Pedagogika 017, 4-son Bosh muharrir

Ахлидинов Р. Ш., Олдройд Д., Ходжаев А., Насырова Ф., Камилова М. 
Управление 
образованием в Узбекистане: проблемы, поиск, решения. – Ташкент: ЕС – ТАСИС, 1999.
– С. 56.
2
Курбанов Ш.
Совершенствование управления образованием и маркетинг в системе 
подготовки кадров. – Ташкент: ТГИВ, 1998. – С. 36.

---

PEDAGOGIKA 
2017, 4-son
 
 
68 
Amaldagi ta’lim muassasasi boshqarish modellari (tizimlari)ni tahlil qilib, 
ularning qator kamchiliklarini kо‘rsatish mumkin:
­
bu tizimlar tо‘lig‘icha ta’lim oluvchi shaxsiga, uning rivojlanishiga 
qaratilmagan;
­
ta’lim sifatini yaxshi nazorat qilmaydi;
­
tizimlar haddan ziyod markazlashgan (direktor о‘rinbosarlari va 
tuzilmaviy bо‘linma rahbarlari darajasida mustaqillik yetishmaydi);
­
pedagogik jamoa rivojlanishiga u qadar kо‘maklashmaydi;
­
tizimlar samarali pedagogik texnologiyalar rivojini ta’minlamaydi;
­
ta’lim muassasasi ichki va tashqi muhitdagi tezkor о‘zgarishlarga 
moslasha olmaydi. 
Zamonaviy sharoitda boshqaruv qator xususiyatlari bilan tavsiflanadi: 
boshqaruvda 
mehnatni 
alohida 
elementlarga 
asta-sekin 
bо‘lish, 
differensiatsiyalash jarayonlari kechmoqda. Boshqaruvning tashkiliy tuzilmasi 
tubdan о‘zgarmoqda. Boshqaruvni desentralizatsiyalash natijasida mahalliy о‘zini 
о‘zi boshqarish organlarining roli, ularning rahbarlarining mustaqilligi ortib 
bormoqda. Boshqaruv izchillik bilan jamiyat-davlat xarakterini kasb etmoqda. 
U yoki bu tipdagi ta’lim muassasasini boshqarish qonuniyatlaridan 
foydalanish amaliyotda alohida xarakterga ega, zero obyektning о‘ziga xosligi 
tufayli uni boshqarishda tizimining о‘ziga xosligi yuzaga keladi, biroq 
menejmentda boshqaruvning maqsadga yо‘nalganlik, tizimlilik, demokratiklik 
kabi umumiy xossalari, shuningdek, boshqarish maqsadida aynan bir xil 
boshqaruv amallarini (rejalashtirish, tashkil qilish, rahbarlik, nazorat) bajarish 
zarurati barcha tipdagi ta’lim muassasasi uchun umumiy sanaladi.
Aynan boshqaruvda harakatlarni integratsiyalash boshqariladigan 
tizimlarning yaxlitligini saqlash va rivojlantirish, bu bilan ta’lim tizimlarining 
tiklanishi, normal faoliyat kо‘rsatishi va progressiv rivojlanishiga asosiy hissa 
qо‘shishi nazarda tutiladi.
Ta’lim muassasasi rahbari boshqaruv qonuniyatlarini aniqlab, struktura va 
jarayonga maqsadli ta’sir kо‘rsatish uchun uning tegishli tur va metodlarini 
tanlaydi. Ta’lim muassasasini samarali boshqarish uchun direktor boshqaruvning 
moslashish, barqarorlashtirish, dasturiy tartibga solish, kuzatish, о‘zini о‘zi 
boshqarish kabi turlarini yaxshi bilishi va ularning dinamikasini ta’minlay olishi 
talab qilinadi.
 

---