Pedagogika kafedrasi o’quv-uslubiy majmua

14-mavzu: Konfliktlarni boshqarish tartiblari va usullari


Reja:

1. 
   Pedagogik nizolarni boshqarish va bartarafqilish.
   
2. 
   Tarkibiy-tashkiliy usullar.
   
3. 
   Strategik usullar.
   

Tayanch so’z va iboralar: konflikt, pedagogic konflikt, ijtimoiy-psixologik muhit, boshqarish, tashkiliy usullar, strategic usullar, konfliktli vaziyat, ichki hissiyotlar, maslahat, ijtimoiy aloqalar, jamiyat, psixologik muhit, konflikt manbalari, rag’batlantirish, integratsiya


ADABIYOTLAR:

1. 
   Ahmedova M.T. Pedagogik konfliktologiya. –T.: Adabiyot uchqunlari, 2017. -320 b.
   
2. 
   Ansupov A.Ya. Osnovы konfliktologii. –M.: 1998;
   
3. 
   To‘ychieva G.U., Asadova E. Yoshlar va konfliktlar yechimi. Manual. –T.: 2008.
   
4. 
   Azizxo‘jaeva N.N. Pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat. – Toshkent: Nizomiy nomidagi TDPU, 2006.
   
5. 
   Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat. Darslik. N.T.Omonov, N.X.Xojaev, S.A.Madiyarova, Ye.I.Eshkulov. T.: “IQTISOD-MOLIYA”, 2009.
   
6. 
   Xoliqov A. Pedagogik mahorat. – T.: IQTISOD-MOLIYA, 2011.
   
7. 
   Hikmatnoma. //To‘plovchi N.Eshonqulov. Toshkent: Cho‘lpon, 1992.
   

Pedagogik nizolarni boshqarish va ularni bartaraf qilish usullari
Nizoli vaziyatlarni boshqarishning bir qator samarali usullari mavjud. Ularni quyidagi ikki yirik guruhga bo‘lish mumkin. Ular quyidagilar: tarkibiy – tashkiliy usullar va strategik usullardir. O‘z navbatida tarkibiy – tashkiliy usullar to‘rt usuldan iboratdir: bular

• 
  O‘qishga bo‘lgan talabni tushuntirish;
  
• 
  Muvofiqlashtirish va integratsiyalash;
  
• 
  Umumtashkiliy kompleks maqsadlar;
  
• 
  Rag‘batlantirish tizimini takomillashtirish;
  

Strategik usullar esa o‘z navbatida besh usuldan tashkil topgan bo‘lib bular quyidagilardan iboratdir:

• 
  Uzoqlashish;
  
• 
  Silliqlashish;
  
• 
  Majburlash;
  
• 
  Kelishuv;
  
• 
  Muammoni hal qilish usullaridir.
  

Ta’kidlaganimizdek, pedagog nizoli vaziyatlarning kelib chiqish sabablarini faqat o‘quvchilar xarakatlaridagi tafovutlardan deb bilmasliklari kerak. Albatta, bu ham qandaydir anik holatda nizoli vaziyatning vujudga kelishida muhim omil vazifasini bajarishi mumkin. Ammo u ta’sir etuvchi omillarning faqat bittasidir. Shu sababli, pedagog, eng avvalo nizoni keltirib chiqaruvchi omillarning tahlilini qilishi, so‘ngra esa u yoki bu usulni qo‘llash bo‘yicha qaror qabul qilishi kerak.
Tarkibiy-tashkiliy usullariga quyidagicha ta’rif berishimiz mumkin.