Pedagogika 015, 6-son Muassis: Nizomiy nomidagi Toshkent

PEDAGOGIKA
2015, 6-son
 
 
126 
darajasi aniqlandi. Tekshirilayotgan kontingentda salomatlikning о‘ta yuqori 
darajasi aniqlanmadi. 
Kollej о‘quvchilarining sog‘lom turmush tarziga munosabatini, bu sohada 
kompetentlik darajasini aniqlash bо‘yicha sotsiologik tadqiqotlar о‘rganilgan 
respondentlarning nazariy bilimlari pastligini kо‘rsatdi. Sir emaski, adekvat 
harakat faolligi organizmni rivojlantirishning, salomatlikni saqlash va 
mustahkamlashning asosiy faktorlaridan biri hisoblanadi, ammo, bizning 
tadqiqotlarimiz natijalari kо‘rsatdiki, kо‘pchilik kollej о‘quvchilari uchun 
jismoniy madaniyat va sport bilan shug‘ullanish sog‘lom turmush tarzida zaruriy 
talab hisoblanmaydi. Tadqiqot natijalari tahliliga kо‘ra, sо‘ralganlarning 20,2 
foizi jismoniy mashqlar bilan muntazam shug‘ullanadi, 34,9 foizi esa jismoniy 
madaniyat fani bo‘yicha о‘quv dasturida kо‘zda tutilgan majburiy 
mashg‘ulotlarni bajaradi, xolos. Yarmidan kо‘prog‘i (50,1%) bо‘sh vaqtlarini 
telekо‘rsatuv, videofilmlar kо‘rishga, kompyuter о‘yinlari о‘ynashga ajratadi, 
35,1 foizi adabiyotlar о‘qishni va faqat 10,1 foizi jismoniy mashqlar bilan 
shug‘ullanishni afzal bilishlarini kо‘rsatdi. 
Sport tо‘garagi tarzida jismoniy madaniyat bilan shug‘ullanishning turli 
shakllaridan foydalanishni 40,1 foiz, yaxshi tashkil qilingan va metodik yaxshi 
tuzilgan jismoniy madaniyat bilan shug‘ullanishni 25,1 foiz, mustaqil 
mashg‘ulotlarni 19,9 foiz, sport maydonlarida tengqurlari bilan о‘ynashni 14,9 
foiz sо‘ralganlar afzal bilishini kо‘rsatadi. 
Mustaqil jismoniy mashqlar bilan shug‘ullanish mashg‘ulotlarini 
о‘tkazishda vaqtning yetishmasligi – 34,9 foiz, salomatlik holati 15,1 foiz, iroda 
kuchi – 25,1 foiz, shug‘ullanish istagi – 14,9 foiz, sport maydonlarining yо‘qligi 
– 10,1 foiz, sport turlari bо‘yicha tо‘garaklarning yо‘qligi – 6,2 foiz va yana 
sog‘lom turmush tarzini olib borish uchun nazariy tayyorgarlikning yо‘qligi – 
4,9 foiz ekanligi salbiy faktorlar hisoblanadi. 
Bu muammo bо‘yicha о‘quvchi-yoshlarning nazariy tayyorgarlik darajasi 
pastligi jismoniy madaniyat mashg‘ulotlarining maqsadli yо‘naltirilganligini 
aniqlash bо‘yicha o‘tkazilgan so‘rovnoma javoblarida kuzatiladi, bu yerda 29,4 
foiz sо‘ralganlar jismoniy madaniyat darslariga ijobiy baho olish uchungina 
borishini tan oldi, faqat 8,2 foiz о‘quvchilargina о‘zining salomatligi haqida 
axborot (informatsiya) olishni xohlaydi.
О‘quvchi-yoshlarning sezilarli qismi, ya’ni 20,7 foizi jismoniy madaniyat 
bilan gavda tuzilishini yaxshilash uchun shug‘ullanmoqda, 8,2 foiz – о‘ziga 
ishonchni oshirish va musobaqalarda boshqalardan ustunlikka erishish va faqat 
4,1 foiz jismoniy sifat darajasini oshirish istagida shug‘ullanmoqda. Jismoniy 
tayyorgarlikni pedagogik testlash bо‘yicha о‘tkazilgan bayonnomalar tahlili 

---