Pedagogika 017, 4-son Bosh muharrir

Toshpulatova Shaxlo Ochilovna, 
Navoiy davlat pedagogika instituti fizika va astronomiya 
o‘qitish metodikasi kafedrasi katta o‘qituvchisi, mustaqil-izlanuvchisi. E-mail: [e-mail]
 
 
Sh. Toshpulatova
*
 

---

PEDAGOGIKA 
2017, 4-son
 
 
86 
­
o‘quvchining nafaqat ilmiy bilim, balki umuminsoniy qadriyatlar asosida 
nazariy, amaliy ko‘nikma va malakalarini tarkib toptirishga e’tibor qaratiladi; 
­
majburiy o‘qitish shakllari bilan birgalikda o‘quvchi mustaqil ta’lim va 
mustaqil tayyorgarlikka yo‘naltiriladi; 
­
ta’lim mazmunida ijodiy faoliyat tajribalari va qadriyatlarni tarkib bilan 
emas, balki integrallashgan mazmun, fanlararo bog‘lanish va modullar tizimidan 
foydalanishga o‘tiladi; 
­
o‘qitishning reproduktiv metodlari bilan bir qatorda, tahsil oluvchining 
ijodiy, tanqidiy va mantiqiy fikrlash ko‘nikmalarini rivojlantirish imkonini 
beradigan innovatsion va AKTdan foydalaniladi; 
­
asosiysi tahsil oluvchining o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma va malakasining 
DTS me’yorlari bilan mosligi nazorat qilinadi
1
. 
O‘quvchilarda mantiqiy fikrlash, ilmiy dunyoqarash ya’ni dunyoning ilmiy 
manzarasini tog‘ri shakllantirishda fizika fanining o‘rni kattadir. Ilmiy va metodik 
adabiyotlarimizda umumiy o‘qitish metodlari ko‘plab yoritilayotgan bo‘lsa-da,
umumta’lim maktablarida fizika o‘qitishning xususiy metodikasida tub 
o‘zgarishlar kiritish davri keldi, nazarimizda Shu jihatni inobatga olib, tadqiqotimiz 
mavzusi ta’lim sohasidagi muhim va dolzarb muammolardan biridir.
Fizik hodisa va kattaliklarni o‘quvchilar ongida shakllantirishda 
quyidagilarni inobatga olish zarur: 
­
fizika kursining mantiqiy ketma-ketligini, ayniqsa, fikrlash va 
umumlashtirishni bajara oladigan o‘quv topshiriqlarini ishlab chiqish; 
­
mantiqiy fikrlash qobiliyatlarini fizika darslarida shakllantirish uchun 
ularning aqliy operatsiyalar: analiz va sintez kabilardan tafakkur jarayonida 
foydalanishga o‘rgatish.
Maktab o‘quvchilarining chuqur mantiqiy fikrlash qobiliyatiga ega bo‘lib, 
ijtimoiy hayot sohalari ichki qonuniyatlarini oqilona baholay oladigan shaxs 
sifatida kamol topishlari ularning fizik bilimlarni o‘zlashtirish faoliyatini adekvat 
boshqarish masalalariga borib taqaladi. Mazkur ko‘nikmalarni shakllantirish 
jarayonida yangi pedagogik va axborot texnologiyalaridan keng foydalanilmoqda, 
boshqa fanlar qatori fizikani o‘qitishda ham rivojlangan mamlakatlarda sinalgan, 
samarali natijalar bergan dars turlari qo‘llanilmoqda. Bu darslarning muhim jihati 
shundan iboratki, unda o‘quvchilarni ko‘proq mustaqil ishlashga, darsning amaliy 
jihatini kuchaytirishga asosiy e’tibor qaratiladi. Agar o‘quvchi chuqur nazariy 
bilimga ega bo‘lsa-yu, lekin yetarli amaliy ko‘nikmani egallamagan bo‘lsa, u 
o‘zining bilimini amaliyotda foydali qo‘llay olmaydi. Shuningdek, o‘quvchi 
1
Tolipova J. O. 
Pedagogik kvalimetriya. – Toskent: TDPU, 2017. – B. 9. 

---