259
ham mazkur tadqiqotda muvaffaqiyatli ishtirok etib borish masalasiga hukumat darajasida yuksak
e’tibor qaratilayotganligidan dalolatdir
4
.
Abituriyentlar uchun universitetning jozibadorligi va ish beruvchilar uchun diplomning
ishonchliligi ko`p jihatdan ushbu muassasaning reyting ko`rsatkichi bilan belgilanadi. Bir
tomondan, reyting yuqori sifatli ma’lumot olishni istagan iqtidorli yoshlarga yordam beradi va
ularning potentsial imkoniyatlarini to`liq amalga oshirishlariga imkoniyat yaratadi. Boshqa
tomondan, reytingda universitetning mavqei qanchalik baland bo`lsa, unda o`qishni xohlovchilar
soni shunchalik ko`p bo`ladi. Birinchi reyting 1983 yilda “USNews & WorldReport” tomonidan
oliy ta’limning globallashuvi yuzaga kelishiga javob sifatida e’lon qilingan
5
.
Xalqaro reyting tizimida amalga oshirilayotgan islohotlar ta’lim sohasini ham chetlab
o`tmadi. Jumladan, mamlakatimiz oliy ta’lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish
kontseptsiyasida respublikadagi kamida 10 ta oliy ta’lim muassasasini xalqaro e’tirof etilgan
agentliklar (Quacquarelli Symonds World University Rankings, Times Nigher Education yoki
Academic Ranking of World Universities) reytingining birinchi 1000 ta o`rindagi oliy ta’lim
muassasalari ro`yxatiga, shu jumladan, O`zbekiston Milliy universiteti va Samarqand davlat
universitetini birinchi 500 ta o`rindagi oliy ta’lim muassasalari ro`yxatiga kiritish belgilangan.
O`tgan davr mobaynida Ta’lim inspektsiyasi tomonidan rivojlangan davlatlar tajribalari chuqur
o`rganildi. Xalqaro ekspertlar guruhi jalb qilinib, amaldagi milliy reyting tizimi qayta tahlil qilindi.
QS (Quacquarelli Symonds) va THE (Times Higher Education World University Rankings) kabi
nufuzli reyting agentliklarining mutaxassislari milliy reyting tizimi bilan tanishib chiqdilar va
tegishli tavsiyalarini berdilar. Bugungi kunda reyting tuzish metodikasini yanada takomillashtirish
bo`yicha hamkorlik ishlari davom etmoqda.
So`nggi bir yil ichida milliy OTMlarning asosiy shtatdagi professor-o`qituvchilar soni
10,6%ga, talabalar soni 25,4%ga, fan doktori (DSc) ilmiy darajasiga yoki professor unvoniga ega
professor-o`qituvchilar 11,0%, fan nomzodi (PhD) ilmiy darajasiga yoki dotsent unvoniga ega
professor-o`qituvchilar 10,1%, dissertatsiya himoyalari (shu jumladan, berilgan professor yoki
dotsent unvonlari) 41,1% ga oshgan. Ish beruvchilar tomonidan “Bitiruvchilarning bilim darajasi
va amaliy ko`nikmasi”ga 84,5%, “OTMning ish beruvchilar bilan hamkorlik darajasi”ga 80,2%,
“Bitiruvchilarning kelgusida o`sish imkoniyatlari”ga 85,3%, “OTMlarning kadrlar tayyorlash
sifatiga” 82,5% ijobiy javob berilgan6.
Ilmiy-tadqiqot faolligi darajasi ko`rsatkichi mamlakat ilmiy-texnik rivojlanishining asosiy
ko`rsatkichlaridan biri hisoblanadi hamda ilmiy manbalar indeksi tizimiga kiritilgan tahrir
qilinuvchi ilmiy jurnallar va nashrlarda chop qilingan ilmiy-tadqiqot materiallarining umumiy soni
sifatida hisob-kitob qilinadi. Dunyo mamlakatlari ilmiy-tadqiqot faolligi ko`rsatkichi har yili
AQSh ning «Science and Engineering Indicators» deb nomlanuvchi Milliy ilmiy fondining maxsus
hisobotida chop qilinadi. 2017 yilda O`zbekiston dunyoning 195 mamlakati o`rtasida 82-o`rinni
egalladi.
Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi Pensilьvaniya universiteti tomonidan tuzilgan
“Global Go To Think Tank Index Report 2019” reytingida Markaziy Osiyodagi eng yaxshi 63
ilmiy-tadqiqot tahliliy institutlari orasida 10-o`rinni egallagan. 2020 yildagi reytingda
O`zbekistonning yana bir necha tahliliy markazlari bor: Strategik va mintaqalararo tadqiqotlar
instituti hamda “Tahlil” ijtimoiy tadqiqotlar markazi ham tan olindi
7
.
O`zbekistonning Inson taraqqiyoti indeksi qiymati 2017-yil uchun 0,710 ni tashkil etdi, bu
mamlakat inson taraqqiyotining yuqori toifasiga kirib, 189 ta mamlakat va hudud ichida 105-
o`rinni band etdi. 2000-2007 yillar oralig`ida O`zbekistonning Inson taraqqiyoti indeksi qiymati
19,3 foizga oshgan holda 0,595dan 0,710 ga ko`tarildi. Shuningdek, Korruptsiyaga munosabat
indeksi (The Corruption Perceptions Index) 1996 yildan buyon Transparency International xalqaro
Do'stlaringiz bilan baham: 
