Pedagogika 015, 2-son Muassis: Nizomiy

Назаров Қ. Фалсафа: қомусий луғат. – Тошкент: Шарқ, 2004. – Б. 271. 
IJTIMOIY VA GUMANITAR FANLAR TA’LIMI 

---

PEDAGOGIKA
2015, 2-son
 
 
76 
ifodalanganligini ko‘ramiz. Sharqning buyuk allomalari – Xorazmiy, Abu Nasr 
Forobiy, Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Yusuf Xos Hojib, Alisher Navoiylarning 
asarlarida hamda XX asr boshida yashab ijod etgan jadid ma’rifatparvarlar – 
Behbudiy, Munavvar Qori, Abdulla Avloniy, Fitrat, Elbek va boshqalarning 
ilmiy-pedagogik asarlarida inson kamolotida milliy g‘urur va vatanparvarlik 
tuyg‘ularini tarbiyalash masalalariga katta e’tibor qaratilgan. 
Mustaqillik yillarida yosh avlodda milliy g‘urur va vatanparvarlik hissini 
tarbiyalash masalasi falsafa (E. Yusupov, J. Tulenov, Q. Nazarov, A. Ibrohimov, 
X. Sultonov, N. Jo‘rayev, B. Ziyomuxamedov va boshqalar), pedagogika va 
psixologiya (O. Musurmonova, M. Quronov, S. Nishonova, U. Mahkamov,
E. G‘oziyev, J. Hasanboyev, O. Hasanboyeva, A. Rejaboyev, N. Oripova,
H. Aliqulov va boshqalar) sohalaridagi ilmiy tadqiqotlarda vatanparvarlik, milliy 
tarbiya, ijtimoiy adolat hamda vatanga e’tiqod tuyg‘ularini shakllantirish bilan 
uyg‘un holda tadqiq etilgan. Ushbu tadqiqotlarda inson ma’naviy kamolotining 
asosiy tarkibiy qismlaridan milliy g‘ururidir. Agar yosh avlodda yuksak 
ma’naviyat uning milliy g‘ururi asosida shakllanmasa, u g‘oyaviy-siyosiy yetuk, 
istiqbolni yorqin tasavvur etadigan, iqtisodiy, ijtimoiy va mafkuraviy 
muammolarni keng miqyosda hal eta oladigan fuqaro bo‘lib shakllana olmasligi 
ta’kidlangan. Shunga ko‘ra, milliy g‘urur xislatini insondagi faollik va 
tashabbuskorlik, yuksak axloqiylik, qat’iy iroda, iymon-e’tiqodli bo‘lish va 
istiqbolni ko‘ra bilishda muhim omillardan biri, hisoblanadi. 
Ma’lumki, g‘urur insondagi faxr tuyg‘usidir, chunki inson o‘z yutuqlaridan 
mamnuniyat hissini tuyadi: ota-ona qobil farzandlaridan, ustoz iste’dodli 
shogirdidan, yozuvchi yaxshi asaridan, bog‘bon esa so‘lim bog‘idan faxrlanadi
1
.
“Milliy g‘urur – har bir millatning o‘z-o‘zini anglash natijasida sodir 
bo‘ladigan ichki ruhiy kayfiyat. Bu tuyg‘u o‘z ona zamini, avlod-ajdodlari 
tomonidan qoldirilgan moddiy-ma’naviy merosdan, o‘z millatining jahon 
sivilizatsiyasiga qo‘shgan hissalaridan o‘zga millatlar oldidagi qadr-qimmati, 
obro‘-e’tibori bilan faxrlanish hissiyotidir”
2
.
Faqatgina milliy g‘urur tuyg‘usiga ega inson milliylikni millatchilik, 
millatparastlikdan farqlaydi, boshqa millat vakillarini, ularning e’tiqod va urf-
odatlarini hurmat qiladi. Vatanimiz mustaqilligi sharofati bilan odamlarning 
milliy g‘ururi xalqimiz manfaati, Vatan, ajdodlar xotirasi oldidagi mas’uliyatni 
his etishi yanada ortdi. Vatanimiz mustaqilligidan faxrlanish hissi, ozod va 
1