Периодонт (лат. Periodontium) — тиш илдиз цементи ва альвеола пластинкаси ёриғида жойлашувчи бириктирувчи тўқим Хужайравий таркиби 3 қаватдан ташкил топган

409-B guruh Xamdamov Javoxir

1. 
   Периодонт. Периодонт тузилиши ва вазифалари.
   

Периодонт (лат. Periodontium) — тиш илдиз цементи ва альвеола пластинкаси ёриғида жойлашувчи бириктирувчи тўқим


Хужайравий таркиби 3 қаватдан ташкил топган

• 
  Ички – цементобластлар
  
• 
  Ўрта – фибробластлар ва бошқа бириктирувчи тўқима хужайралари
  
• 
  Ташқи – остеобластлар ва остеокластлар
  

Вазифа №1 Хужайравий таркибга таъриф беринг
Fibroblastlar bu- yulduzsimon yoki urchiqsimon shaklda bo’ladi son jixatdan 65% tashkil etadi hujayra tarkibida ribosomal donador endoplazmatik tor bo’ladi. Golji apparati mavjud mitoxondriyalari juda ko’p.Ular periodont to’qimalarini asosiy yo’nalishi bo’ylab joylashgan bo’ladi. Bu hujayralar juda aktiv bo’lib yallig’lanish jarayonida fagositoz funksiyasini bajaradi.
Semiz hujayralar bu - to’qima bazofillari deb ham ataladi biriktiruvchi to’qima matriksining asosiy komponentlarini ishlab chiqarishga javobgar bo’lib shuningdek ular mikrosirkulyator tizim funksiyasi va qon oqimi nazoratiga ta’sir etuvchi vazoaktiv substansiyalarni ham ishlab chiqaradi.

Plazmatik hujayralar bu- ekssentrik joylashgan sferik shakildagi yadrosi mavjud. Xujayra sitoplazmasi ko’p miqdorda mitoxondriyalari tutadi, goldji kompleksi yaxshi rivojlangan
Gistiotsitlar -Gofung ko’rsatishi bo’yicha gistiositlar asosan ildiz uchki qismida va tish bo’yin qismida milk cho’ntagi tubini qoplab turuvchi epiteliy ostida joylashgan.
Medvedeva va Varshavskiylar esa gistiositlar butun peridont to’qimasi bo’ylab joylashganini takidlashgan va sog’lom tishda kam yallig’langan tishda ko’p bo’lishini takidlashgan.
Sementoblastlar -1946 yilda Gofung takidlashicha Sementoblastlar ildiz sementi yaqindida ikkilamchi xujayrali sement xosil qiluvchi xujayralardan tashkil topgan . Plastik vazifasini bajaradi
Osteoblastlar - ular alveola suyagi va ildiz sementi orasida joylashadi. Bu yosh xujayralar shuyak xosil bo’lishida ishtirok etadi. Tarkibida kollagenni eritish xususiyatiga ega bo’lgan fermentlat mavjud.
Остеокластлар бу - ular gigand hujayralar hisoblanadi va kop yadroli bo’ladi
Hajmi 40 mkm ular o’z tarkibida 15-20 ta yadro saqlaydi osteoklastlar tarkibida juda ko’p miqdorda lizosomalar mavjud bo’lib ularni tarkibida gidrolitik fermentlari mavjud ular tasirida eski hujayralarni rezorbsiya qiladi
Малассеоролчалари бу- epithelial ildiz qismining redsirlangan qoldiqlari malyasse orolchalari deb nomlanadi. Yosh otgan sari ularni soni periodont tarkibida kamayabi boradi ammo butkul yoqolib ketmaydi. Orolchalarning epithelial xujayralari shu soxada kista va o’smasimon xosilalarning xosil bo’lishiga turtki bo’ladi
Эмаль томчилари бу- bu tomchilar asosan sut tishlarida bo’ladi ko’pincha oldingi tishlarni bo’yin qismida mavjud bo’ladi. Markaziy kurak tishlarida emal tomchi giperplaziya bo’lagida yon kurak tish bo’lmaydi.
Вазифа №2 Периодонтнинг толали структурасига таъриф беринг
Периодонтнинг толали структураси боғлов аппаратини ҳосил қилиб, қуйидаги толалардан ташкил топган:

1. 
   Коллаген толалар - periodont to’qmasining asosiy xajmini tashkil etadigan kollagen tolalar tish ildiz qismida turli qiyshiq yo’nalishlarda joylashgan . Fibroz tolalarning suyak to’qmasiga kiradigan sementga kiradiganlarga nisbatan yuqorida joylashgan. Bu xol tishni oz katagida turishini taminlaydi.
   
2. 
   Эластиктолалар -Улар асосан милкнинг бириктирувчи тўқимасида, қон томирлар билан бирга жойлашади.
   
3. 
   Окситалантолалар - Улар ингичка фибриллалар кўринишида бириктирувчи тўқиманинг барча турлари таркибида бўлади. Периодонтал боғламда улар тиш бўйига параллел холда жойлашадилар
   

4. 
   Аргирофилтолалар –bu tolalar asosan ko’p ildizli tishlarda ucharydi.