Pedagogika 017, 4-son Bosh muharrir



Download 2,31 Mb.
Pdf ko'rish
bet124/167
Sana10.02.2022
Hajmi2,31 Mb.
#440114
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   167
Bog'liq
yetuk shaxs, jurnal

PEDAGOGIKA 
2017, 4-son
 
 
94 
2. Mayatniklarning harakat tenglamalari va ulardan siklik chastota va davrni 
aniqlashga doir Venn diagrammasi: dinamikaning ikkinchi qonuniga asosan, 
sharchaga ta’sir qiluvchi kuch uni muvozanat vaziyatiga qaytaruvchi kuchdir. U 
holda 

sin
mg
x
m
ma





ga teng. Bu tenglamadan 
0
sin





g
x
va 
l
x


sin
ekanligi inobatga olinib, uning harakat tenglamasi bir jinsli 
differensial tenglamaga keltiriladi: 
0
2




x
x


Bunda 
l
g
l
g





2
siklik chastota va undan 
l
g




2
1
2


va 
g
l
T



2
2


kelib chiqadi. Eng sodda sistema-prujinali mayatnik 
misolida о‘rganish qulay. Prujinali mayatnikning tuzilishi va unga ta’sir etuvchi 
kuchlar 
mg
P

va 
kx
F
el


hamda elastik kuchlarning tavsiflari tahlil qilinadi. 
Boshlang‘ich holatda 
0
kx
mg

ekanligi ta’kidlanadi. Elastik kuch ta’siridagi 
mayatnikning tebranish tenglamasi 
kx
x
m




yoki 
0




x
m
k
x
va bundan 
0
2




x
x

bir jinsli differensial tenglama olinadi. Tebranish davri esa 


2

T
ga teng. Og‘irlik markazidan о‘tmagan har qanday nuqtasidan osilgan va 
muvozanat atrofida tebranma harakat qiladigan jism yoki jismlar sistemasiga fizik 
mayatnik deyiladi. Ixtiyoriy jism olib, uni 
O
nuqtasida osilib tebranma harakatga 
keltiraylik, lekin aylanma harakat qilmasin. Og‘irlik markazi A nuqtada bо‘lsin. 
Unda 
a
OA

. Muvozanatga qaytaruvchi kuch momenti 

sin
mga
M

ga 
teng. 
Aylanma harakat uchun dinamikaning qonuniga asosan: 
M
I


yoki 


sin
mga
I








– burchak tezlanish. Kichik burchaklarda 



sin

bо‘lganligi uchun 
0
sin






mga
I
yoki 
0






I
mga
ga teng bо‘ladi. Bu 
harakat tenglamasining yechimi sinus yoki kosinus qonuniyatiga bо‘ysunadi.



Download 2,31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   167




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish