Pedagogika 015, 6-son Muassis: Nizomiy nomidagi Toshkent

Йўлдошев Ж. Ғ., Усмонов С. А.
Педагогик технология асослари. – Тошкент: РТМ, 2004. 
– Б. 104. 

---

PEDAGOGIKA
2015, 6-son
 
 
34 
alohida-alohida foydalangan holda talabalarning kreativligini rivojlantirish 
mumkin. Bunda professor-о‘qituvchilar talabalar guruhining о‘ziga xos 
xususiyatlari va imkoniyatlarini aniq hisobga olishlari kerak, chunki mazkur 
metodlar va texnologiyalar yordamida nazariy bilimlar va amaliy tajribalar bir 
yо‘la о‘zlashtiriladi. Bu esa, о‘z navbatida, talabalarda kasbiy nuqtayi nazar, 
dunyoqarash, nutq, mantiqiy tafakkurni rivojlantirishga xizmat qiladi. Shu bilan 
bir qatorda, ularda pedagogik bilimlar va hodisalar ustida tanqidiy fikrlash 
vujudga keladi. Natijada ular о‘zlarining individual ijodiy layoqatlarini rо‘yobga 
chiqarish va amalga oshirish imkoniyatiga ega bо‘ladilar. Shuning uchun ham 
interaktiv о‘quv vaziyatlarini shunday tashkil etish kerakki, talabalar yangi va 
о‘zlashtirilgan bilimlar orasidagi bog‘lanishni aniq tasavvur etishlari lozim. 
Natijada ular muayyan muammoning muqobil yechimlarini topadilar, 
kashfiyotlar qiladilar. Hamkorlikda ishlash jarayonida turli vositalar yordamida 
о‘zlarining shaxsiy g‘oyalarini shakllantiradilar.
Interfaol mashg‘ulotlar talabalarda kasbiy bilish faoliyati, kreativ 
fikrlashga tayyorlikni ta’minlaydi. Bu talabalarning kasbiy moyilligi, 
qiziqishlari, kasbiy yо‘nalishlarini egallashga bо‘lgan intilishlarida namoyon 
bо‘ladi.
Shaxsni rivojlantirish, uni kreativ faoliyatga yо‘naltirish pedagogika, 
psixologiya hamda falsafaga oid ilmiy manbalarning markaziy masalasi 
hisoblanadi. Bunday faoliyat natijasida talabalar shaxslararo munosabatlarga 
kirishadilar, tabiat boyliklariga ehtiyotkorona munosabatda bо‘lish va 
umuminsoniy qadriyatlarni о‘zlashtirish tajribasiga ega bо‘ladilar.
Falsafiy nuqtayi nazardan yondashganda shaxslararo munosabatlarning 
asosini о‘zaro tenglik, hamkorlik, tabiatga nisbatan ehtiyotkorlik tashkil etadi. 
Bunday vaziyatda hamkorlik subyektlari hisoblangan har ikkala shaxs о‘zaro 
tenglik asosida о‘zgarish, ya’ni rivojlanish va ijodiy fikrlash imkoniyatiga ega. 
Bunday holat ta’lim jarayoni subyektlari orasidagi interaktiv munosabatlarda 
yaqqol namoyon bо‘ladi, chunki interfaol о‘qitish jarayoni insoniy asoslarga ega 
bо‘lib, о‘zaro tenglikka asoslangan dialog metodi hisoblanadi.
Interfaol о‘qitish jarayonida talabalar mustaqil rivojlanish subyektlari 
sifatida faollik kо‘rsatadilar. Talabalar yangi axborotlarga nisbatan shaxsiy 
munosabatlarini bildirib, kasbiy tajribalarini boyitishga muvaffaq bо‘ladi. 
Masalan, talabalarda kreativlikni rivojlantirishga yо‘naltirilgan metodlarni 
qо‘llash jarayonida buni yaqqol kо‘rish mumkin. О‘z kasbiy tajribalarini oshirish 
jarayonida talabalarning ichki quvvatlari namoyon bо‘ladi.

---