Plastik massalar deb sun’iy ravishda bogiovchi organik

Termoplastik plastmassalar 
qayta ishlashga qulay boiib, 
ulaming qotishdagi o‘lcham kirishishlik darajasi 1- 3 % tashkil etadi. 
Bundan tashqari ular yuqori bikrlikka, kam mo‘rtlikka va orientatsion 
mustahkamlanish imkoniyatiga ega hisoblanadi. Aksariyat hollarda 
termoplastik 
plastmassalar 
toidiruvchi 
qo‘shilmasdan 
ishlab 
chiqariladi 
(turli 
idishlar, 
bakalashkalar). 
Oxirgi 
paytlarda 
termoplastlarga turli mineral yoki sintetik tolalami to‘ldiruvchi 
sifatida kushish natijasida «orgonaplast» nomi bilan ataladigan 
materiallar ishlab chiqila boshlangan.
Trmoreaktiv plastmassalar 
shakllangandan keyingi qotish 
jarayonidan, ya’ni bog‘lovchi tennostabil holatga o‘tgandan keyin 
buyumning o‘lcham kirishish darajasi 10-15 % ni tashkil etib juda 
mo‘rt bo‘ladi. Shuning uchun ulami mustahkamlash maqsadida 
toidiruvchi qo‘shilishi kerak boiadi.
Plastik massalar toidiruvchi turiga ko‘ra: kukunsimon; tolasimon; 
qatlamsimon; gazsimon turlariga boiinadi. Kukunsimon toidiruvchi 
sifatida yog‘och kukuni, grafit, talk, maydalangan qum, maydalangan 
shisha va shunga o‘xshash kukunsimon materiallar qoilaniladi. 
Tolasimon toidimvchiga shisha, asbest metall yoki qotishma tolalari 
va boshqa materiallar asosida olingan tolalar kiradi. Qatlamli toidi- 
ruvchilarga yog‘och, asbest, ma’to shisha listlari kiradi. Gazsimon 
toidiruvchilarga penoplast - ko‘pikdan tashkil topgan yoki paro- 
plastlar - bug'dan tashkil topgan turlari kiradi.
Plastmassalami koianilishiga ko‘ra: 
1-yuklamali 
- konstruksion, 
friksion va antifriksion materiallar turlarga boiinsa, 
2-yuklamasiz -
optik shaffof, kimyoviy turg‘un, elektr izolyasiyalovchi, issiqlik 
izolyasyalovchi, materiallar turlariga boiinadi. Ammo bu boiinish 
shartli ravishda, chunki u yoki bu material ikkala hollarda ham aynan 
sanab o‘tilgan xossalarga ega boiishi mumkin.

---

Ishlab chiqarishda amaliy qoilanish bo‘yicha aromatik poliamid- 
lar, poliflniloksid, polisulfon va getrotsiklik polimerlarga qiziqish 
ortib bormoqda.