Pedagogs international research journal

“PEDAGOGS” 
 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 
Volume-8, Issue-4, April - 2022
 
171 
faoliyatini mahkumlarni axloqan tuzatish va tarbiyaviy ishlar samaradorligini 
ta’minlash nuqtai nazaridan takomillashtirish, mahkumlarni axloqan tuzatishda 
korxona, tashkilot, muassasa, jamoatchilik tuzilmalari va fuqarolar ishtirokining 
ta’sirchan mexanizmlarini yaratish yo‘nalishida ishlar olib borilmoqda. Bu esa 
mahkum shaxslarni axloqiy tuzatish masalasining dolzarb masalalardan biri 
ekanligini ko‘rsatadi.
Jazoni o‘tash davrida mahkum shaxslarni axloqan tuzatish va tarbiyalash 
jarayonida ularda huquqiy ong va huquqiy madaniyatni shakllantirishga qaratilgan 
tarbiyaviy ishlar olib boriladi. Bunday tarbiyaviy tadbirlar ta’lim, mehnat va boshqa 
shakllarda amalga oshiriladi. Bunday tadbirlarning barchasi mahkum shaxslarni 
ozodlikka chiqqandan keyingi hayotga tayyorlaydi. Mahkum shaxs uchun 
ozodlikdan mahrum qilinishning o‘zi jazo, endi jazoni o‘tash muassasalarida ular 
ozodlikka chiqqandan keyingi hayotga tayyorlanishlari kerak. Aks holda ular 
ozodlikdagi hayotga moslashishida qiynaladi. Bu esa atrofdagilar bilan muloqotni 
qiyinlashtirishi, asabiy ruhiy holatiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
II-Tadqiqot usullari 
Ushbu maqolani yozishda biz psixologiya fanida keng qo‘llaniladigan nazariy 
va metodologiya tadqiqotlariga ko‘proq e’tibor berdik. Maqolani yozishda empirik 
taqiqot natijalaridan, Moslashuvchanlik metodikasi, mantiqiy savollardan 
foydalanildi.
III-Nazariyalariga
Funksional va fanlararo tahlillar, maxsus adabiyotlardan foydalanildi. 
IV-Muhokama 
Jamiyatda o‘z o‘rnini topishga qiynalayotgan, atrofda odamlar bilan to‘g’ri 
munosabat o‘rnata olmayotgan odamning qayta jinoyat sodir etish ehtimoli ortadi.
Mahkum shaxslarning axloqiy tarbiyasi alohida o‘rganilishi kerak bo‘lgan 
obyektdir. Mamlakatimizda jazoni ijro etish muassasalarida mahkum shaxslarni 
axloqan tuzatish va tarbiyalash jarayoni amalga oshiriladi. “Mahkumni axloqan 
tuzatish – qonunga itoatkor xulq-atvorni, insonga, jamiyatga, mehnatga, jamiyat 

---