Pedagogika instituti tarix kafedrasi tarix fanining nazariy asoslari

Ma’ruzalar mavzulari
Dars soatlari hajmi
8-semestr
	“Tarix fanining nazariy asoslari” faniga kirish	2
	Tarix fani predmeti va tarixiy bilishning o‘ziga xosligi	2
	Tarixiy bilishning o‘ziga xosligi	2
	Tarixiy bilishning tamoyillari	2
	Tarixiy manba, axborot va uning xususiyatlari	2
	Tarixiy dalil va uning interpretatsiyasi	2
	Tarix fani metodologiyasida asosiy falsafiy yondoshuvlar	2
	Tarix fani tadqiqotlarida umumfan usiublari	2
	Tarix fani tadqiqotlarida maxsus tarixiy uslublar	2
	Gender va mentalitet tarixi hamda vizual tadqiqotlar tarix fanidagi yangi уо‘nalishlar sifatida	2
	Tarix fani tadqiqotlarida fanlararo yondashuv	2
	Tarix fani tadqiqotlari va zamonaviy texnologiyalar	2
	TarixfaniIlmiytadqiqotishlarinitashkillashtirishtamoyillarivavazifalari. Tadqiqotlarningilmiymetodologikjihatlari	2
26 soat

Jami: 26 soat
Ma’ruza mashg’ulotlari texnik qurilmalar bilan jixozlangan auditoriyada akadem guruhlar oqimi uchun o’tkaziladi. Fanning sohalardagi imkoniyatlari va ularning jamiyatdagi o’rni, O’QUV faoliyatlariga oid axborotlarni olish imkoniyati va o’qitish yuzasidan umumiy tavsiyalar berib boriladi. Ma’ruza mashg’ulotlari innovatsion, pedagogik texnologiyalar va interfaol metodlar orqali qo‘llanilib o’tiladi.
3. Seminar mаshg‘ulоtlаr

№	Seminar mashg’ulotlari mavzulari	Dars soatlari hajmi
7- semester
	“Tarix fanining nazariy asoslari “ fanining rivojlanish bosqichlari	2
	Tarix fani predmeti	2
	Tarixiy bilishning o‘ziga xosligi	2
	Tarixiy bilishning tamoyillari	2
	Metodologiya va tarixiy manba	2
	Tarixiy dalil va uning interpritatsiyasi.	2
	Tarixiy qonuniyat va tarixiy zamon kategoriyalari	2
	Tarix fani metodologiyasida asosiy falsafiy yondoshuvlar va tarixiy tadqiqot usuliari.	2
	Tarixiy tadqiqotda umumfan uslublari	2
	Maxsus tarixiy uslublar	2
	Fanlararo yondashuv. Tarixdagi matematik uslublar	2
	Matematik uslublar	2
	Kompyuter va tarixchi. Tarixiy informatika. Internet	2
	Tarix fani ilmiy tadqiqot ishlarini tashkillashtirish tamoyillari va vazifalari. Tadqiqotlaming ilmiy metodologik jihatlari.	2
	Tadqiqotlami samarali olib borish muammolari, ilmiy ishlami yozish usullari	2
soat

Seminar mashg’ulotlari texnik qurilmalar bilan jixozlangan auditoriyada xar bir akadem guruxda alohida o’tiladi. Mashg’ulotlar faol va interfaol usullar yordamida o’tiladi, “Keys-stadi” texnologiyasi ishlatiladi, keyslar mazmuni o’qituvchi tomonidan belgilanadi. Ko’rgazmali materiallar va axborotlar multimediya qurilmalari yordamida uzatiladi. Seminar mashg’ulotlarni o’qitish jarayonida innovatsion, pedagogik texnologiyalar va interfaol metodlardan foydalanib o’qitiladi.


4. Mustaqil ta’lim

№	Mustaqil ta’lim mavzulari	Soatlari hajmi
7- semester
	“Tarix fanining nazariy asoslari “ fanining rivojlanish bosqichlari	3
	Tarix fani predmeti	3
	Abu Rayhon Beruniy va Ibn Xaldunning tarix haqidagi qarashlari	4
	Abul G'oziy Bahodirxon, Muhammad Yusuf Bayoniy, Ibrat, M.Behbudiy, A.F itratlaming tarixiy asarlarida tarix fanining talqini	4
	Tarixiy bilishning o’ziga xosligi va tamoyillari	4
	Metodologiya va tarixiy manba	4
	Tarixiy dalil va uning interpritasiyasi	4
	Tarixiy tadqiqotda umumfan uslublari	3
	Maxsus tarixiy uslublar	3
	Tarixdagi matematik uslublar	3
	Kompyuter va tarixchi. Tarixiy informatika. Intemet	3
	Fanlararo yondoshuv.	4
	Tarix fani ilmiy tadqiqot ishlarini tashkillashtirish tamoyillari va vazifalari	4
	Tadqiqotlami samarali olib borish muammolari, ilmiy ishlami yozish usullari.	4
5o soat

Mustaqil o’zlashtiriladigan mavzular bo’yicha talabalar tomonidan referatlar tayyorlanadi va uni taqdimoti tashkil qilinadi. Mavzular bo’yicha ma’ruza va amaliy mashg’ulotlar tugagach, bir hafta mobaynida nazariy bilimlarini berilgan savolnoma bo’yicha tartiblab, egallagan amaliy ko’nikmalarini namoyish etish uchun tayyorlangan mustaqil ishlar to’plamida keltirilgan o’z variantidagi topshiriqlarni bajaradi. Tayyorlangan referat asosida o’qituvchi yakka suhbat o’tkazadi.

Tarix, Shaxs va jamiyat o’qitish metodikasifanidan oraliq va yakuniy nazorat savollari

1. 
   “Tarix fanining nazariy asoslari” predmeti, maqsadvavazifalari.
   
2. 
   Ushiblar darajasi: falsafiy, umumiy fan maxsus tarixiy-aniqmuammoli.
   
3. 
   Tarix fani metodologiyasi
   
4. 
   Tarix fani predmeti va tarixiy bilishning o‘ziga xosliginimada.
   
5. 
   Tarixiy bilishning o‘ziga xosliginitushuntiring
   
6. 
   Tarixiy bilishning tamoyillari.
   
7. 
   Tarix o’qitishning jahon tajribasi.
   
8. 
   Tarixiy manba, axborot va uning xususiyatlari
   
9. 
   Tarixiy dalil va uning interpritatsiyasi..
   
10. 
    Tarix fani tadqiqotlarida umumfan usiublari.
    
11. 
    Tarixiy qonuniyat va tarixiy zamon kategoriyalari.
    
12. 
    Tarixiy tadqiqotda umumfan uslublari
    
13. 
    Metodologiya tushunchasi
    
14. 
    Maxsus tarixiy uslublar.
    
15. 
    Tarix fani tadqiqotlari va zamonaviy texnologiyalar
    
16. 
    Fanlararo yondashuv.
    
17. 
    Tarixdagi matematik uslublar
    
18. 
    Tarix fani Ilmiy tadqiqot ishlarini tashkillashtirish tamoyillari va vazifalari.
    
19. 
    Tadqiqotlarning ilmiy metodologik jihatlari.
    
20. 
    Tarixiy manbalar bilan ishlash; tarixiy adabiyotlar, tarixiy hujjatlar.
    

Yakuniy nazorat yozma ish shaklida o’tkaziladi. Yakuniy nazorat quyidagi savollardan iborat tartibda tuziladi:

1. 
   Tarix fani metodologiyasi kursi: “klassik”, ‘,‘noklassik” , “postnoklassik” bosqichlari.
   
2. 
   Tarix fanini bilish obekti.
   
3. 
   Tarix fanida fanlararo yondoshishdan foydalanish
   
4. 
   Fanning tadrijiy rivojlanish bosqichi/
   
5. 
   Antropologikyoadoshuv.
   
6. 
   Tarix fanining tarmoqlari va tuzilmalari. Siyosiy, harbiy, diniy tarix.
   
7. 
   Ayollar tarixi va gender tadqiqoti.
   
8. 
   San’at tarixi.
   
9. 
   Intelektual tarix.
   
10. 
    Madaniyat tarixi.
    
11. 
    Diplomatiya tarixi.
    
12. 
    Milliy tarix va tarixchilaming baynalmilalaloqalari.
    
13. 
    Tarix fianmi yoki san’atmi?
    
14. 
    Ssiyentistlar va antistiyentistlar. Ijtimoiy va tabiiy fanlar uslublarining o‘zaro bogiiqligi.
    
15. 
    Tadqiqot obektining o‘ziga xosligi.
    
16. 
    o ‘tmish haqidatasawur. o ‘tmish va hozirgi kun.
    
17. 
    Bilishning retrospektiv xarakteri.
    
18. 
    Tarixni o‘rganishda mafkurani, ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy vaziyatga ta’sir etgan omillar.
    
19. 
    Ikki karra subektlangan bilim. Fikrlar xilma-xilligi.
    
20. 
    Tarix fanining kompleks xarakterliligi.
    
21. 
    Tarixni bilishning tamoyillari. Bilish tamoyillari va ulaming regulyativ fimksiyalari
    
22. 
    Bilishning subekti. Bilish subektining faolligi.
    
23. 
    Haqiqatni izlash. obektivlik tamoyili.
    
24. 
    XX asrda obektivlik tamoyiliga xujum. Sabablar tamoyili-Tasodiflar, tartibsizliklar, tarixiy voqealaming sabablari.
    
25. 
    Sabab va oqibat aloqalarini ochish murakkabligi.
    
26. 
    Tarixiylik tamoyili. Dialektik uslub.
    
27. 
    Tarixni materialstik tushunish, voqealaming genetik aloqasi.
    
28. 
    Axborotning nazariy manba sifatidagi o‘mi.
    
29. 
    Manba axborot tashuvchi.
    
30. 
    Axborot. Yaqqol va yashirin axborot.
    
31. 
    Belgilangan va belgilanmagan axborot.
    
32. 
    Axborotning yetishish va yetishmaslik muammosi.
    
33. 
    Ilk manba.
    
34. 
    Birinchi axborot.
    
35. 
    Manbaning axborotli tugullanmasligi.
    
36. 
    Manbalaming mazmuniga sistemali yondoshuv.
    
37. 
    Manbaning matni. Asosiy va qo‘shimcha manbalar.
    
38. 
    Tarixchiningmanbalardan tashqari bilimi.
    
39. 
    Dalilning haqiqiyligi va uni anglash.
    
40. 
    Dalilning guruhlari va xususiyati bo‘yicha mohiyati.
    
41. 
    Tarixiy borliq dalillarining turlari.
    
42. 
    Tarixiy dalil tizimi, tarixga ta’sir etish omillari va mohiyati.
    
43. 
    Tarixni bilishning avtonom xarakteri.
    
44. 
    Falsafiy maktablaming va yo‘nalishlaming ta’siri. Pozitivizm.
    
45. 
    Tarixda sabab va oqibatlami chuqur anglashni inkor qilish. Jamiyat evolitsiyasi.
    
46. 
    Tarixni materialistik tushunish.
    
47. 
    Tarix-bu sinflar kurashi. Ishlab chiqarish va ishlab chiqarish munosabatlari taraqqiyoti dialektikasi.
    
48. 
    Neokantchilik. Lingvistik burilish.
    
49. 
    Matn taxlili.
    
50. 
    Tarixni o‘rganishda obektiv fikr bo‘lolmaslik g‘oyasi. Tarixni adabiyotga almashtirishga urinish
    
51. 
    Mantiqiy va tarixiy uslub. Tarixiy uslub, voqea sabablarining ochilishi.
    
52. 
    Taxminlardan aniqlikka o‘tish.
    
53. 
    Sistemalik yondoshuv va sistemalik tahlil. Induksiya, deduksi
    
54. 
    Tarixiy-genetik uslub. Retroprostektiv uslub.
    
55. 
    Genetik uslub-o‘tmishdan hozirgacha.
    
56. 
    Retroprospektiv uslub bugundan o‘tmishgacha.
    
57. 
    Sinxron uslub.
    
58. 
    Xronologik uslub-tarixiy xodisalami ketma-ketligini, vaqtida o‘rganish.
    
59. 
    Diaxron uslub.
    
60. 
    Xronologik uslub-tarixiy xodisalami ketma-ketligini, vaqtida o‘rganish.
    
61. 
    Tarixiy taqqoslash uslubi.
    
62. 
    Tarixiy tipologik uslub.
    
63. 
    Tarixiy tizimli uslub.
    
64. 
    Matematik uslublar.
    
65. 
    ommaviy jarayonlarning rivojlanishida qonuniyatlamiva tendensiyalami aniqlashda matematik uslublar.
    
66. 
    Uslublaming reprenzentativtanlanishi.
    
67. 
    Matematik modeliashtirish.
    
68. 
    Rasmiy son lislubi. Ikki turi: Imitatsionmodeli va ko‘rsatish-o ‘ rganish modeli.
    
69. 
    Tarix va jamiyatshunoslik.
    
70. 
    Yangi ijtimoiy tarix.
    
71. 
    Tarix va psixologiya.
    
72. 
    Tarix va tilshunoslik.
    
73. 
    Semiotika va tarix.
    
74. 
    Tabiiy fanlar va tarix.
    
75. 
    Sinergetika, tartibsizlik nazariyasi.
    
76. 
    Tarixiy informatika. Intemet. Axborotlashtirish jarayoni.
    
77. 
    Hozirgitendensiyalar tarixiy informatika rivojida. Skaneming qo‘llanilishi, Elektronpeehta-.
    
78. 
    Kompyuter va uning tarixiy ta’lim hamda fandagi imkoniyatlari. 6-modul. Tarix fani ilmiy tadqiqot ishlarini tashkillashtirish tamoyillari
    
79. 
    obektning tanlanishi va tadqiq etilgan masalalaming qo'yilishi.
    
80. 
    Tadqiq etish masalalari. Muammoning tanlanish dolzarbliligi.