Petrografiya

Effuziv tog’ jinslari. Normal sienitlarning effuziv o'xshashi  traxit 

(kaynotip) va  traxit - porfirdir (paleotip). Traxit -porfir, ayrim 

hollarda  afir  strukturali,  och  kulrang,  qizg’ish  tog’  jinsi.  Porfirlar 

shaffof  sanidin,  plagioklaz  va  ozroq  rangli  minerallardan  (shoh 

aldamchisi,  biotit,  piroksen)  tashkil  topgan.  Traxitning  tashqi  

ko'rinishi liparitga o'xshash bo'lib, undan porfirlarda kvars yo'qligi 

bilan farq qiladi.  Tog’ jinsining asosiy massasi traxit strukturali 

bo'lib,  unga  sanidin  va  plagioklaz  mikrolitlarining  oqimsimon 

joylanishi  xosdir.  Asosiy  massada  kamdan-kam  vulqon  shishasi 

uchraydi. 

 

Traxit  -  porfir  ikkilamchi  jarayonlar  bilan  o'zgargan  bo'lib, 

porfirlar  ko'proq  ortoklazdan  tashkil  topganligi  bilan  traxitdan  farq 

qiladi. 

---

 

25 

Ishqorli    sienitlarning  effuziv  monandi    ishqorli    traxit    va  

ishqorli      traxit  –  porfir    bo'lib,  ular  normal  traxitlardan 

plagioklazning yo'qligi va rangli minerallar turi: egirin, egirin-avgit, 

ishqorli amfibol, biotit borligi bilan farq qiladi. Ishqorli traxitlarning 

paleotip  turi  ikkiga:  ortofir  va  keratofir  yoki  albitofirga  bo'linadi. 

Birinchi  tog’  jinsi  tarkibida  dala  shpatlaridan  faqat  sanidun 

uchrasa, keratofirda esa asosan albit bo'lib, ozroq mikropertit yoki 

anortoklaz uchraydi.