Petrografiya

Kataklastik metamorfizm jinslari 

Metamorfizmning bu turi bir tomonlama bosim va past harorat 

ta'sirida  sodir  bo'ladi.  Tektonik  jarayonlar  ta'sirida  jinslar 

maydalanadi  va  uqalanadi.  Bu  metamorfizmning  mahsulotlariga 

kataklazirlangan jinslar, kataklazit, milonit va tektonik brekchiyalar 

kiradi. 

Kataklazirlangan  jinslar.  Bu  jinslarda  birlamchi  struktura 

saqlanib qoladi. Jinsda mo'rt minerallar  (kvars, dala shpatlari) 

maydalanadi,  plastik  minerallar  (slyudalar)  eziladi.  Kvars 

to'lqinsimon  va  mozaikali  so'nadi.  Kataklazirlangan  jinslar  tarkibi 

bo'yicha  granitga,  gabbro  va  boshqa  jinslarga  to'g’ri  kelishi 

mumkin. Jinsning strukturasi kataklastik. 

---

 

47 

Kataklazitlar.  U  oldingi  jinsdan  ko'proq  maydalanganligi  bilan 

farq  qiladi.  Kataklazitlarda  ko'proq  porfiroklastik  va  blastosementli 

strukturalar uchraydi. Qoldiq minerallarga qarab  birlamchi jinslarni 

aniqlash  mumkin.  Kukunlangan  minerallar  hisobiga  xlorit,  seritsit 

va boshqa minerallar rivojlanishi mumkin. 

Milonitlar juda mayda kukunlangan jinsdir. Tog’ jinsi mayin va 

changsimon  materiallardan  tashkil  topgan  bo'lib,  uning  orasida 

birlamchi  minerallarning    qoldiqlari  saqlanib  qoladi.  Kukunlangan 

materiallar hisobiga xlorit, seritsit va boshqa minerallar rivojlanadi. 

Tektonik  brekchiya  burmachanlik  hududlarida  va  tektonik 

yoriqlar atrofida rivojlanadi. Tog’ jinsi har xil katta - kichiklikdagi 

qirrali  bo'laklardan  tashkil  topgan  bo'lib,  mayda  zarrachalar  bilan 

sementlanadi.  

       Ishni bajarish tartibi:  

1. Rogovik, skarn, serpentinit, asbest,  greyzen, listvenit va 

boshqa jinslar  to'g’risida, nazariy asoslardan foydalanib, qisqacha 

konspekt  yoziladi.    Tog’  jinslarini  namunalarda  va  microskop 

yordamida  o'rganganda  quyidagilarga  e'tibor    berish  kerak: 

jinsning  rangiga,  strukturasiga,  teksturasiga,  minerallarni  tarkibiga,  

o'lchamiga,  hosil  bo'lish  sharoitiga  va  qaysi  tog’  jinsini  hisobiga 

hosil bo'lganligiga.  

2.  Talaba  hisobot  yozganda    qisqacha  yozilgan  konspektdan 

keyin laboratoriya davomida o'rgangan jinslar  ta'rifini keltiradi va 

jinslarni  namunalarda va mikroskopda ko'rsatib beradi.