Переферия ва офис курилмаларини

Aktiv kolonkalar
Musiqa va xar xil tovushlarni chiqarish qurilmasi. Aktiv kolonkalar dinamiklar soni (1 yoki 2 dinamikli) buyicha farklanadi.
Quyidagi sxemada komp’yuterninig asosiy va qo’shimcha qurilmalari keltirilgan bo’lib, ularning vazifalari hamda ishlash prinsipi keyingi mavzularda batafsil keltiriladi.

TAKTLI IMPULSLAR GENERATORI VA UZILISHLAR NAZORATCHISI

Taktli impulslar generatori elektr impulslari ketma-ketligini ishlab chiqaradi. Ishlab chiqarilayotgan impulslarning chastotasi mashinaning taktli chastotasini aniqlaydi.
Uzilishlarning nazoratchisi SHKda muhim rol o’ynaydi.
Uzilish - bir dasturni bajarilishini hozirgi vaqtda yanada muhimroq boshqa dasturni tezkor bajarish maqsadida vaqtincha to’xtatilishidir.
Uzilishlar kompyuterni ishlashida doimo paydo bo’ladi, shuni aytish etarliki, ma’lumotlarni kiritish-chiqarishning hamma jarayonlari uzulishlar bilan bajariladi, masalan, taymerdan uzulishlar uzulish nazoratchisi tomonidan sekundiga 18 marta hosil qilinadi va xizmat ko’rsatiladi (tabiiyki, foydalanuvchi ularni sezmaydi).
Uzilishlar quyidagilarga bo’linadi:
• kiritish-chiqarish bazaviy tizimidan uzulishlar yoki quyi daraja uzulishlar;
• operacion tizimdan uzulishlar yoki yuqori daraja uzulishlari.
Uzilishlar nazoratchisi uzulish jarayonlariga xizmat ko’rsatadi, tashqi qurilmalardan uzulishga so’rovni qabul qiladi, bu so’rovni muhimlilik darajasini aniqlaydi va mikroprossesorga(MP) uzulish xabarini beradi. MP, bu xabarni olib, joriy dasturning bajarilishini to’xtatadi va tashqi qurilma so’ragan uzulishning maxsus xizmat ko’rsatish dasturini bajarishga o’tadi. Xizmat ko’rsatish dasturi bajarilgandan so’ng uzilgan dasturni bajarilishi qayta tiklanadi. Uzilishlar nazoratchisi dasturlanadigan hisoblanadi.

DASTURIY TA’MINOT

Dastur ta’minoti (DT) - bu doimiy qo’llaniladigan dasturlar to’plani bo’lib, ular foydalanuvchining masalalarini echish uchun zarur va hisoblash texnikasini eng samarali ishlatish, foydalanuvchilarga ishlashda eng ko’p qulaylik yaratishni hamda masalalarni va ma’lumotlarni qayta ishlashni dasturlashda eng kam mehnat sarfini ta’minlaydi.
DTni tizimli (bazaviy) va amaliyga bo’lish qabul qilingan.