Pedagogika

PEDAGOGIKA
 
2016, 4-son
 
 
 
79 
tayyorlashdan,  ya’ni  bilimlarni  amaliyotga  tatbiq  etishga  о‘rgatishdan,  zaruriy 
kasbiy kо‘nikmalarni shakllantirishdan iborat. 
Amaliy  kasbiy  ta’limga  barcha  umumpedagogik  va  didaktik  qonuniyatlar, 
prinsiplar  xos  bо‘lib,  uning  о‘ziga  xos  jihati  shundaki,  о‘quv  jarayoni  asosan 
о‘quvchilarning  tajriba-sinov  ishlari  va  о‘quv-ishlab  chiqarish  mehnati  shaklida 
amalga  oshiriladi.  Bu  esa  amaliy  kasbiy  ta’lim  jarayonining  (mazmuni, 
о‘quvchilarning  tajriba-sinov  ishlari,  о‘quv-ishlab  chiqarish  faoliyati,  muhandis-
pedagoglar,  ishlab  chiqarish  ta’limi  ustalari  va  ishlab  chiqarishdagi  tajribali 
mutaxassislarning о‘qitish-о‘rgatish faoliyati, ta’lim vositalari va hоkazo.) о‘ziga 
xosligini belgilaydi. 
Kasb-hunar  kollejlari  о‘quvchilarining  tajriba-sinov  ishlari  va  о‘quv-ishlab 
chiqarish  mehnatining  umumiy  mazmuni  iqtisodiyotning  real  tarmog‘i  yoki 
sohasida faoliyat kо‘rsatayotgan muvofiq (tegishli) kasbdagi xodimning mehnat 
faoliyati  hamda  malaka darajasini  tahlil qilish  asosida  aniqlanadi.  Bunday tahlil 
shuni kо‘rsatdiki, har qanday xodimning mehnat faoliyati egallagan kasbidan qat’i 
nazar quyidagi ishlab chiqarish vazifalarini о‘z ichiga oladi: 
-  ishlab  chiqarish  texnologiyasi  jarayonini  rejalashtirish  –  topshiriq  bilan 
tanishish, materiallar, asboblar, moslamalar va texnologiya jarayonlarini tanlash, 
zaruriy hisob-kitob ishlarini amalga oshirish hamda ijro etish rejasini tuzish; 
- ishlab chiqarish texnologiyasi jarayoniga tayyorgarlik kо‘rish – materiallar, 
asbob va uskunalarni ishga tayyor holatga keltirish; 
-  ishlab  chiqarish  texnologiyasi  jarayonini  amalga  oshirish  –  texnologiya 
jarayoniga  muvofiq  bajariladigan  mehnat  operatsiyalarini  amalga  oshirish, 
ishlayotgan mashina va uskunalarni boshqarish, apparatlar va qurilmalarda rо‘y 
berayotgan texnologiya jarayonlarini sozlab turish; 
-  ishlab  chiqarish  texnologiyasi  jarayonini  nazorat  qilish  –  texnologiya 
jarayonining borishini, о‘z mehnat faoliyati, mashina va uskunalar ishi hamda ish 
(mahsulot) sifatini tekshirish va unga baho berish; 
- ishlab chiqarish texnologiyasi jarayoniga xizmat kо‘rsatish  – mashina va 
uskunalarning ishini kuzatib turish, yuzaga kelgan nosozliklarni bartaraf etish va 
о‘z ish о‘rnini tashkil qilish. 
Demak, kasb-hunar kollejlaridagi amaliy kasbiy ta’limning asosiy mazmuni 
о‘quvchilarga  tanlagan  kasbiga  xos  bо‘lgan  ishlab  chiqarish  texnologiyasi 
jarayonini  rejalashtirish,  tayyorlash,  amalga  oshirish,  nazorat  qilish  va  xizmat 
kо‘rsatish yо‘llarini о‘rgatishdan iboratdir.