Педагогика олий билимгоҳи «Дефектология» ихтисослиги талабалари учун уқув қўлланма

В. С. Кочергинанинг кузатишича, дори-дармонлар билан
даволашнинг тутадиган ўрни дудуқланувчиларнинг ёши билан
ҳамоҳанг равишда ошиб боради. Бу қўшимча нутқий нуқсон-
ларнинг пайдо бўлиши оқибатида дудуқланишни даволашнинг
мураккаблашуви билан тушунтирилади. Кейин вужудга кела-
диган нуқсонлар эса пубертат кўчишлар ва сўзнинг тутган ўр-
нининг социал муносабатлар омили сифатида кучайиши билан
боғлиқдир.
П с и х о т е р а п и я дудуқланишни даволаш кўламида му-
ҳим ўрин эгаллайди. Психотерапиянинг асосий вазифаси — ду-
дуқланувчининг руҳини соғломлаштиришдан иборат бўлиб, у
1
) мукаммал шахсни камол топтириш; 
2
) ўз нуқсони ва социал
муҳитга нисбатан соғлом қарашларни тарбиялаш; 
3
) кичик со-
циал муҳитга таъсир 
кўрсатиш орқали 
амалга оширилади.
Психотерапйя дудуқланувчи шахсига билвосита ва тўғридан-
тўғри таъсир кўрсатади. Билвосита психотерапия деганда ва-
зият, теварак-атрофдаги табиат, жамоа, хизмат кўрсатувчи:
ходимлар муносабати, кун тартиби, ўйин ва бошқалар тушуни-»
лади. Бевосита психотерапия — тушунтириш, ишонтириш, кў-
киктириш ва ўқитиш кўринишида сўз орқали даволовчи таъсир
этиш. З.амонавий психотерапияда сўз орқали таъсир этишнйнг
иккита асосий тури бор: 
1
) оқилона (Дюбуа бўйича) ёки ту-
шунтирувчи (В. М. Бехтерев бўйича) психотерапия; 2) суггес-
тив терапия, бунда бедор ҳолида, уйқуда ишонтириш (гипноз)
ни ва ўз-ўзини ишонтириш (аутоген машқи) ни ажратиб кўр-
сатилади.
Тўғри психотерапия якка тартибда ва жамоа иштирокидаги
махсус суҳбатдан ташкил топади. У ўзида логик жиҳатдан
асосланган тушунтириш, ишонтириш ва дудуқланувчиларни