Практикум по статистике. (2 издание). Тащкент изд. «Iqtisod-moliya»

17-masala. Quyidagi jadvalda mamlakat bo’yicha ayollar va tug’ilgan bolalar soni keltirilgan:

Aholini yoshi bo’yicha guruhlari, yosh	Reproduktiv yoshidagi ayollar soni, ming kishi			Reproduktiv yoshidagi ayollardan tirik tug’ilgan bolalar soni, ming kishi
	2011-y.	2012-y.	2013-y.	2011-y.	2012-y.	2013-y.
15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49	1233,0 1333,5 1091,5 971,0 853,2 747,3 787,6	1235,0 1393,2 1115,4 986,8 873,7 786,5 806,4	1252,0 1449,2 1153,9 996,4 899,7 786,9 810,9	10,9 228,9 186,2 85,4 29,7 3,9 0,4	11,7 244,9 207,2 94,2 32,9 4,7 0,5	12,4 262,0 213,3 103,3 35,8 5,6 0,4

Aniqlang:
1) reproduktiv yoshidagi ayollar sonini;
2) yoshi bo’yicha tug’ilish koeffitsiyentini;
3) respublika bo’yicha maxsus tug’ilish koeffitsiyentini;
4) qisqacha xulosa qiling.


18-masala. Quyidagi jadvalda mamlakat bo’yicha migratsiya ko’rsatkichlari keltirilgan:

	2006-y.	2007-y.	2008-y.	2009-y.
Jami ko’chib kelganlar shundan: a) respublika ichida b) chet davlatdan Jami ko’chib ketganlar shundan: a) respublika ichida b) chet davlatlarga	144778 137599 7179 246386 141395 104991	144038 137620 6418 209227 141904 67323	151172 144234 6938 214310 148103 66207	149732 144248 5484 195836 144606 51236

Aniqlang:
1) yillar bo’yicha ko’chib kelgan aholi koeffitsiyentini (ichki va tashqi);
2) yillar bo’yicha ko’chib ketgan aholi koeffitsiyentini (ichki va tashqi);
3) har yil uchun migratsiya koeffitsiyentini (ichki va tashqi);
4) migratsiya ko’rsatkichlarini dinamik o’zgarishini (mutlaq va nisbiy ko’rsatkichlarini).


19-masala. Mamlakatda aholining o’rtacha soni joriy yil boshida 28001,1 ming kishini tashkil etib, mazkur yilda tug’ilish koeffisiyenti 22,7 promille, vafot etganlar soni esa 138,8 ming kishiga, shundan 1 yoshga yetmasdan vafot etgan go’daklar koeffisiyenti 11,0 promille, migratsiya saldosi -43,4 ming kishini tashkil etgan.


Aniqlang:

1. 
   tug’ilgan aholining sonini;
   
2. 
   aholining tug’ilish, vafot etish, tabiiy harakati, hayotiylik va migratsiya koeffitsientlarini;
   
3. 
   1 yoshgacha vafot etgan go’daklarning sonini;
   
4. 
   aholining umumiy harakati koeffitsiyentini.
   

X bob. MEHNAT BOZORI STATISTIKASI


Uslubiy ko’rsatmalar va namunaviy misollarni yechish

Ushbu mavzuni mukammal o’rganish uchun talaba quyidagilarni bilishi va bajara olishi zarur:

• 
  mehnat bozori mohiyatini;
  
• 
  mehnat resurslari statistik ko’rsatkichlarining hisoblanishini;
  
• 
  iqtisodiy faol va nofaol aholi ko’rsatkichlarini;
  
• 
  ish bilan bandlar soni va ishsizlikni tavsiflovchi ko’rsatkichlarni;
  
• 
  mehnat unumdorligi ko’rsatkichlarini;
  
• 
  mehnat haqi va ishchi kuchiga sarflar ko’rsatkichlarini.
  

Mehnat resurslari (MR)ning soni quyidagicha hisoblanadi:

bu yerda: -mehnatga qobiliyatli yoshdagi aholi soni; -mehnatga qobiliyatli yoshdagi mehnatga layoqatsiz aholi soni(ishlamayotgan I va II guruh nogironlari hamda imtiyozli nafaqaga chiqqanlar); - iqtisodiyotda band bo’lgan nafaqaxo’rlar va 16 yoshgacha o’smirlar soni.
Iqtisodiy faol aholi (A_ifa) iqtisodiyotda band bo’lgan aholi (A_ban) va ishsiz aholi (A_ishs) sonlari yig’indisiga teng:

Bu ko’rsatkichlar nisbiy ko’rinishda quyidagi formulalar asosida hisoblanadi:

1. 
   Aholining iqtisodiy faollik koeffisiyenti (K_ifa)
   

2. 
   Aholining iqtisodiy nofaollik koeffisiyenti (K_iqnofa),
   

bu yerda: -iqtisodiy nofaol aholi (davlat va ayrim shaxslar qaramog’idagilar)soni; A_t – t sanadagi jami aholi soni.

3. 
   Ish bilan bandlik koeffisiyenti (K_ban) teng:
   

yoki

4. 
   Ishsizlik koeffisiyenti (K_ishs) teng:
   

yoki

5. 
   Mehnatga qobiliyatli yoshdagi aholining demografik yuklamasi koeffitsientlari:
   

A. Potensial almashuv koeffisiyenti;

bu yerda: _0-15 – 0-15 yoshgacha bo’lgan aholi soni; A_myo – mehnatga qobiliyatli yoshdagi aholi soni.
B. Nafaqa yoshidagilar bo’yicha yuklama koeffisiyenti;

bu yerda, - nafaqa yoshidagilar soni.
V. Umumiy yuklama koeffisiyenti teng:
yoki


Yuqorida keltirilgan ko’rsatkichlarni quyidagi shartli misolda ko’rib chiqamiz:
1-misol. Respublika bo’yicha iqtisodiy faol va iqtisodiy nofaol aholi to’g’risida quyidagi ma’lumotlar keltirilgan (ming kishi):