Pedagogika 015, 4-son Muassis: Nizomiy

PEDAGOGIKA
2015, 4-son
 
 
128 
moddalar almashinuvining ayrim xususiyatlari” mavzusida doktorlik 
dissertatsiyalarini (1992) himoya qilgan. Ana shu dissertatsiyalar zamirida bir 
necha monografiya va risolalar, o‘quv qo‘llanmalari, ilmiy va ommabop 
maqolalar yuzaga keldi. Oxir-oqibatda paxta hosildorligiga jiddiy tarzda ijobiy 
ta’sir ko‘rsatadigan ko‘plab amaliy tavsiyalar ishlab chiqildi.
A. Zikriyayev 1993-yildan boshlab umrining oxirigacha Nizomiy nomidagi 
Toshkent Davlat pedagogika universitetida faoliyat yuritdi. U dastlab botanika 
kafedrasi professori, 1994-1998-yillarda botanika, ekologiya kafedrasining 
mudiri, ayni paytda “Tabiatshunoslik fanlari fakulteti” dekani (1996-1998, 2005-
2006), “Biologiya va uni o‘qitish metodikasi” kafedrasi professori (1998-2000) 
so‘ng “Botanika va hujayra biologiyasi kafedrasining mudiri” (2003-2005), 
umrining oxirigacha (2010) shu kafedra professori lavozimlarida ishladi. 
O‘qituvchi-murabbiy sifatida biologiya yo‘nalishidagi bakalavriat va 
magistratura mutaxasisiliklaridagi ko‘pab fanlarning davlat ta’lim standartlarini 
ishlab chiqdi, ularning o‘quv rejalarini tuzdi, namunaviy va ishchi dasturlarining 
yaratilishida bosh-qosh bo‘ldi, ayni paytda ular asosida metodik qo‘llanmalar, 
o‘quv qo‘llanmalarining yaratilishiga, darsliklarning yozilishiga munosib hissa 
qo‘shdi.
Mutaxassisligi bo‘yicha bir qator xalqaro va respublikada bo‘lib o‘tgan 
ko‘plab ilmiy va uslubiy anjumanlarda nihoyatda jiddiy va dolzarb mavzulardagi 
ilmiy ma’ruzalari bilan ishtirok etar edi. A. Zikiryayev ish faoliyati davomida 
300dan ortiq ilmiy va o‘quv uslubiy ishlarni chop ettirgan. Ulardan 7tasi darslik, 
30dan ortig‘i o‘quv va metodik qo‘llanmalardir.
Professor A. Zikiryayev ilmiy ishlarida g‘o‘za fiziologiyasi va biokimyosi 
bilan bog‘liq bo‘lgan tadqiqotlar asosiy o‘rin tutadi. Ayniqsa, g‘o‘za 
hosildorligiga ta’sir qiluvchi stress holatlar (azotli o‘g‘itlarning yuqori dozalari, 
defoliantlar) ta’sirini o‘rganish borasida jiddiy kuzatish va tadqiqotlarni amalga 
oshirgan.
Uning umumiy o‘rta ta’lim maktablari, akademik litseylar, kasb-hunar 
kollejlari, shuningdek, oliy ta’lim uchun yaratgan darslik va o‘quv qo‘llanmalari 
yuqori ilmiy saviyasi bilan ajralib turadi. O‘z sohasining yirik mutaxassisi 
bo‘lgan olim bir qator amaliy (2009-2011), innovatsion (2005-2006-yillar) va 
fundamental grant (2007-2011)larning rahbari va ishtirokchisi edi. Bundan 
tashqari u xalqaro miqiyosdagi “Tempus” grant loyihasining ham a’zosi sifatida 
universitetning xalqaro ilmiy-ma’rifiy hamkorligi yo‘nalishida ham barakali 
mehnat qilgan. U o‘ndan ortiq magistrlik dissertatsiyalariga va yuzdan ortiq 

---