Pedagogika nazariyasi tarixi Mavzu : Abdulla Avloniyning pedagogik qarashlari

Pedagogika nazariyasi tarixi Mavzu : Abdulla Avloniyning pedagogik qarashlari

Abdulla Avloniy (1878-1934)

Abdulla Avloniyning ijodiy faoliyatida maktab va maorif , ta’lim –tarbiya masalalari alohida o’rin egallaydi . 1904- yildan boshlab biz Avloniyni qizg’in faoliyatini ko’ramiz . U tinimsiz urinishlardan so’ng , nihoyat mirobodda yangi tipdagi maktab ochishga muvaffaq bo’ldi

Avloniyning ilk o’qituvchilaridan biri , ToshDU da uzoq yillar dars bergan taniqli pedagog , marhum Yusuf Tohiriy mazkur maktab haqidagi xotiralarida shunday yozgan edi :

“ Shaharning qarama –qarshi chekkasida temir yo’l ishchilari istiqomat qiladigan mirobodda yangi tipdagi maktab ochilganligini eshitib qoldik . Tez orada bu maktabning fazilatlari haqida shov-shuvlar , uning muallimi Avloniyning dovrug’i butun shaharga tarqaldi . Hammaning tilida “Miroboddagi maktab 6 oyda o’qish yozishni o’rgatarmish , jug’rofiya , hisob , tabiatni o’rganish “ degan darslar o’qitilarmish “ deb ga yurardi . Bizga juda sirli tuyilgan bu maktabni va uning donishmand muallimini ko’rishga hammamiz oshiqardik

Abdulla Avloniy ishlari

• Avloniy 1909 yilda “ Jamiyati hayriya “ ochadi . Mahalliy maktab bolalari uchun pul yig’ib tarqatar edi .
• Avloniyning 1913- yilda “ Turkiy guliston yoxud ahloq “ asari bosib bosilib chiqdi . Bu kitob 1917- yilda ikkinchi marta nashr etildi . Avloniy “ Adabiyot “ , “ Mardikorlar ashulasi “ kabi asarlarni yaratdi .
• 1919- yilning o’rtalarida hukumatimiz Avloniyni Afg’onistondagi sovet elchisiga o’rinbosar so’ngroq Bosh konsul vazifasiga tayinlaydi .

“ Turkiy Guliston Yohud Ahloq “ ( Parchalar )

• Ahloq
• Insonlarni yaxshilikka chaqiruvchi , yomonlikdan qaytaruvchi bir ilmdir . Yaxshi xulqlarning yaxshiligini yomon xulqlarning yomonligini dalil va misollar bilan bayon qiladurgan kitobni ahloq deyilur . Ahloq ilmini o’qub , yer yuzida nima ish qilmoq uchun yurganini bilur . Bir kishi o’zidan habardor bo’lmasa , ilmni yaxshi kishilarni , yaxshi narsalarni , yaxshi ishlarning qadrini , qimmatini bilmas , o’z aybini bilib iqror qilib tuzatmakka say va qo’shish qilgan kishi chin bahodir va pahlavon kishidir .

“ Yomon Xulqlar “

• “ Xasadchi kishi bir on va bir zamon rohat va farog’at yuzini ko’rmas . Dunyoda qancha mehnat va musibat bo’lsa , barchasi ul bechorani o’rab olmishdur “
• Dangasali , yalqovlik – kishilar baxtini shikastlovchi katta ofat .

G’azab insondagi tabiiy tuyg’u , “ mahsus bir quvvati mudofaa “ .

Joxilning yaxshi niyati fozilning xusumatidan zararliroqdur . Inson eng yuqishlik bir kasaldan saqlangani kabi johildan xazar qilmog’i lozimdur

E’tiboringiz uchun raxmat

E’tiboringiz uchun raxmat