sug`urtaning rivojlanishni
ifodalovchi ko`rsatkichlar Toshkent-2021
Mundarija Kirish 1. Xalqaro sug`urta bozori 2. Xalqaro
sug`urtaning turlari Xulosa
KIRISH Ozbekiston Respublikasida amalga
oshirilayotgan iqtisodiy islohotlar bozor munosabatlari
talablariga mos bolgan sugurta tizimini barpo etishni
taqozo etdi. Mustaqillikning dastlabki yillarida
mamlakatda yagona davlat sugurta organlari faoliyat
yuritgan bolsa, hozirgi paytda raqobat muhitida sugurta
xizmatlarini korsatuvchi 25 ta turli mulk shaklidagi
sugurta tashkiloti va 300dan ortiq ularning filiallari
mavjud. Mavjud sugurta tashkilotlari-ning 5 dan ziyodi
xorijiy kapital ishtirokidadir. Hozirgi paytda, ayrim
malumotlarga kora, sugurta tashkilotlari va ularning
filiallarida 3000 dan ortiq mutaxassislar ishlaydi.
Bugungi kunda aholiga munosib turmush tarzini
yaratish, iqtisodiyotning barqaror rivojlanishini
taminlash, tadbirkorlik faoliyatini kengaytirish,
mamlakat iqtisodiyotining jahon xojalik tizimiga
integratsiyalashuvini jadallashtirish hukumat olib
borayotgan siyosatning markaziy orinlaridan birini
egallaydi. Milliy iqtisodiyotning barqaror
rivojlanishiga erishishda sugurta tizimi muhim
ahamiyatga ega. Birinchidan, oldindan korib
bolmaydigan tabiiy va boshqa hodisalarning roy
berishi oqibatida korilgan zararlarning sugurta yoli
bilan qoplanishi korxona va tashkilotlarning moliyaviy
barqarorligini taminlaydi, ikkinchi-dan, sugurta
tashkilotlarida zaxira shaklida yirik miqdorda bosh pul
mablaglarining mavjud bolishi investitsion resurslarga
bolgan ehtiyojni qondirishda oziga xos ahamiyat kasb
etadi.
XALQARO SUGURTA BOZORI Bozor
munosabatlari takomillashuvi iqtisodiy
infratuzilmaning qaror topishi bilan birgalikda
kechadigan jarayondir. Sugurta faoliyati iqtisodiy
infratuzilmaning ajralmas qismi sifatida bir tomondan,
ijtimoiy kafolatni taminlasa, ikkinchi tomondan,
shartnomaviy majburiyat va tariflar mexanizmi orqali
turli sugurta risklaridan ogoh etish negizida iqtisodiyot
subyektlari manfaatlarining himoyasini ham oz
zimmasiga oladi. Sugurta faoliyati jismoniy va yuridik
shaxslar manfaatlarini himoya qilish, ularning risklar
yuz berishi oqibatida korishi ehtimol bolgan zararlarini
qoplashning zaruriy vositasi sifatida paydo boldi
hamda rivojlandi. Shunday anglanilgan zarurat aniq
sugurta manfaatlari negizida sugurta munosabatlari
yuzaga keldi. Sugurta munosabatlari, ularning tashkiliy
shakllari qandayligidan qati nazar, sugurta fondini
yaratish va undan foydalanish jarayonidir. Takidlash
lozimki, sugurta munosabatlari murakkab va keng
qamrovli moliyaviy-pullik iqtisodiy munosabatlar
bolib, ular yuzaga kelishi uchun ozaro bogliq shart-
sharoit majmuasi mavjudligi ham muhimdir. Bozor
munosabatlari takomillashuvi iqtisodiy
infratuzilmaning qaror topishi bilan birgalikda
kechadigan jarayondir. Sugurta faoliyati iqtisodiy
infratuzilmaning ajralmas qismi sifatida bir tomondan,
ijtimoiy kafolatni taminlasa, ikkinchi tomondan,
shartnomaviy majburiyat va tariflar mexanizmi orqali
turli sugurta risklaridan ogoh etish negizida iqtisodiyot
subyektlari manfaatlarining himoyasini ham oz
zimmasiga oladi. Sugurta faoliyati jismoniy va yuridik
shaxslar manfaatlarini himoya qilish, ularning risklar
yuz berishi oqibatida korishi ehtimol bolgan zararlarini
qoplashning zaruriy vositasi sifatida paydo boldi
hamda rivojlandi. Shunday anglanilgan zarurat aniq
sugurta manfaatlari negizida sugurta munosabatlari
yuzaga keldi. Sugurta munosabatlari, ularning tashkiliy
shakllari qandayligidan qati nazar, sugurta fondini
yaratish va undan foydalanish jarayonidir. Takidlash
lozimki, sugurta munosabatlari murakkab va keng
qamrovli moliyaviy-pullik iqtisodiy munosabatlar
bolib, ular yuzaga kelishi uchun ozaro bogliq shart-
sharoit majmuasi mavjudligi ham muhimdir.
Axoli jon boshiga sugurta tolovlari eng yuqori bolgan
mamlakat - Lyuksemburg bolib, 1999 yilda u aholi jon
boshiga 2800 EKYuni tashkil etgan. Sababi,
Lyuksemburgni nemislar, belgiyaliklar va boshqa
mamlakatlardan kelgan mexmonlar bu erni kapital
joylashtiriladigan «soliq jannati» deb atashadi. Buyuk
Britaniyada eng erkin sugurta tizimi barpo etilgan. Bu
yerda xattoki, sugurta kompaniyalarini nazorat
qiladigan maxsus organ ham yoq. Nazorat sanoat
departamenti tomonidan amalga oshiriladi. Sugurta
badallarini ornatish va sugurta qilish qoidalari
erkinligiga qaramasdan, bu yerda korsatilayotgan
xizmat sifati boshqa mamlakatlardagidan ancha yuqori,
narxlari esa, past darajada. Tarixan tarkib topishiga
kora, Britaniya sugurta bozori ikkita mustaqil qismga
bulingan: London va boshqa barcha hududlar. London
bozori, odatda, xorijiy mijozlarni, dengiz kemalarini,
neft kompaniyalarini, TMKlarni sugurtalaydi. London
bozorida hukmronlik qiluvchi Lloyd sugurta
kompaniyasi oxirgi yillardagi qiyinchiliklardan,
faqatgina, jiddiy tashkiliy islohotlarni amalga oshirish
bilan chiqmoqda. Ushbu qiyinchiliklar mamlakat
ichkarisidagi mijozlarni sugurtalovchi - ichki sugurta
bozoriga ta'sir etmadi.
Germaniyada sugurta bozori davlat tomonidan qattiq
tartibga solinadi. Uning oziga xos jihati shundaki,
sugurta biznesi yirik sanoat kapitali bilan yaqin
aloqada. Kapitalda va boshqaruvda ozaro ishtirok etish
keng tus olgan. Mutaxassislarning fikricha, taxminan
50 ta kishi barcha yirik nemis sugurta kompaniyalarini
nazorat qiladi. Shuning uchun ham, raqobat asosan
sotish tarmoqlari ortasida mayjud. Germaniyada
sugurta bozorida hukmronlik qiluvchi
kompaniyalardan biri - «Alyans» kompaniyasidir. U
hayotni sugurtalash sohasining 42 foizini va boshqa
sugurta sohalari 38 foizini egallab olgan. «Alyans»
aylanmasining taxminan 55 foizga yaqini ichki bozor,
qolgani xorijiy faoliyat bilan bogliq. Yaqinda, ikkita
frantsuz kompaniyalari «AXA» va «IAR»ni
birlashishidan oldin, «Alyans» Yevropadagi eng yirik
sugurta kompaniyasi edi. Xorijiy kapitalga nisbatan
qonuniy cheklovlarning mayjud emasligiga
qaramasdan, nemis sugurta bozori nisbatan yopik
hisoblanadi. Bu aholining: «nemislar oz
sugurtachilarini afzal biladilar» degan psixiologiyasi
bilan bogliq. Bundan tashqari, bu yerda agentlar
tarmogi juda zich. 50 mingga yaqin agentlar sugurta
kompaniyalarida agent bolib toliq ish kunida ishlashsa,
taxminan 270 ming kishi orindoshlik asosida faoliyat
yuritadilar. Agentlar bilan mijozlar ortasidagi
munosabat dustona va uzoq muddatli asosda
shakllangan.
Germaniyada qayta sugurtalash keng rivojlangan. Bu -
Birinchi Jahon urushidan keyin, togri sugurtalash bilan
shugullanayotgan nemis sugurta kompaniyalariga
xorijda faoliyat yuritish taqiqlanishi natijasida yuzaga
keldi. Chunki, ushbu taqiqlar qayta sugurtalovchilarga
taalluqli emasdi va sugurta kapitali yillar davomida
ushbu sohaga oqib utdi. Nemis bozorining eng muhim
tomoni - bank sugurtalashdir, ya'ni sugurta
kompaniyasi oz savdo shoxobchasida nafaqat
sugurtalash bilan, balki bank xizmatlarini korsatish
bilan ham shugullanadi. Frantsuz sugurta bozori
hayotni sugurtalash va avtomobil sugurtasiga
ixtisoslashgan. Ayniqsa, avtomobil va avtotransport
egalari javobgarligini sugurtalash kuchli darajada
rivojlangan.
2. Xalqaro sug`urtaning turlari Yevropa iqtisodiy
hamkorlik tizimida qabul qilinishicha, sugurta
tashkilotlari ixtisoslashgan va ixtisoslashmagan asosda
oz faoliyatlarini tashkil qiladilar. Ixtisoslashmagan
sugurta tashkilotlari sugurtaning bir necha turlari
boyicha oz ishlarini olib boradilar. Ixtisoslashgan
sugurta tashkilotlari 1-2 yonalishlarda ixtisoslashgan
holda faoliyat yuritadilar. EHTda sugurta guruhlari
quyidagi ikki xilga bolinadi: uzoq va qisqa muddatli
umumiy sugurta turlari.
Uzoq muddatli sugurta turlariga quyidagi etti xil
sugurta yonalishlari kiradi: hayotni va annuitentini
sugurtalash; nikoh va farzand tavalludini sugurtalash;
sogliq uzluksizligini sugurtalash; tonting sugurtasi;
kapitalni qayta sugurtalash; pensiya sugurtasi; boshqa
turdagi uzoq muddatli sugurtalar.
Yuqoridagi uzoq muddatli sugurta turlaridan boshqa
xalqaro amaliyotda quyidagi sugurta yonalishlari
mavjud: baxtsiz hodisalardan sugurtalash; tibbiy
sugurta; avtomobillarni sugurtalash; temir yol
vagonlarini sugurtalash; samolyotlarni sugurtalash;
kemalarni sugurtalash; transport yuklarini sugurtalash;
Xalqaro sugurta kompaniyalari. Jahonning rivojlangan
mamlakatlarida sugurtalovchilarning faoliyati turli xil
tashkiliy shakllarda ya'ni, hissadorlik kompaniyalari;
davlat va aralash sugurta tashkilotlari; xususiy
tadbirkorlik va birlashmalar; kooperativ sugurta
tashkilotlari; qoshma korxonalar; avtosugurtalovchilar
parallel shakllarda namoyon boladi. Turli davlatlarda
sugurta jamiyatlarini tuzishda turli xil tashkiliy-
huquqiy shakllardan amaliyotda foydalaniladi. AQSH
va Germaniyada hissadorlik jamiyatlari, Frantsiyada
ozaro sugurta jamiyatlari, Buyuk Britaniyada esa,
sugurta assotsiatsiyalari ish olib bormoqda. Italiya va
Ispaniyada kooperativ sugurtalash amaliyotda keng
qollanilmoqda, Germaniya, Buyuk Britaniya, Frantsiya
va Yaponiyada davlat kapitali ishtirokidagi sugurta
kompaniyalari faoliyat yuritmoqda. Ular, asosan,
xalqaro sohada maydonga chiqadilar. Bu
kompaniyalarga Germaniyaning «Germes»,
Frantsiyaning «Kofase» kompaniyalari misol bula
oladi. Bu kompaniyalarning kay tarzda shakllanishi,
ularning faoliyati ma'lum me'yoriy aktlar va maxsus
davlat sugurta nazorati organlari tomonidan tartibga
solinadi. Yuqorida aytib otilgan Germaniyaning
«Germes» kompaniyasini olib qaraylik. Bu davlat
sugurta kompaniyasi bolib, turli mamlakatlar bilan
tuziladigan shartnomalarga pul tolovi nemis banklari
va kompaniyalarining risklarini sugurtalaydi.
Frantsiyaning «Kofase» kompaniyasiga keladigan
bolsak, bu davlat sugurta kompaniyasi bolib,
Frantsiyadan eksport junatmalarini amalga oshirishga
yonaltirilgan kreditlarni sugurtalaydi.
Xulosa Sugurta bozori bir necha sugurta tashkiloti
tashabbusi bilan shakllanib, bir shaxar, mamlakat
miqyosida emas, balki bir necha mamlakat doirasida,
xalqaro sugurta bozori sifatida shakllanadi, qayta
sugurtalash tadbirlarini amalga oshirishga yordam
beradi. Bozor sharoitida faoliyat yurituvchi
sugurtalovchining qayta sugurtalashga bolgan
ehtiyojlari hozirgi kunda hech kimga sir emas. Uziga
katta riskni oluvchi, lekin yetarli darajadagi rezerv va
zahira fondlari bolmagan sugurta tashkilotlari ob'ektiv
yondoshgan holda qayta sugurtalashni rivojlantirish
uchun shart-sharoirt yaratib, shu yol bilan ozlarining
moliyaviy ahvollarini barqarorlashtiradilar. Keng
hajmdagi qayta sugurtalash - bu sugurtalash tomonidan
ozlari qabul qilgan riskning ma'lum bir qismini boshqa
sugurtachilar - qayta sugurtachilarga topshirilishidir.
14/05/22, 22
:
13
Page 1 of 1