«pedagogika» kafedrasi fani bo’yicha O’quv-uslubiy majmua tuzuvchilar

Axloq ijtimoiy hodisa sifatida jamiyat ma’naviy-ruhiy hayotida o’ziga xos o’rin tutadi.

«Axloq» (lotincha – xulq-atvor ma’nosini bildiradi) ijtimoiy ong shakllaridan biri bo’lib, ijtimoiy munosabatlar hamda shaxs xatti-harakatini tartibga soladigan qonun-qoidalar majmuidir.

Axloq - ma’naviyatning tarkibiy qismi sifatida shaxs kamolotining yuqori bosqichi sanaladi. Zero, axloq, axloqiy me’yorlarsiz shaxsning ruhiy va jismonan yetukligining mezoni bo’lgan ma’naviy kamolotga erishib bo’lmaydi. Shuning uchun ham ma’naviy-axloqiy tarbiyada uzviylik, aloqadorlik dialektik xarakterga ega bo’lib, shaxsning ma’naviy-axloqiy shakllanishida muhim sanaladi.

Axloq-odobni bir biridan ajratib bo’lmaydigan uch tartibiy qismi bo’lib,ular bir butunlikni tashkil etadi.

G’oyaviy - axloqiy ong - ijtimoiy hayotning shaxs tasavvurlari, karashlari va e’tiqodlariga aks etishi va ifodalanishidir. U shaxs faoliyatida qo’llaniladigan hayotiy tamoyillar bo’lib, u yeki bu muammoni hal etish, xatti-harakat xulq qoidalarini tanlashda namoyon buladi.

G’oyaviy - axloqiy kadr qimmat - shaxsning u yeki bu xatti-harakat va urf-odatlariga munosabati va ularni yaxshi yomonga ajratib baholashda ifodalanadi. Bunda shaxsning butun hayoti davomida intilishlar, hayot mazmunini belgilab beradigan ideallari muhim rol o’ynaydi.

Axloqiy hissiyotlar esa shaxsning o’ziga, boshqalarga ijtimoiy hodisalarga munosabatida ifodalanadi. Shaxsning axloqiy hissiyotlari g’ururi, or-nomus, vijdon, uyat, nafrat, xudbinlik, mag’rurlik kabi shakllarda namoyon buladi.