Plastik anatomiya (amaliy mashg’ulotlar) : ' Öliy-Q’jquv yurtlari ucbun o’quv qb’llanma

G A VD A VA BO ’YIN SKELETI
I. Bo’yinturuq chuqurligi
7.
Kurakning ostki burchagi
2. Bo’yinning to’g’ri umurtqalari
8.
Ko’krak qafasi
3. Ko’krak
9.
Bel lordozi
4. Ettinchi umurtqa pog’onasining qiltig’
10. Tosning orqa qiltig’i
o’simtasi
5. Birinchi ko’krak umurtqasining qiltig’ 
o’simtasi
11. Tosning old kiltig’i
6. Kurak ustki qismi
Bo’yin umurtqasi 7 ta bo’Iib, yuqoridagi 2 tasidan tashqari hammasi yassi 
umurtqa, tanasi kichkina, umurtqa ravog’i uchburchak shaklida va umurtqa teshigini 
chegaralab turadi. Umurtqa ravog’idan yuqoriga va pastga qarab, bo’g’im o’siqlari 
chiqadi va orqa tomonga o’tkir qirrali o ’siq ketadi.
19

---

Ko’ndalang o’sig’i 2 ta o’siqdan iborat. Ko’ndalang teshik bu o’siqlami bir- 
biridan ajratib turadi, uning oldingi tomonida qovurg’a o’sig’i bor. Ko’ndalang; 
o’siqda teshik borligi bareha bo’yin umurtqalaming xarakterli belgisidir. Uning 
yuqori yuzasidan chuqur egat o’tadi. Bunda orqa miya asabi yotadi va uning oldingi 
va orqadagi do’mboqlari mavjud. 6 bo’yin umurtqasi ko’ndalang o’sig’idan oldingi 
do’mboqchasi boshqa bo’yin umurtqalardan ko’proq o’sgan o’sha do’mboqchada 
uyqu arteriyasi o’tadi. Birinchi umurtqaning o’tkir qirrali o’sig’i yo’q. 2-6-sida esa 
ular ayrili uchli, 7-o’sig’i esa uzun uchi yo’g’onlashgan bo’lib, uni teri ostidan 
paypaslab topish mumkin. Birinchi bo’yin umurtqasi (Atlant) kalia suyagiga birikkan, 
uning tanasi va o’tkir qirrali o’sig’i yo’q. U oldingi va orqa ravoqlaridan tuzilgan 
suyak xalqadir. Uning ravoqlarida yon massalari va yuqori bo’g’im yuzalari 
chuqurchalari bor. Pastki bo’g’im yuzalari yassi bo’lib, 2-bo’yin umurtqasi 
(epistrofey) bilan bo’g’im tuzadi. Atlantning umurtqa teshigi boshqalardan kattadir. 
Oldingi tomonidagi kichikroq qismida esa bo’yin umurtqasining tishchasi turadi. 2- 
bo’yin umurtqasi o’q umurtqa deyiladi, unda kichkina o’siq bor. U atlant bilan 
birgalikda kalia ham vertikal o’q tevaragida aylanadi.
BOSH SDYAGI
2. Ustki jag’ 
7. Bosh suyak
3. Yanoq suyaklari 
8. Tashqi yanoq tirqishi
4. Burun suyaklari 
9. Jag’ suyagining so’rg’ichsimon o’simtasi
5. Ko’z kosasi
20

---