Pedagogika fanining boshqa fanlar bilan aloqasi va uning mazmuni


Ta'lim nazariyasi (Didaktika) va uning vazifalari



Download 28,36 Kb.
bet7/9
Sana31.12.2021
Hajmi28,36 Kb.
#232057
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
Документ Microsoft Word

2.4. Ta'lim nazariyasi (Didaktika) va uning vazifalari 

Didaktika pedagogikaning bir qismi bo’lib, unda ta‘lim nazariyasi bayon etiladi. Didaktika 

ta‘lim jarayonining umumiy qonuniyatlarini o’rganuvchi qismidir. 

Didaktika  grekcha  so’z  bo’lib,  «Didayko»  -  o’qitish,  «Didaskol»  -  o’rgatuvchi  degan 

ma‘noni anglatadi. Uning so’zma-so’z tarjimasi Ta‘lim nazariyasini bildiradi. Ta‘lim nazariyasi 

ta‘lim jarayoni, uning mohiyatini, ta‘lim qoidalari, usullari hamda tashkiliy formalarini o’z ichiga 

oladi.  Didaktika  o’z  oldiga  o’qitishning  o’quvchi-talabalarni  har  tomonlama  tarbiyalash 

maqsadlariga javob beruvchi umumiy qonuniyatlarini bilib olish vazifasini quyadi. 

Didaktikaning    predmeti  ta‘lim-tarbiya  muassasasi  sharoitida  o’qituvchining  rahbarligi 

ostida amalga oshadigan o’quv jarayonidir. Didaktikada ana shu jarayonning qonuniyatlari tadqiq 

qilinadi, har xil tipdagi ta‘lim-tarbiya muassasalarida beriladigan ta‘lim mazmunini belgilashning 

ilmiy  asoslari,  o’qitish  vositalari  va  metodlarining  samaradorligini  oshirish  yo’llari  hamda 

ta‘limning tashkiliy shakllari ishlab chiqiladi.  

Markaziy Osiyo xalqlari tarixida didikatikaga doir o’lmas asarlar yozib qoldirgan bir qancha 

buyuk  mutafakkirlarimizning  xizmatlari  beqiyosdir.  Vatandoshlarimizdan  Al-Xorazmiy,  Abu 

Rayxon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, M. Ulug’bek, A. Navoiy kabi allomalarimiz tibbiyot, mantiq, 

musiqa, adabiyot, geografiya, matematika kabi ilmlarni o’qitish vositasida avlodlarni tarbiyalash 

g’oyasini olg’a surdilar. Kaykovusning «Qobusnoma», Nosir Xisravning «Saodatnoma», Yusuf 

Xos-Hojibning  «Qutadg’u-bilig»,  A.  Navoiyning  «Maxbubul-qulub»  (Ko’ngillar  sevgisi) 

asarlarida  ilg’or  pedagogik  qarashlar  ham  ifodalangan.  Ular  dunyoviy  ta‘limni  keng 

rivojlantirishga katta hissa qo’shdilar. 

Sharqu g’arb ma‘naviy merosi asosida pedagogik jarayondan markaziy o’rin olgan didaktika 

doimo  rivojlanib  bordi.  Didaktikaning  asoschisi  XVII  asrning  buyuk  chex  pedagog-olimi  Yan 

Amos  Komenskiydir.  Yan  Amos  Komenskiy  (1594-1670)  butun  dunyoda  pedagogik  fikrlar  va 

maktablar taraqqiyotiga juda o’lkan xissa qo’shgan yetuk olimdir. Uning 1632 yilda yozgan (ayrim 

manbalarda 1957 y) «Buyuk didaktika» asari o’qitishni rivojlantirishga g’oyat sezilarli ta‘sirini 

ko’rsatdi,  shuning  uchun  ham  bu  asar  jahon  pedagogikasi  oltin  xazinasining  noyob  gavhari 

hisoblanadi.  

Yan Amos Komenskiyning insoniyat oldidagi buyuk xizmatlaridan biri-ta‘limning sinf-dars 

sistemasini  ishlab  chiqishdan,  dars  maktabda  o’qitishning  asosiy  shakli  ekanligini  asoslab 

berishdan iboratdir. Yevropada didaktikaning rivojlanishida Yan Amos Komenskiydan keyin rus 

pedagogi K.D. Ushinskiyning ham xizmatlari katta.  

O’zbekistonda  (keyingi  yillarda)  didiktik  ta‘limning  tashkil  topishi  va  rivojlanishi  A. 

Avloniy, X.H, Niyoziy, Muhammadrasul Rasuliy, Qori Niyoziy, M. Behbudiy, O. Sharafiddinov 

kabi  pedagog  va  olimlarning  nomlari  bilan  bog’liq.  Mustaqil  Respublikamizda  1997  yil  29 


Download 28,36 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish