Pedagogika kafedrasi «pedagogik riskologiya»

O’QUV MATERIALLAR

PEDAGOGIK RISKOLOGIYA

№	Mavzu nomi va nazorat turlari	Ma’ruza turlari
1	2	3
1.	Pedagogik riskologiya fani yangi ilmiy tadqiqotning yo’nalishi sifatida	Kirish ma’ruzasi
2.	Ta’lim tizimining ijtimoiy-iqtisodiy tavakkallari	Ko’rgazmali ma’ruza
3.	Pedagoglik kasbning psixologik xafi	Maslahatli ma’ruza
4.	Pedagogik kasbiy faoliyat, uning ob’ektlari	Ko’rgazmali ma’ruza
5.	Xavf-xatarning riskologiya-ning asosiy tushunchasi sifatida	Muammoli ma’ruza
6.	Pedagogik riskda qaror qabul qilishning o’rni	Axborotli ma’ruza
	Jami^	12

«O’ychi o’yini o’ylaguncha, tavakkalchi ishini bitiradi» naql. 
1-mavzu: Pedagogik riskologiya fani yangi ilmiy tadqiqotning yo’nalishi sifatida.

Reja:

1. 
   Pedagogik riskologiya fanining maqsadi, obekti, predmeti va vazifalari.
   
2. 
   Pedagogik riskologiya va uning ilmiy-nazariy asoslari
   
3. 
   Riskologiyaga psixologik yondashuvlar
   
4. 
   Pedagogik riskologiya kontseptsiyalari
   

Tayanch tushunchalar: risk, pedagogik riskologiya, obekti, predmeti, vazifalari.

1. 
   Pedagogik riskologiya fanining maqsadi, obekti, predmeti va vazifalari.
   

Zamonaviy pedagogika ta’lim-tarbiyaning maqsadi va vazifalari, davlat ta’lim standartlari, ta’lim-tarbiyaning usullari, tashkil etish shakllari, qonuniyatlari haqida ma’lumot beradigan fan. Pedagogika fanining taraqqiyotiga ta’sir etuvchi ayrim jihatlar quyidagilar:

• 
  Matematik-statistik, biopsixologik va gnoseologik-semasiologik fanlari natijalaridan keng foydalanish asosida pedagogikaning boshqa insonshunoslik fanlari bilan mustahkam aloqalarini o’rnatish va ilmiy bilimlarning integratsion jarayonini chuqurlashtirish.
  
• 
  Dunyoni pedagogik anglashning nazariy-fundamental doirasini kengaytirish, ya’ni fanning ilmiy maqomi va ijtimoiy funktsiyasini saqlab qolish uchun nazariyadan amaliyotga tomon harakatlanish kerak.
  
• 
  Pedagogik fanlar taraqqiyotini ta’minlashda matematik-statistik va semantik-semasiologik axborot manbalaridan tizimli foydalanish.
  
• 
  Ijtimoiy xulq-atvor me’yorlarini optimallashtirish, ijtimoiy munosabatlarni tartibga solish mexanizmlarini boshqarishda pedagogik jarayonni axborotlashtirishga alohida e’tibor qaratish.
  
• 
  Pedagogika o’z rivojining individual traektoriyasini saqlab qolishi hamda boshqa fanlarning tushuncha va kategoriyalaridan o’rinsiz foydalanish hisobiga uning tushunarsiz va murakkablashuviga olib kelmaslik.
  
• 
  Global planetar muammolarni hal etish uchun shaxslararo, millatlararo va davlatlararo munosabatlarni insonparvarlashtirish va ahloqiy me’yorlarning to’liq ta’minlanishiga doir ilmiy-tadqiqotlarni amalga oshirish.
  

Pedagogikaning rivojlanish manbalari

• 
  turmush tarzi, an’nalar va marosimlar, xalq pedagogikasida aks etgan ko’p asrlik amaliy tajriba;
  
• 
  falsafiy, ijtimoiy, pedagogik va psixologik manbalar;
  
• 
  jahon va milliy tarbiya amaliyoti;
  
• 
  maxsus tashkil etilgan pedagogik tadqiqot natijalari;
  
• 
  novator-pedagoglarning tajribasi.
  

XXI asrda pedagogika fani rivojining asosiy tendentsiyalari

1. Pedagogikaning fan sifatida amaliy jihatining kuchayishi.

2. Pedagogikaning fan sifatida tabaqalashuvi, ya’ni aniq ob’ekt va predmetiga ega yangi yo’nalishlari-ning vujudga kelishi;

3. Pedagogikaning boshqa fan sohalari bilan integratsiyalashuvi.

Fanlar integratsiyasi jarayonida paydo bo’lgan pedagogikaning zamonaviy tarmoqlari

Pedagogik aksiologiya

Pedagogik akmeologiya

Pedagogik kvalimetriya

Neyropedagogika

Badiiy pedagogika

Musiqiy pedagogika

Teatr pedagogikasi

Muzey pedagogikasi

Tibbiy pedagogika

Virtual pedagogika

Pedagogik riskologiya

Jumladan, pedagogik fanlar tarmoqlaridan biri bo’lgan pedagogik riskologiya fani ham alohida tadqiqot ob’ekti sifatida shakllanmoqda.

Pedagogik riskologiyaning bilimlar sohasi ta’lim tizimini boshqarishning muhim tarkibiy qismi bo’lib, pedagoglik kasbida va ta’lim tizimidagi turli tavakkalchiliklar va qarama-qarshilik tabiati to’g’risida umumiy tasavvurlarni shakllantirish maqsadiga qaratilgan. Bunda pedagogik voqelik murakkabliklar va qarama-qarshiliklar sifatida qaralib, bunday holatlarda o’qituvchining asosiy rolini tushunishga e’tibor qaratiladi.

Riskologiya – tavakkalchilik haqidagi fan bo’lib, xavfning mohiyati, uning sabablari, namoyon bo’lish shakllari va uning inson hayotidagi o’rnini o’rganish.

Pedagogik riskologiya - pedagogikaning yangi yo’nalishi bo’lib, pedagogning kasbiy layoqatidagi o’zini boshqarish jitlarini o’rganadi, pedagogik risk(tavakkal)ning mohiyati ijtimoiy-iqtisodiy va psixologik hodisalar sifatida, pedagogik faoliyatning muqarrar tanlov holatining umumiy qonuniyatlari va o’ziga xos xususiyatlari o’rganishdan iborat

Ijtimoiy-pedagogik riskologiya – ijtimoiy pedagogik faoliyat doir dalillarni o’rganish va ularning pedagog kasbiy deformatsiyasiga ta’siri, shuningdek muqarrar tanlov holatida pedagog kasbiy faoliyatining o’ziga xosligi.