Inkapsulatsiya, Polimorfizm, Abstraksiya, meros qoldirish.
Yuqoridagi tushunarsiz atamalarga aniqlik kiritib olishga ruxsat beringlar.
Mana shularni oddiy namuna bilan tushuntirishga harakat qilaman. Inson yashash turi va jinsi bilan 2 turga bo'linadi: Erkak va Ayol, to'g'rimi? Ha, to'g'ri. Har bir insonning(erkak, ayol) 2ta oyog'i, qo'li , 2ta ko'zi va 1ta burni va yuragi va boshqalar mavjud. Bu erkak va ayol uchun umumiy tana qismlari. Ammo, shunday tana qismlari mavjudki, u erkakda yo'q ayolda bor, erkakda bor ayolda yo'q.
Barcha inson zoti yeydi, ichadi, ko'radi va h.k. Yana qayta aytaman, erkak va ayol ikkovi ham, bir-birida yo'q umumiy funksiyalarni bajaradi. Misol uchun: Ayol naslni dunyoga keltirishi mumkin, erkak esa yo'q va bu faqat ayolga tegishli holat.
Odam anatomiyasi qiziq, shundaymi? Ammo keling buni PHP va OOP ga qanday aloqasi borligini ko'ramiz.
MVC nima?
MVC (Model-View-Controller), dasturlashda foydalaniladigan arxitektur modelidir. U dastur kodini muhokama qilish, tashqi ko'rinishni ajratish va loyihani to'liq bo'lib boshqarishni osonlashtirish maqsadida ishlatiladi. MVC modeli loyihani bo'lib boshqarishni osonlashtiradi va dastur kodining qismlarini funksional bo'limlarga ajratadi.
MVC modeli quyidagi qismlardan iborat bo'ladi:
Model (Model): Model dasturda saqlangan ma'lumotlarni ifodalaydi va ularga murojaat qilishni ta'minlaydi. Bu qism loyiha ma'lumotlarini boshqaradi, ma'lumotlarni o'zgartirish va oluvchilar (consumers) bilan ma'lumot almashish imkoniyatini beradi.
View (Ko'rinish): View dasturda ko'rsatiladigan tashqi ko'rinish (interfeys) bo'lib, foydalanuvchiga ma'lumotlarni ko'rsatish, shakllantirish va tashqi tadbirlarga javob berish bilan shug'ullanadi. Bu qism ma'lumotlarni ko'rsatuvchi ko'rinishlarni (HTML, CSS, JavaScript) tuzadi.
Controller (Boshqaruvchi): Controller, foydalanuvchidan kelgan so'rov va tadbirlarni qabul qiladi va modelni o'zgartirish vaqtida uning ishini boshqaradi. U foydalanuvchidan kelgan so'rovlarni aniqlaydi, model bilan murojaat qiladi va mos keluvchi ko'rinishni tanlash bilan shug'ullanadi.
MVC arxitekturasi dastur kodini modulyarlashtirish, muhokama qilishni osonlashtirish va boshqarishni qulaylashtirish maqsadida foydalaniladi. Model va View tashqi o'zgarishlardan mustasno, bir-biridan ajratilgan bo'lib, o'zgarishlar biri-biriga ta'sir etmaydi. Buning natijasida dastur qulaylik bilan o'zgartirishlarni qabul qilishi va yana ishga tushirish imkonini beradi.
Model nima?
Model dasturlashda foydalanuvchidan kelgan ma'lumotlarni saqlash, o'zgartirish vaqti, ularga murojaat qilish va boshqa ma'lumotlar bilan ishlashni boshqaruvchi qismidir. Model, dasturda ma'lumotlarni saqlab turadigan, ularga murojaat qilish va o'zgartirishlarini amalga oshiradigan qismini ifodalaydi.
Modelning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat bo'lishi mumkin:
Ma'lumotlarni saqlash: Model, dasturda foydalanuvchidan kelgan ma'lumotlarni saqlab turadi. Bu ma'lumotlar qo'llanuvchining kiritgan axborotlardan yoki tizim ichidagi boshqa manbalardan olishi mumkin.
Ma'lumotlarga murojaat qilish: Model, ma'lumotlarga murojaat qilish imkoniyatini beradi. Boshqa qismlar, masalan, Controller, foydalanuvchidan kelgan so'rovlarni Model orqali ma'lumotlarni o'qish, yozish va o'zgartirish uchun ishlatadi.
Ma'lumotlarni boshqarish: Model, ma'lumotlarni tahlil qilish, filtr qilish, hisob-kitob qilish, tahrirlash va boshqa boshqarish amallarini amalga oshirish uchun funksiyalar bilan to'ldiriladi.
Model obyektoriyga yo'naltirilgan dasturlash (Object-Oriented Programming) prinsiplarini qo'llab-quvvatlayadi. U shakllantirilgan klasslar, o'zgaruvchilar va metodlar orqali ma'lumotlar bilan ishlaydi. Modelning ma'lumotlarga yordam berish va ulardan foydalanish uchun tizimning boshqa qismlari, masalan, View va Controller, Model bilan murojaat qiladi.
Ma’lumotlar bazasi deganda nimani tushunasiz?
Do'stlaringiz bilan baham: |