Pеdаgоgikа. Psiхоlоgiya” fanidan O’quv-uslubiy majmua

Muammoli vaziyatlar va ularning pedagogik

echimlari


Muammo, muhokama qilinadigan masalalar yoki munozarali savol qo‘yish





Muhokamaga talabalarni jalb qilish





Bildirilgan fikr va g‘oyalarni to‘plash

G‘oya, fikrlarni saralash, guruhlarga ajratish va to‘ldirish

Ularni tahlil qilish va baholash






Eng maqbul va samarali yechimni tanlash

1-TOPSHIRIQ

Xom-ashyo bazasi qisqarganligi tufayli «Baxmal» firmasi mahsulot ishlab chiqarish hajmini kamaytirdi. Bundan keyin doimiy va o‘rtacha o‘zgaruvchan xarajatlar o‘zgarmadi, o‘rtacha umumiy xarajatlar esa 30 so‘m (donaga ortdi. O‘rtacha doimiy xarajatlarning boshlang‘ich miqdori 120 so‘m) donani tashkil qiladi. Sotilgan mahsulotdan keladigan daromad o‘zgarmasligi uchun firmalar har bir mahsulot narxini necha foizga oshirishi kerak?

2-TOPSHIRIQ

«Mashkura» firmasi ijaraga olgan binoning doimiy xarajatlarining 40%ini tashkil qiluvchi ijara to‘lovi 150 %ga ortdi. Qolgan o‘rtacha o‘zgaruvchan xarajatlar va mahsulot ishlab chiqarish hajmi o‘zgarmadi. Ijara to‘lovi oshgunga qadar har bir mahsulotga ketgan o‘rtacha doimiy sarf-xarajat 700 so‘m, sotish narxi esa 2800 so‘m donani tashkil qilar edi. Har bir mahsulotdan kelgan dastlabki foydani saqlab qolish uchun firma narxini necha foiz o‘zgartirishi kerak

3-TOPSHIRIQ

Quyonboqar bozordan qora yungli erkak va urg‘ochi quyonlar sotib olgan edi. Ular urchiganda naslda faqat qora yungli quyonlargina emas, ozgina miqdorda kul rang yungli va oq rangli quyonlar ham tug‘ildi. Quyonboqar hayron. Siz bu hodisani qanday izohlaysiz?

4-TOPSHIRIQ

Dastlab «Kelajak tongi» korxonasida o‘rtacha doimiy xarajat o‘rtacha umumiy xarajatlarning 30% ini tashkil qilar edi. Ishlab chiqarishning xarajatlariga ko‘ra foydaliligi esa 40 % ga teng edi. Inflyasiya jarayoni natijasida o‘rtacha doimiy xarajatlar 10 %, o‘rtacha o‘zgaruvchan xarajatlar esa 20 % o‘sdi. Agar korxona mahsulot narxini 17 % ga oshirsa, xarajatlarga ko‘ra ishlab chiqarish rentabelligi nimaga teng bo‘ladi?

5-TOPSHIRIQ

O‘tgan yili «A» korxonada doimiy xarajatlar umumiy xarajatlarning 25 % ini tashkil qilar edi. Bu yil esa o‘rtacha o‘zgaruvchan xarajatlar 20 % o‘rtacha umumiy xarajatlar esa 10% ga ortdi. Doimiy va o‘zgaruvchan xarajatlar nisbati o‘zgarmaydi. O‘rtacha doimiy xarajatlar qanday va qancha foizga o‘zgargan?

6-TOPSHIRIQ

Yilning boshida «B» korxonada mahsulot ishlab chiqarishning o‘rtacha doimiy xarajatlari 180 so‘m donani tashkil qilar edi. Yilning oxiriga kelib, mahsulot ishlab chiqarish 20 %ga qisqartirildi, doimiy xarajatlar avvalgicha qoldi, o‘rtacha o‘zgaruvchan xarajatlar 5 % ga oshdi, o‘rtacha umumiy xarajatlar esa 60 so‘m donaga o‘zgardi. Yilning oxirida «B» korxonada o‘rtacha o‘zgaruvchan xarajatlar nimaga teng bo‘ladi?