"Полигонометрия тўрини тенглаштириш ва аниќлигини баћолаш" мавзусидаги курс ишини бажариш учун услубий кўрсатма

Светодальномер полигонометрия барча синфдаги геодезик тўрларни барпо қилиш ва зичлаштиришда, махсус геодезик тўрларни барпо қилишда қўлланилади.
Радиодальномер полигонометрия барча синфдаги геодезик тўрларини барпо қилишда қўлланилади.
Дальномер полигонометрия 2 разряд тўрларни барпо қилишда қўлланилади, чунки оптик дальномерлар ёрдамида масофа ўлчаш аниқлиги паст.
Қисқа базисли параллактик полигонометрия 1 ва 2 разряд геодезия тўрларини барпо қилишда қўлланилади.

Полигонометрияда масофа ўлчаш усуллари

Светодальномер ёрдамида масофа ўлчаш ёруғлик нури тезлигига асосланган бўлиб, бошланғич нуқтага светодаьномер, охирги нуқтага нур қайтаргич ўрнатилиб, нурнинг бориб қайтишига сарф бўлган вақт ўлчанади.

5



1 2
3 4











S

бу ерда 1 – вақт ўлчагич, 2 – нур узатгич, 3 – клавиатура,

4 – нур қабул қилгич ускуна, 5 – нур қайтаргич ускуна.

Масофа S қуйидаги формула билан аниқланади.

Радиодальномер ёрдамида масофа бошланғич ва охирги нуқталарга радиостанция ўрнатилиб, тўлқин узунлиги, амплитуда ва вақтга асосланиб аниқланади.



I
станция

II
станция







S = f(т,f,t)




Бевосита масофа ўлчашда полигонометрия томони узунлиги рулетка ва махсус тасмалар ёрдамида бевосита ўлчанади.
Оптик дальномер ёрдамида масофа теодолит тахеометр, дальномер, нивелир кўриш трубасидаги иплар тўри ёрдамида рейкадан олинган саноқлар фарқи бўйича ҳисобланади.

b



а
(м)