Pedagogika kafedrasi «pedagogik riskologiya»

Talabaning fan bo’yicha o’zlashtirish ko’rsatkichlari namunaviy mezonlari

№	Talabaning fanni o’zlashtirish (bilim, ko’nikma va malaka) darajasi	86-100 ball
a)	Xulosa va qarorlar qabul qilishi
	Ijodiy fikrlay olishi
	Mustaqil mushohada yuritish
	Olgan bilimlarini amaliyotda qo’llay olishi
	Mohiyatini tushunish
	Bilish, aytib berish
	Tasavvurga ega bo’lish
b)	Mustaqil mushohada yuritish	71-85 ball
	Olgan bilimlarini amaliyotda qo’llay olishi
	Mohiyatini tushunish
	Bilish, aytib berish
	Tasavvurga ega bo’lish
v)	Mohiyatini tushunish	55-70 ball
	Bilish, aytib berish
	Tasavvurga ega bo’lish
g)	Aniq tasavvurga ega bo’lmaslik	0-54 ball
	Bilmaslik

Fаnning hаjmi.

№	Mаshg’ulоt turi	Аjrаtilgаn sоаt	Sеmеstr
1	Ma’ruza	12	VI
2	Sеminаr, amaliy	8/4	VI
3	Mustaqil ta’lim	26	VI
	Jami	50

Reyting jadvali

№	Nazorat turlari va topshiriqlarning nomlanishi	Maksimal ballar	Nazorat shakli	O’tqazish vaqti
Joriy nazorat uchun ballar taqsimoti		30 ball
Semenar mashg’ulotlari
1.	Talabaning mashg’ulotlarda faol ishtirok etishi, muntazam ravishda konspekt yuritib borayotgankigi, semenar asosida tuzilgan topshiriqlari uchun	15	Og’zaki	1-4 seminar mashg’uloti
2.	Talabaning mashg’ulotlarda faol ishtirok etganligi, berilgan savollarga to’g’ri javob berganligi, amaliy hamda mustaqil ish topshiriqlarni bajarganligi uchun	15	Og’zaki	1-2 amaliy mashg’uloti
Oraliq nazorat		40 ball
Ma’ruza
1.	Ma’ruza mashg’ulotlari bo’yicha	40	Yozma	Mustaqil ijodiy ish
Yakuniy nazorat		30 ball
1.	Umumiy o’quv kursi bo’yicha tuzilgan topshiriqlar asosida o’tkaziladi.	30	Yozma	Seminar va ma’ruza mashg’ulotlari yuzasidan
Jami		100 ball

Ma’ruza, seminar mashg’ulotlarining mazmuni

№	Mashg’ulotlar mazmuni	Ajratilgan soat	Ma’ruza turi	Ajratil-gan ball
Ma’ruza (20 soat)
1.	Pedagogik riskologiya fani yangi ilmiy tadqiqotning yo’nalishi sifatida	2	Kirish ma’ruzasi
2.	Ta’lim tizimining ijtimoiy-iqtisodiy tavakkallari	2	Ko’rgazmali ma’ruza
3.	Pedagoglik kasbning psixologik xafi	2	Maslahatli ma’ruza
4.	Pedagogik kasbiy faoliyat, uning ob’ektlari	2	Ko’rgazmali ma’ruza
5.	Xavf -xatarning riskologiyaning asosiy tushunchasi sifatida	2	Muammoli ma’ruza
6.	Pedagogik riskda qaror qabul qilishning o’rni	2	Axborotli ma’ruza
		12		40
Amaliy mashg’ulotlari (8 soat)
1	Pedagogik riskologiya - ilmiy tadqiqotning yangi yo’nalishi	2	Kichik guruhlarda ishash	15
2	Ta’lim ma’naviy tarbiya sohasi sifatida	2	Kichik guruhlarda ishash
3	Ta’limdagi ijtimoiy-iqtisodiy xavflar.	2	Kichik guruhlarda ishash
4	Xavf-xatarning riskologiyaning asosiy tushunchasi sifatida	2	Kichik guruhlarda ishash
Seminar mashg’ulotlari (4 soat)
5	Pedagogika kasbining psixologik xatarlari.	2	Kichik guruhlarda ishash	15
6	Pedagogning kasbiy va shaxsiy rivojlanishi	2	Kichik guruhlarda ishash
	Jami	12		30
	Umumiy	24		70

1.11. Fanning taqvimiy rejasi.

№	Mavzu nomi va nazorat turlari	Ajratilgan soat	Rejalashtirilgan				Bajargan				O’qituvchi imzosi
			Sana	Vaqt	Audit-ya	Sana		Vaqt	Audit-ya
M A ‘ R U Z A
1	2	3	4	5	6	7		8	9	10
1.	Pedagogik riskologiya fani yangi ilmiy tadqiqotning yo’nalishi sifatida	2
2.	Ta’lim tizimining ijtimoiy-iqtisodiy tavakkallari	2
3.	Pedagoglik kasbning psixologik xafi	2
4.	Pedagogik kasbiy faoliyat, uning ob’ektlari	2
5.	Xavf-xatarning riskologiya-ning asosiy tushunchasi sifatida	2
6.	Pedagogik riskda qaror qabul qilishning o’rni	2
	ON	12
S E M E N A R
1	Pedagogik riskologiya - ilmiy tadqiqotning yangi yo’nalishi	2
2	Ta’lim ma’naviy tarbiya sohasi sifatida	2
3	Ta’limdagi ijtimoiy-iqtisodiy xavflar	2
4	Xavf-xatarning riskologiya-ning asosiy tushunchasi sifatida	2
A M A L I Y
5	Pedagogika kasbining psixologik xatarlari.	2
6	Pedagogning kasbiy va shaxsiy rivojlanishi	2
	JN	8/4
	Jami:	24

Asosiy qism (ma’ruza mashg’ulotlari)

   

1-mavzu: Pedagogik riskologiya fani yangi ilmiy tadqiqotning yo’nalishi sifatida.

Reja:

9. 
   Pedagogik riskologiya fanining maqsadi, obekti, predmeti va vazifalari.
   
10. 
    Pedagogik riskologiya va uning ilmiy-nazariy asoslari
    
11. 
    Riskologiyaga psixologik yondashuvlar
    
12. 
    Pedagogik riskologiya kontseptsiyalari
    

2-mavzu: Ta’lim tizimining ijtimoiy-iqtisodiy tavakkallari: ta’limdagi g’oyaviy xatarlar, ta’limdagi iqtisodiy xatarlar, ta’limdagi madaniy xatarlar.

Reja:

5. 
   Riskologiyaga falsafiy yondashuv
   
6. 
   Ta’lim tizimida risklar
   
7. 
   Ta’lim tizimida riskka munosabatlar turlari
   
8. 
   Ta’limdagi madaniy xatarlar
   

3-mavzu: Pedagoglik kasbning psixologik xafi.

Reja:

5. 
   Pedagoglik kasbdagi ob’ektiv xatarlar. Pedagoglik kasbdagi sub’ektiv xatarlar. Pedagoglik kasbdagi texnologik xatarlar.
   
6. 
   O’zbekiston pedagogic-psixologlari tadqiqotlarida o’qituvchi kasbi masalasi.
   
7. 
   Pedagog shaxsida kasbiy muhim sifatlar xorij pedagog hamda psixologlarning o’rganish ob’ekti sifatida.
   
8. 
   Ta’lim sifatini o’zgartirishda o’qituvchining roli.
   

4-mavzu: Pedagogik kasbiy faoliyat, uning ob’ektlari.

Reja:

1. Pedagogik faoliyatning o‘ziga xos xususiyatlari.

2. Pedagogik ob’ektining o‘ziga xosligi

3. O‘qituvchi faoliyati turlari

4. Faoliyat tushunchasiga pedagogik, psixologik yondashuv.

5. Faoliyat turlari. Jismoniy va aqliy harakatlar

5-mavzu: Xavf -xatarning riskologiyaning asosiy tushunchasi sifatida

Reja:

7. 
   Xavf tushunchasi, uning turlari, xatarning kelib chiqish manbalari.
   
8. 
   Xavflarning taksonomiyasi, nomenklaturasi kvantifikatsiyasi va identifikatsiyasi haqidagi tushunchalar va ularning mazmuni.
   
9. 
   Xavf – sabab va oqibat tushunchalarining bir-biri bilan bog’liqligi.
   

6-mavzu: Pedagogik riskda qaror qabul qilishning o’rni

Reja:

4. 
   Qaror tushunchasi va unga oid ilmiy yondashuvlar.
   
5. 
   Qarorning maqsad va vazifalari.
   
6. 
   Qaror qabul qilish texnologiyasi.
   

Amaliy hamda seminar mashg’ulotlarni tashkil etish bo’yicha ko’rsatma va tavsiyalar

Amaliy mashg’ulotlarda talabalarda Pedagogik riskologiyaga doir bilim, ko’nikma va malakalar hosil qilinadi.

Amaliy mashg’ulotlarining tavsiya etiladigan mavzulari:

1-amaliy: Pedagogik riskologiya fani yangi ilmiy tadqiqotning yo’nalishi sifatida.

13. 
    Pedagogik riskologiya fanining maqsadi, obekti, predmeti va vazifalari.
    
14. 
    Pedagogik riskologiya va uning ilmiy-nazariy asoslari
    
15. 
    Riskologiyaga psixologik yondashuvlar
    
16. 
    Pedagogik riskologiya kontseptsiyalari
    

2-amaliy: Ta’lim ma’naviy tarbiya sohasi sifatida

4. 
   Ta’lim ma’naviyat shakllanishning muhim sohasi sifatida
   
5. 
   Sharq mutafakkirlarining pedagogik g’oyalari va pedagogik izlanishlar.
   
6. 
   G’arb mutafakkirlarining pedagogik g’oyalari va pedagogik izlanishlar.
   

3-amaliy: Ta’limdagi ijtimoiy-iqtisodiy xavflar.

6. 
   Ta’limdagi madaniy xatarlar.
   
7. 
   Ta’limdagi iqtisodiy tavakkalchilik.
   
8. 
   Ta’lim va bozor.
   
9. 
   Ta’lim falsafasi yangi yo’nalish sifatida.
   
10. 
    Ta’limdagi pragmatizm.
    

4-amaliy: Xavf -xatarning riskologiyaning asosiy tushunchasi sifatida

10. 
    Xavf tushunchasi, uning turlari, xatarning kelib chiqish manbalari.
    
11. 
    Xavflarning taksonomiyasi, nomenklaturasi kvantifikatsiyasi va identifikatsiyasi haqidagi tushunchalar va ularning mazmuni.
    
12. 
    Xavf – sabab va oqibat tushunchalarining bir-biri bilan bog’liqligi.
    

Amaliy mashg’ulotlarini tashkil etish va o’tkazish bo’yicha ko’rsatma va tavsiyalar ishlab chiqiladi. Amaliy mashg’ulotlariga tayyorlanish jarayonida talabalar fanga oid adabiyotlardan foydalangan holda, ma’ruza mashg’uloti jarayonida egallagan bilimlarini yanada boyitishadi hamda ko’nikma va malakalarga ega bo’lishadi. Amaliy mashg’ulotlari amaliy topshiriqlarni bajarish bilan uzviylikda amalga oshiriladi.

Seminar mashg’ulotlarining tavsiya etiladigan mavzulari:

1-seminar: Pedagogika kasbining psixologik xatarlari.

4. 
   Pedagoglik kasbdagi ob’ektiv psixologik xatar.
   

vaziyat xavfi; ob’ekt-predmet xavfi;

pedagogik nazariya va pedagogik amaliyot o’rtasidagi ziddiyat;

o’qituvchining o’ziga xosligi va jamiyatning standart talablari o’rtasidagi ziddiyat; maqsad va natija o’rtasidagi farq; kasbning ahamiyati va past darajadagi obro’si o’rtasidagi farq.

5. 
   Pedagogik kasbining texnologik xatarlari. Pedagogik professional malaka; pedagogik muloqot; pedagogik faoliyatning tarkibi va uslubi; professor-o’qituvchilarning xususiyatlari.
   
6. 
   Pedagoglik kasbining sub’ektiv tavakkallari.
   

pedagogik faoliyatni rag’batlantirish; komunikativ tolerantlik; shaxsning professional deformatsiyalari; Perfektsionizm (mukammallik); mehnatsevarlik.
2-seminar: Pedagogning kasbiy va shaxsiy rivojlanishi.

4. 
   Pedagog va uning shaxsi.
   
5. 
   Kasbiy faoliyat.
   
6. 
   Kommunikativ tolerantlik.
   

Mustaqil ishni tashkil etishning shakli va mazmuni

Talabaga mustaqil ishni tayyorlashda mazkur fanning muayyan o’ziga xosliklarini hisobga olgan holda quyidagi shakllardan foydalanish tavsiya etiladi:

1) Maqola, risola, monografiya ilmiy asarlar, tarjima va sharhlardan foydalanib, Sharq allomalarining ma’naviy merosiga doir tushunchalarni o’zlashtirish;

2) Tarqatma materiallar bo’yicha ma’ruza qismlarini o’zlashtirish;

Mustaqil ishlarni tashkil etishda internet va axborot manbalaridan doimiy foydalaniladi.

Tavsiya etilayotgan mustaqil ishlarning mavzulari:

Pedagogik riskologiya fani yangi ilmiy tadqiqotning yo’nalishi sifatida.

Riskologiyaga psixologik yondashuvlar.

Pedagogik riskologiya kontseptsiyalari.

Ta’lim tizimining ijtimoiy-iqtisodiy tavakallari.

Ta’limdagi madaniy xatarlar.

Pedagoglik kasbning psixologik xafi.

Pedagoglik kasbdagi ob’ektiv xatarlar. Pedagoglik kasbdagi sub’ektiv xatarlar. Pedagoglik kasbdagi texnologik xatarlar.

Pedagogik kasbiy faoliyat, uning ob’ektlari.

Pedagogik faoliyatning o‘ziga xos xususiyatlari. Pedagogik ob’ektining o‘ziga xosligi. O‘qituvchi faoliyati turlari.

Xatar - xavfning riskologiyaning asosiy tushunchasi sifatida

Xavf tushunchasi, uning turlari, xatarning kelib chiqish manbalari.

Pedagogik riskda qaror qabul qilishning o’rni

Qaror tushunchasi va unga oid ilmiy yondashuvlar.

Dasturning informatsion-uslubiy ta’minoti

Mazkur fanni o’qitish jarayonida ta’limning samarali texnologiyalari, interfaol metodlari va axborot-kommunikatsion texnologiyalari qo’llanilishi nazarda tutilgan:

- fanning barcha bo’limlariga tegishli ma’ruza mashg’ulotlarida zamonaviy axborot texnologiyalari yordamida slayd va elektron-didaktik texnologiyalardan foydalanish;

- amaliy mashg’ulot jarayonida interfaol metodlar (erkin yozish, semantik xususiyatlar tahlili, sinektika metodi, sindikat metodi, FSMO formulasi, aqliy hujum, fikrlar hujumi, doira stoli, uch qismli intervyu, B-B-B chizma, “T” shemasi, Blum savolari(bilish, tushinish, qo’llash, tahlil, sintez va baholash), Blits-so’rov, keys jadvali, Suqrot tehnikasi, eng muhim atamalar, o’qitish bo’yicha qo’llanma, ikki qismli kundaliklar, besh minutlik esse, grafik organayzerlar va boshqalar) qo’llaniladi.

ADABIYOTLAR RO’YXATI

Asosiy adabiyotlar

Pedagogika (pedagogika nazariyasi va tarixi): O'qituvchilar tayyorlash va pedagogika fani ta’lim sohasi bakalavriat yo'nalishi uchun darslik/ M.X.Toxtaxodjayeva, S. Nishonova, J. Hasanboyev, M.Usmonboyeva, S. Madiyarova, A. Qoldibekova, N. Nishonova, N. Sayidahmedov; 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta-maxsus ta’lim vazirligi. — Toshkent: ≪ 0 ‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati≫ nashriyoti, 2010. - 400 b.

Ibragimov X.I.., Abdullayeva Sh.A. Pedagogika nazariyasi (o‘quv qo‘llanma). - T., 2008.

Хошимов К., Нишонова С., Иномова М., Хасанов Р. Педагогика тарихи (ўқув қўлланма). – Т., 1996.

Абрамова И.Г. Педагогическая рискология: Монография. М., 1995.

Абрамова И. Г. Риск в профессии учителя. СПб.: Образование, 1994. 56 с.

Абрамова И.Г. Теория педагогического риска [Текст]: автореф. дис. …д-ра пед. Наук: 13.00.01. / И.Г.Абрамова; РГПУ им.А.И.Герцена. СПб., 1996. http://www.lib.ua-ru.net/diss/cont/184603.html