Pedagogs international research journal

“PEDAGOGS” 
 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 
Volume-8, Issue-4, April - 2022
 
249 
Ba'zi tadqiqotchilar ijtimoiy ziddiyatlar tahdid, jamiyat qulashi xavfi tug'diradi, 
deb hisoblashadi. Boshqa olimlarning fikri boshqacha. Shunday qilib, tarkibiy va 
funktsional yo'nalish sotsiologi Lyuis Kozer shunday yozadi: "Konflikt ijtimoiy 
tizimlarning ossifikatsiyasini oldini oladi, yangilanish va ijodga intilishni keltirib 
chiqaradi". Boshqa bir nemis sotsiologi Ralf Dahrendorf mojarolar ham ijtimoiy 
o'zgarishlarning umumiy jarayoni omili sifatida o'zgarmasdir, deb ta'kidlaydi. 
Zamonaviy sharoitda qarama-qarshiliklarning katta qismini klassik xalqaro 
strategiya mexanizmlari (harbiy bostirish, "kuchlar muvozanati", "qo'rquv 
muvozanati" va boshqalar) yordamida hal etib bo'lmaydi. Yangi avlod 
to'qnashuvlari, albatta, umumiy xususiyatlarga ega. Ularning o'xshashligini 
qarshilik harakati, partiyaviy va diniy urushlar, milliy-etnik to'qnashuvlar va 
insoniyatga azaldan ma'lum bo'lgan boshqa nodavlat xalqaro mojarolar turlari bilan 
aniqlash mumkin. 
Barcha muhokama qilingan nizolarni hal qilish usullari allaqachon mavjud 
bo'lgan mojaroni hal qilish uchun ko'proq mos keladi. Konflikt juda erta bosqichda, 
uning paydo bo'lishi uchun zarur shartlar paydo bo'lganda hal qilinishi kerak. Va 
ko'proq darajada, masalan, davlatlararo nizolarning paydo bo'lishi va oldini olish 
hokimiyat tepasida bo'lganlarga, ularning siyosatiga, shuningdek, ularning muayyan 
vaziyatga bo'lgan qarashlariga bog'liq.
Etnopolitik qarama-qarshiliklarni o'rganish bilan bog'liq masalalar an'anaviy 
ravishda katta ilmiy qiziqishni keltirib chiqaradi, bu esa ushbu tadqiqotlarning katta 
dolzarbligi va amaliy ahamiyati bilan bog'liq. Zamonaviy dunyoda etnik 
(konfessional) omilning siyosiy hayotdagi o'rni va ahamiyati doimiy ravishda oshib 
bormoqda, bu esa ekumenaning mamlakatlari va butun mintaqalarining notekis 
ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy, madaniy rivojlanishi bilan chambarchas bog'liq ko'plab 
qarama-qarshiliklarni keltirib chiqarmoqda. 
Faqat qonun ustuvorligi va fuqarolik jamiyatining shakllanishi millatlararo 
munosabatlar sohasidagi vaziyatni o'zgartirishi mumkin, shundagina haqiqiy tenglik 

---