Таълим соҳасида давлат сиёсатининг асосий принциплари.
Мустақиллик йилларида Ўзбекистон Республикасида узлуксиз таълими тизимини такомиллаштириш устувор йўналиш сифатида эътироф этилди. Республиканинг “Таълим тўғрисида”ги Қонунида узлуксиз таълим тизимининг моҳияти, йўналишлари, таълим мазмуни, таълимнинг ҳуқуқий асослари батафсил очиб берилган. Таълим ЎзР ижтимоий тараққиётида устувор соҳа деб эътироф қилинди. Таълим соҳасидаги давлат сиёсатининг асосий тамойиллари фуқароларнинг ижтимоий келиб чиқиши, ирқи, тили, эътиқоди, ижтимоий мавқеидан қатъий назар таълим олишда тенг ҳуқуққа эга эканликларини ифодалайди. Давлат таълимий сиёсатининг асосий принциплари қуйидагилар:Таълимнинг инсонпарвар ва демократик характерда эканлиги шахснинг ижодий қобилиятларини рўёбга чиқаришга имкон яратади. Шунингдек, таълим жараёнида унинг маънавий-ахлоқий эҳтиёжлари, хоҳиш-истаклари ва қизиқишларини ҳисобга олишни назарда тутади. Яъни, таълим-тарбия жараёни шахсни ҳар томонлама камол топишини таъминлашга йўналтирилади, унинг шахсига нисбатан ҳурмат билан ёндашилади. Таълимнинг узлуксизлиги ва изчиллиги, Умумий ўрта, ўрта махсус ва касб-ҳунар таълимининг мажбурийлиги, Таълим тизимининг дунёвий характерда эканлиги
Шарқ уйғониш даврида таълим-тарбия тараққиёти Шарқ уйғониш даври маданий ривожланишида илм-фан шартли равишда уч йўналишда ривожланганини кўрамиз. Биринчи йўналиш - математика, тиббиёт йўналишидаги фанлар бўлиб, буларга математика, астрономия, кимё, география, геодезия, минерология, тиббиёт, фармакология ва бошқа шуларга турдош фанлар киритилиб, Муҳаммад Мусо ал-Хоразмий, Аҳмад Фарғонийлар математикага оид, Закриё ар-Розий кимё ва тиббиётга оид, Ибн Сино, Журжонийлар тиббиёт ва фалсафа, Абу Райҳон Беруний, Улуғбек Али Қушчилар астрономия ва тиббиётга оид йирик асарлар яратдилар.Биринчи йўналиш - ижтимоий-фалсафий йўналиш бўлиб, бунда фалсафа, техника, мантиқ, фикҳ рухшунослик, нотиқлик ва бошқа соҳалар бўлиб, бу соҳада Ал-Фаробий, Ал-Киндий, Ибн Рушт, Ибн Сино, Заҳириддин Байхақий, Муҳаммад Наршахий ва бошқаларни кўрсатиш мумкин.Мазкур даврда илмий билишга асосланувчи метод шаклланди. Натижада ақлий тарбия олимлар диққат марказида бўлди: Хоразмий, Форобийлар бу методни асослаб берган буюк мутафаккирлар бўлсалар, улар билан бир қаторда ўша даврда яратилган барча таълимий-ахлоқий рисолаларда ҳам ақлий тарбияда зеҳнни тарбиялаш, ақлий камолат йўллари, билимнинг асл моҳиятларини ёртишга ҳаракат қилдилар.Мутафаккирларнинг ўз ишларида ўқитиш ва таълим-тарбияга эътибори натижасида таълимий-ахлоқий масалаларга қизиқиш орта борди. Аниқ фанларни ўқитишнинг услубий масалаларига айниқса эътибор кучайди
Do'stlaringiz bilan baham: |