Polsha davlatining Davlat xususiy sheriklik asosida amalga oshirilayotgan loyihalar bo’yicha malumotlar



Download 410,35 Kb.
Sana19.02.2022
Hajmi410,35 Kb.
#459775
Bog'liq
Yusupov Jasur Polsha


Polsha davlatining Davlat xususiy sheriklik asosida amalga oshirilayotgan loyihalar bo’yicha malumotlar.



Davlat-xususiy sheriklik davlat sektori subʼyektlari, xususan, “Davlat moliyasi toʻgʻrisida”gi qonun qoidalariga kiritilgan subyektlar va xususiy sektorga mansub subyektlar – tadbirkorlar yoki xorijiy tadbirkorlar oʻrtasidagi hamkorlikning asosiy shakllaridan biri hisoblanadi. davlat xizmatlari sohasiga oid investitsiyalar yoki xizmatlarni birgalikda amalga oshirish. Qo'shma korxona vazifalarni optimal taqsimlashni va uni amalga oshirishdan kelib chiqadigan risklarni va o'zaro manfaatni hisobga oladi. Davlat-xususiy sheriklikning maqsadi iqtisodiy o'sish va rivojlanishdir.
Davlat-xususiy sheriklik to‘g‘risidagi shartnomalar Yevropaning ko‘plab mamlakatlarida – Buyuk Britaniya, Ispaniya, Portugaliya, Fransiya va Germaniyada davlat va xususiy tuzilmalar o‘rtasidagi hamkorlikning mashhur shakli hisoblanadi. Polsha qonun chiqaruvchisi davlat-xususiy sheriklik masalasini qonunchilik tartibida - davlat-xususiy sheriklik to'g'risidagi 2008 yil 19 dekabrdagi Qonunda yoki 2009 yil 9 yanvardagi qurilish ishlari yoki xizmatlar uchun imtiyozlar to'g'risidagi qonunda tartibga solishga qaror qildi.
Davlat-xususiy sheriklikning xususiyatlari
DXSh g‘oyasining mohiyati avvaldan ko‘zda tutilgan maqsadlarni birgalikda amalga oshirish orqali davlat va xususiy sheriklarga foyda keltirishdir. Izohlangan:
• kelajakdagi loyiha shakli bo'yicha batafsil kelishuvlarda,
• shartnoma tuzish usuli va tartibi;
• vazifalar va xavflarni optimal taqsimlash.
Davlat-xususiy sheriklik fuqarolik-huquqiy shartnomani tuzish natijasida tuziladi, unga ko'ra xususiy sherik loyihani amalga oshirish majburiyatini oladi. U o'z ishi uchun munosib haq oladi, lekin ushbu loyiha bilan bog'liq xarajatlarning bir qismini yoki barchasini o'z zimmasiga olishi yoki uchinchi shaxs tomonidan o'z zimmasiga olishi kerak. Xususiy sherik sof pul (pul) haq to'lashdan tashqari shirkat predmetidan foyda olish huquqini ham olishi mumkin. Bu foydalanish huquqi kabi bo'lishi mumkin
rekonstruksiya qilingan qurilish ob'ekti, shuningdek ko'rsatilgan xizmatlar yoki bajarilgan ishlar. Davlat subyekti investitsiyalarni amalga oshirishda hissa qo‘shish orqali hamkorlik qiladi. O'z hissasi loyihani amalga oshirish bilan bog'liq xarajatlarning bir qismi yoki aktivning hissasi bo'lishi mumkin. Aktiv, xususan, ko'chmas mulk yoki uning tarkibiy qismi, ko'char mulk, mulk huquqi bo'lishi mumkin.
Xarajatlarni qoplash uchun mo'ljallangan mablag'lar, xususan, xususiy sherikning o'z mulki mablag'lari, ssuda, grant yoki ssuda hisobidan kelib chiqishi mumkin. Vazifalar va risklarni taqsimlash deganda shartnoma taraflari zimmasiga tushadigan yuklarni taqsimlash, shuningdek, zarar etkazilgan yoki yuzaga kelgan taqdirda javobgarlik darajasi tushuniladi. Xavf uni yaxshiroq nazorat qila oladigan va salbiy oqibatlarning oldini oladigan tomonga o'tkazilishi muhimdir.
Davlat-xususiy sheriklik sub'yektlarni, shu jumladan kompaniyalar va munitsipal korxonalarni xususiylashtirish jarayonidan ajralib turishi kerak. Hamkorlik mulk huquqining xususiy shaxsga o'tishiga olib kelmasligi kerak. Loyihani amalga oshirish jarayonida davlat organiga xususiy sherik tomonidan amalga oshirilayotgan loyihani vaqti-vaqti bilan ko'rib chiqish huquqi berildi. Bundan tashqari, shartnomaga muvofiq davlat va xususiy shaxs kapital, mas'uliyati cheklangan jamiyat yoki cheklangan aksiyadorlik jamiyatini tashkil etishi mumkin.
vazifaning davomiyligi uchun javobgarlik. Hamkorlik muddati boshqacha va u qanday bo'lishi kerakligini tomonlarning o'zi belgilaydi, ehtimol bir necha o'n yillar.
Qonunga muvofiq, davlat-xususiy sheriklik doirasida amalga oshiriladigan loyiha quyidagilar bo‘lishi mumkin:
• mavjud qurilish maydonchasini qurish yoki rekonstruksiya qilish;
• xizmatlar ko'rsatish,
• ishni bajarish, shu jumladan uning qiymatini yoki foydaliligini oshiradigan ishni bajarish;
• boshqa (yuqorida aytilmagan) imtiyozlar.
Davlat va xususiy sektor o'rtasidagi hamkorlik shartnomalar asosida amalga oshirilishi mumkin. Agar Evropa Ittifoqi mablag'lari xarajatlarga jalb qilingan bo'lsa, hamkorlik loyihasi erkin bozorga kirishni, bozor ishtirokchilari o'rtasida raqobat mavjudligini, jamoat manfaatlarini himoya qilishni va davlat yordamini tartibga soluvchi qoidalarga rioya qilishni ta'minlashi kerak.
PPPdagi davlat va xususiy shaxs
“Davlat moliyasi to‘g‘risida”gi qonunning 9-moddasida “Davlat-xususiy sheriklik to‘g‘risida”gi qonunni qo‘llash huquqiga ega bo‘lgan tashkilotlar ro‘yxati keltirilgan. Uning fikricha, “davlat moliya sektori quyidagilardan iborat:
1) davlat hokimiyati organlari, shu jumladan davlat boshqaruvi organlari, davlat nazorati va huquqni muhofaza qiluvchi organlar, shuningdek sudlar va sudlar, 2) mahalliy o'zini o'zi boshqarish organlari va ularning birlashmalari;
2a) metropoliten kasaba uyushmalari;
3) byudjet birliklari;
4) mahalliy o'zini o'zi boshqarishning byudjet muassasalari;
5) ijro etuvchi hokimiyat organlari;
6) byudjet iqtisodiyoti muassasalari;
7) davlat maqsadli jamg'armalari;
8) Ijtimoiy sug'urta muassasasi va uning tasarrufidagi mablag'lar, shuningdek Qishloq xo'jaligini ijtimoiy sug'urtalash jamg'armasi va Qishloq xo'jaligini ijtimoiy sug'urtalash jamg'armasi prezidenti tasarrufidagi mablag'lar;
9) Milliy sog'liqni saqlash jamg'armasi;
10) mustaqil davlat sog'liqni saqlash muassasalari;
11) davlat universitetlari,
12) Polsha Fanlar akademiyasi va uning tashkiliy tuzilmalari;
13) davlat va shahar madaniyat muassasalari va davlat kinematografiya muassasalari;
14) davlat vazifalarini bajarish uchun alohida aktlar asosida tashkil etilgan boshqa davlat yuridik shaxslari yoki mahalliy o'zini o'zi boshqarishning yuridik shaxslari, korxonalar, ilmiy-tadqiqot bo'limlari, banklar va tijorat yuridik firmalari bundan mustasno.
Davlat sheriklari bo'lishi mumkin bo'lgan sub'ektlar ro'yxatiga davlat vazifalarini bajaruvchi davlat g'aznachiligining kommunal korxonalari va yakka tartibdagi tadbirkorlar ham kiradi.
Jismoniy shaxslar tadbirkorlar yoki chet ellik tadbirkorlar bo'lishi mumkin. Ushbu ma'lumotnoma nodavlat tashkilotlari, cherkovlar yoki diniy birlashmalarni o'z ichiga olmaydi.

DXSh loyihalari samaradorligini o'lchash


Davlat-xususiy sheriklik loyihalarini baholash uchun foydali vosita VfM (pul qiymati) tahlilidir. Bunday tahlil investitsiyalarni amalga oshirish samaradorligi va samaradorligini baholash imkonini beradi va potentsial sheriklarning hamkorlik to'g'risidagi qaroriga bevosita ta'sir qiluvchi omillardan biridir. Biroq, buni amalga oshirish qiyin bo'lishi mumkin, chunki miqdoriy ma'lumotlar baholash uchun muhim va ko'pincha aniqlash qiyin.
Polshada bunday qarorlardan foydalanish majburiyati yo'q, lekin davlat instituti davlat moliyasini mohirona boshqarishi va shu tariqa bunday maqsadlar uchun resurslarni taqsimlash bo'yicha asosli va puxta o'ylangan qarorlar qabul qilishi shart.
Davlat-xususiy sheriklik loyihalarini amalga oshirishda foydalaniladigan yana bir vosita bu Davlat sektori solishtirma vositasi (PSC). Ushbu model ma'lum bir loyihani hayotning butun davri bo'yicha amalga oshirishning taxminiy qiymatini ifodalaydi.

Yechimning afzalliklari va kamchiliklari


Afzalliklari:


• davlat xizmatlarining samaradorligi va sifatini oshirish;


• qo'shimcha daromad olish,
• infratuzilma sohalarida investitsiya jarayonlarini jadallashtirish;
• ko'rsatilayotgan xizmatlarning yuqori sifati,
• davlat boshqaruvi organlari faoliyatini takomillashtirish;
• xavflarni yaxshiroq taqsimlash,
• protseduralarning shaffofligini ta'minlash,
• Innovatsion salohiyat va texnologiyalar transferini oshirish.

Kamchiliklari:


• protseduralarning yuqori murakkabligi,


• korruptsiyaga duchor bo'lish
• loyihani amalga oshirish bilan bog'liq yuqori xarajatlar,
• xavflarni yomon taqsimlash,
• bozordagi iqtisodiy vaziyatning o'zgarishi,
• xususiy sherik tanlashda noaniqlik,
• xizmatlar ko'rsatish jarayoni ustidan jamoatchilik nazoratini yo'qotish;
• siyosiy beqarorlik.

Davlat-xususiy sheriklik doirasidagi tanlangan yechimlar


Kelajakdagi hamkorlar o'rtasida tegishli tashkiliy modelni tanlash hamkorlikni shakllantirishning ajralmas elementidir. Qonun chiqaruvchi tomonlarga bitta modelni yuklamaydi, bu masalani tomonlarning o'z ixtiyoriga qoldiradi. Tanlangan model hamkorlikning ko'lami va maqsadini belgilaydi.
• BOT (Build, Operate, Transfer) - qurish, boshqarish, topshirish - xususiy shaxs ob'ektdan foydalanish huquqini oladi, shu jumladan investitsiyalar va uning qurilishini qoplaydigan manbalarni olish evaziga undan foydalanganlik uchun haq oladi, investitsiyalar qoplanadi ma'lum bir vaqt ichida mulkka o'tgan davlat shaxsi;
• DBFO (Design, Build, Finance, Operate) – loyihalash, qurish, moliyalashtirish, boshqarish – xususiy shaxs ishtirokchi-davlat bilan kelishilgan holda ushbu ob’ektni quradi, loyihalash va qurilish xarajatlarini o‘z mablag‘lari hisobidan qoplaydi va infratuzilmadan foydalanadi. BOT modelida bo'lgani kabi, mulk huquqi ma'lum vaqtdan keyin davlat hamkoriga o'tadi.
• BOOT (Build, Own, Operate, Transfer) - qurish, egalik qilish, boshqarish, topshirish - xususiy sherik infratuzilma ob'ektini quradi va uning egasiga aylanadi, uning aktivlarini boshqaradi, egalik va foydalanish huquqlaridan foyda oladi va tegishli foydaga erishadi. davlat tomoniga bepul o'tkaziladi.

Xoʻjaligi:


Polsha — industrial-agrar mamlakat. Yalpi ichki mahsulotda sanoatning ulushi 5,1%, qishloq va oʻrmon xoʻjaligining ulushi 26,6%, xizmat koʻrsatish sohasining ulushi 68,3%.

Sanoati:


Polsha toshkoʻmir, oltingu-gurt, tabiiy gaz, kumush qazib olishda, poʻlat eritishda Yevropada oldingi oʻrinlardan birida turadi. Kumir mamlakat yoqilgʻienergetika balansining asosini tashkil etadi. Toshkoʻmir Yuqori Sileziya, shuningdek, Valbshix va Lyublin havzalarida, qoʻngʻir koʻmir Bogatinda qazib chiqariladi. Elektr styalari, asosan, kumir konlari atrofida qurilgan. Issiklik elektr styalarida yiliga oʻrtacha 135,3 mlrd. kVtsoat elektr energiya hosil qilinadi. Mis, qoʻrgʻoshin-rux rudalari, ozroq mikdorda neft ham qazib olinadi.
Mamlakat ehtiyojlari uchun zarur neftning 90% dan koʻprogʻi chet ellardan sotib olinadi. Neftni qayta ishlash sanoatining asosiy markazlari — Plosk va Gdansk. Chetdan keltiriladigan temir ruda va mahalliy koks asosida ishlovchi metallurgiya z-dlari (shu jumladan, Krakovdagi metallurgiya k-ti va mashhur «Katovitse» k-ti) Yuqori Sileziya aglomeratsiyasida joylashgan. Rangli metallurgiya sanoati tarkibida mis (Gloguv, Legnitsa), qoʻrgʻoshin, rux (Katovitse, Bukovno, Myastechko-Slyonske) va alyuminiy (Konin) z-dlari bor. Sanoatning asosiy tarmoqlari boʻlmish mashinasozlik va metall ishlash sanoati xilma-xil mah-sulot ishlab chiqaradi. Kemasozlik (Gdansk, Gdinya, Shchetsin), samo-lyotsozlik (Varshava, Melen, Svidvin), vagon va lokomotivsozlik (Svidnitsa, Zelena Gura, Vroslav, Poznan, Xshanuv), avtomobilsozlik (Varshava, Staraxovitse, Yelch, Lyublin, Nisa), traktorsozlik (Varshava) rivojlangan. Shaxta va metallurgiya z-dlari uchun texnologiya asbob-uskunalari, quyuv, kimyo, oziq-ovqat, yogʻochsozlik, bino-korlik materiallari korxonalari uchun komplekt asbob-uskunalar, shuningdek, stanoklar, kema dvigatellari, elektr motorlar, koʻtarma-trans-port vositalari, roʻzgʻor mashinalari va apparatlar, elektron asboblar va b. ham ishlab chiqariladi. Kimyo sanoatida oltingugurt kislotasi, mineral oʻgʻit, soda, xlor, plastmassa, sintetik tola, kauchuk i. ch. korxonalari bor. Asosiy markazlari — Tarnuv, Osvensim, Plosk, Bidgoshch. Farmatsevtika, fotokimyo, parfyumeriya (Varshava, Lodz, Krakov), rezina, sement, shisha, chinnifayans, yogʻochsozlik, sellyuloza-qogoz, koʻn-poyabzal, tikuvchilik sanoati mavjud. Toʻqimachilik (ip, zigʻir, jun gazlama, trikotaj), oziq-ovqat (qand-shakar, spirt-araq, goʻsht, yogʻ, baliq, tamaki) sanoat tarmoklari rivojlangan. Oʻrmonlarda yogʻoch tayyorlanadi.

Kishloq xoʻjaligi:


Mamlakat maydonining 61% q. x. ga yarokli yerlar. Mayda xususiy dehqonchilik xoʻjaliklari ustun. Davlat xoʻjaliklari, shir-katlar va q. x. toʻgaraklari ham bor. Eng muhim q. x. ekinlari: javdar, bugʻdoy, arpa, suli, kartoshka, qand lavlagi va b. Sabzavot, tamaki, yem-xashak, re-zavor mevalar ham yetishtiriladi. Chorvachilik salmogʻi katta. Koramol, choʻchqa, qoʻy, ot, parranda boqiladi.
Transport ning asosini temir yoʻllar tashkil etadi. T. y. uzunligi — 24 ming km, avtomobil yoʻllari uz. 372,5 ming km. Dare kemachiligi rivojlangan. Asosiy dengiz portlari — Gdansk, Gdinya, Shchetsin. Dengiz savdo flotining tonnaji — 4,5 mln. tonna dedveyt. Asosiy xalqaro aeroporti — Okense (Varshava yaqinida).
Tashqi iqtisodiy aloqala-r i . Polsha. chet ellarga mashinalar, sanoat asbobuskunalari, kemalar, kimyo sanoati mahsulotlari, keng isteʼmol mollari, kumir, koks, mis, rux, kora metallar prokati va b. chiqaradi. Chetdan xom ashyo, yoqilgʻi, don, q. x. mahsulotlari va b. oladi. Yevropa Ittifoqi mamlakatlari, Rossiya, AQSH bilan savdo qiladi.

Download 410,35 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish