Pedagogika psixologiya

Shaxsiy qadriyatlar deb, ayni shaxsga tegishli qadriyatlarning o`ziga xos majmuiga aytiladi.
Har bir insonning ichki dunyosida sanab o`tilgan qadriyatlarning hamma guruxi mavjud. YUqorida sanalgan uch guruh qadriyatlarning o`zaro uyg`unlashuvi shaxs va jamiyat o`rtasidagi muvofiqlikni belgilaydi. Agar shaxsiy qadriyatlar ro`yxatida umuminsoniy va guruhiy qadriyatlar yetakchi bo`lsa, insonning jamiyatdagi o`rni va hayoti nihoyatda yengil va ravnaqlidir. Aks holda, inson ichki dunyosida uchraydigan turli guruh qadriyatlari o`rtasidagi nomuvofiqlik shaxsda ichki tug`yon va nizoni keltirib chiqaradi.
Ustanovka- bu ibora psixologiyada inson xatti-harakatining anglanmagan programmasi sifatida tushuniladi. Inson doimiy bajaradigan xatti-harakat dastavval anglanilgan holda amalga oshadi va u takrorlangani sari beixtiyor, avtomatlashgan holatga o`tib boradi. Aynan shunday anglanilmagan harakat rejasi ustanovka deb ataladi. Xodimdagi maqbul harakatlar muntazam takrorlanishi natijasida unda maqsadga muvofiq faoliyat ustanovkasi shakllanadi. Binobarin, xodimning doimiy faoliyati va xulqini kuzatgan holda unda qay mazmundagi ustanovkalar ustuvor ekanligi haqida xulosa chiqarish mumkin.
Piramida shaklida tasvirlangan shaxs tizimining asosiy psixologik mazmuni shundan iboratki, inson hayotining mazmuni bo`lmish missiyasi va e’tiqodi, pastki qatlamda turuvchi qadriyat va ustanovkalar asosida shakllanadi. Qadriyat esa, o`z navbatida, inson qadrlovchi orientir sifatida ustanovkalarning rivojlanish natijasvdir.
Qatlamlar o`rtasidagi bunday bog`liqlik inson faoliyatiga ma’lum ma’no kiritadi va hatto inson ichki dunyosini bir butun, yaxlit tarzda tushunish imkonini beradi. Gap shundaki, komil insonning hayotidagi hamma qatlamlar bir-biri bilan uyg`unlashgan holda namoyon bo`ladi.
Demak, uning qilayotgan ishlari qadriyatlariga mos keladi, e’tiqodiga va hayotdagi asosiy maqsadi bo`lmish missiyasiga qarshi chiqmaydi.